W 2003 r. sprzedałem dom za 265 000 zł. W urzędzie skarbowym zadeklarowałem, iż na własne potrzeby mieszkaniowe przeznaczę kwotę 200 000 zł, a od 65 000 zł zapłaciłem 10% podatek. Z zadeklarowanej kwoty na potrzeby mieszkaniowe wydatkowałem 187 000 zł i to w pełni zaspokoiło moje obecne potrzeby mieszkaniowe. Czy pozostałą kwotę, czyli 13 000 zł, muszę i do kiedy rozliczyć oraz zaewentualnie jakie wydatki mogą być odliczone z tego tytułu?
RADA
Od pozostałej kwoty 13 000 zł należy zapłacić podatek 10%. Należy to zrobić jak najszybciej, bo od ustawowego terminu płatności (14 dni od dokonania sprzedaży) do momentu zapłaty zostaną naliczone odsetki. O sposobie ich naliczenia – w uzasadnieniu. O tym, na co może być przeznaczona niewykorzystana kwota (art. 21 ust. 1 pkt 32 updof) – również w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Sytuacja przedstawiona w pytaniu powoduje powstanie obowiązku podatkowego na podstawie art. 28 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Termin płatności zryczałtowanego podatku od sprzedaży nieruchomości jest określony na 14 dni od dnia dokonania transakcji sprzedaży. W przypadku niewykorzystania całej kwoty zadeklarowanej w oświadczeniu na potrzeby mieszkaniowe podatek powinien być zapłacony jak najszybciej.
WAŻNE!
Złożenie oświadczenia o przeznaczeniu przychodu uzyskanego ze sprzedaży domu na potrzeby mieszkaniowe nie sprawia, że ewentualnie od niewykorzystanych w ten sposób środków podatnik zapłaci podatek za 2 lata bez odsetek.
Ustawodawca ustanowił w takim przypadku jedynie preferencyjny sposób liczenia odsetek za ten czas. Z art. 28 ust. 3 updof wynika, że odsetki te od terminu płatności, czyli 14. dnia od dnia dokonania transakcji, do dnia, w którym upłynęły 2 lata od dnia sprzedaży, ustalane są w wysokości połowy odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych, natomiast od następnego dnia w pełnej wysokości. Urzędy skarbowe w takiej sytuacji postępują różnie. Zdarza się bowiem, że niekiedy przyjmowane są od podatników korekty złożonych wcześniej deklaracji PIT-23 – przeważnie, gdy zadeklarowane kwoty nie budzą wątpliwości. W innych sytuacjach podatnik otrzymuje decyzję określającą zobowiązanie podatkowe. W każdej z tych sytuacji, niestety, spoczywa na pytającym obowiązek zapłacenia zaległego podatku.
Dalsza część pytania dotyczy ewentualnego wykorzystania pozostałej kwoty. To, na jakie cele mogą być przeznaczone uzyskane przychody, zawiera art. 21 ust. 1 pkt 32 ustawy o podatku dochodowym. Przepis ten określa, że wydatkowanie otrzymanych kwot może być przeznaczone między innymi na budynek mieszkalny, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo wieczystego użytkowania gruntu, budowę, remont lub modernizację własnego lokalu mieszkalnego.
• art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a) i e), art. 28 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 143, poz. 1199
Andrzej Przeszkoda
specjalista w zakresie podatku dochodowego