Podpisaliśmy kontrakt z polskim kontrahentem w euro. Kontrahent przesłał nam 1 lipca zaliczkę z trzech różnych kont (dwa przelewy w złotych, jeden w euro). Pieniądze wpłynęły na nasz rachunek 1, 2 i 3 lipca. Z jakim dniem i po jakim kursie powinniśmy wystawić fakturę VAT?
RADA
Fakturę należało wystawić najpóźniej do 7 lipca. Podatnik ma bowiem obowiązek wystawienia faktury w ciągu 7 dni od dnia otrzymania zaliczki. Kwoty wykazane na fakturze przelicza się według średniego kursu NBP z dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli z dnia otrzymania zaliczki.
UZASADNIENIE
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego, podatnik VAT podpisał z polskim kontrahentem kontrakt w euro. Otrzymał on zaliczkę na poczet przyszłych dostaw krajowych bądź świadczonych usług, część w euro, część natomiast w złotych. Ta okoliczność rodzi obowiązek podatkowy (art. 19 ust. 11 ustawy o VAT). Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi podatnik otrzymuje zaliczkę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Obowiązek udokumentowania otrzymanej zaliczki fakturą wynika z kolei z § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie faktur. Faktura zaliczkowa powinna być, w myśl tego przepisu, wystawiona nie później niż siódmego dnia od dnia, w którym otrzymano część lub całość należności od nabywcy.
Należy także pamiętać, iż na podstawie wymienionego rozporządzenia faktury można wystawiać w walutach obcych, przy czym kwota podatku musi być wykazana w zł (§ 9 ust. 6 rozporządzenia). Kwota otrzymanej zaliczki w euro powinna być wykazana na fakturze przynajmniej w części należnego podatku w złotych. Przeliczenie powinno nastąpić na dzień powstania obowiązku podatkowego. W przedstawionym stanie faktycznym będą to odpowiednio dni otrzymania zaliczek.
Przykład
Podatnik otrzymał 3 zaliczki:
• 1 lipca zaliczkę na kwotę 2000 zł,
• 2 lipca na kwotę 1000 zł,
• 3 lipca na kwotę 500 euro.
Obowiązek podatkowy z tytułu wszystkich otrzymanych zaliczek powstanie w lipcu. Z tytułu pierwszej zaliczki obowiązek podatkowy powstał 1 lipca. Fakturę należy wystawić najpóźniej do 7 lipca. Z tytułu drugiej zaliczki obowiązek podatkowy powstał 2 lipca. Fakturę należy wystawić najpóźniej do 8 lipca. Z tytułu trzeciej zaliczki obowiązek podatkowy powstał 3 lipca. Fakturę należy wystawić do 9 lipca. Na fakturze kwotę podatku należy przeliczyć na złote, posługując się kursem średnim NBP na dzień powstania obowiązku podatkowego (czyli w tym przypadku na dzień 3 lipca). Gdy wszystkie zaliczki dotyczą jednej transakcji i jednego kontrahenta, można je udokumentować wystawiając jedną fakturę. Faktura ta musi być jednak wystawiona najpóźniej do 7 lipca 2005 r.
Odpowiedzi udzielono zgodnie ze stanem faktycznym opisanym w pytaniu. Podkreślić jednak należy, że o ile nie ma przeszkód do wystawiania pomiędzy krajowymi kontrahentami faktur w obcej walucie, to brak jest możliwości dokonywania płatności w innej walucie niż polska bez zezwolenia dewizowego udzielanego przez NBP. Jeżeli płatność w EUR została dokonana bez zezwolenia dewizowego, naruszone zostały przepisy ustawy z 27 lipca 2002 r. – Prawo dewizowe.
• art. 19 ust. 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• § 9 ust. 6 i § 14 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 95, poz. 798
Iwona Skrok
ekspert w zakresie VAT