Jaki dokument upoważnia do zastosowania stawki 0% w przypadku eksportu pośredniego? Sprzedaliśmy towar firmie z Danii. Towar został odebrany przez nabywcę i przewieziony bezpośrednio do portu w Gdyni celem odprawienia poza Wspólnotę. Transport opłaca firma duńska. Kontrahent nie wyraził zgody na odprawienie towaru przez nas i nie prześle nam swojego dokumentu SAD, argumentując to tajemnicą handlową.
RADA
W tym przypadku, dla uznania eksportu, od dostawcy towaru wymagane jest posiadanie kopii dokumentu, w którym urząd celny potwierdzi wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty. W krajach Wspólnoty dokumentem takim jest zazwyczaj karta 3 dokumentu SAD. Z dokumentu tego powinna wynikać tożsamość towarów dostarczonych nabywcy i wywiezionych następnie poza Wspólnotę.
UZASADNIENIE
Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest eksport towarów. Z dniem 1 czerwca br. ustawodawca zmienił nieco definicję eksportu, przez którą obecnie, na potrzeby podatku VAT, rozumie się potwierdzony przez urząd celny określony w przepisach celnych wywóz towarów z terytorium kraju poza terytorium Wspólnoty. Przy czym, wywóz towarów musi być dokonywany przez dostawcę lub na jego rzecz, lub przez nabywcę mającego siedzibę poza terytorium kraju, lub na jego rzecz. Istotne jest również, dla uznania eksportu towarów, aby wywóz ten był dokonany w ramach czynności wymienionych w art. 7 ust. 1 pkt 1–4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, czyli musi być dokonywany w celu przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, ale nie w przypadku np. darowizny lub nieodpłatnego przekazania. Przez „urząd celny” rozumie się każdy urząd, w którym mogą zostać dokonane, w całości lub w części, formalności przewidziane przepisami celnymi.
Przepisy ustawy rozróżniają dwa rodzaje eksportu towarów:
• eksport bezpośredni – gdy wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty dokonywany jest przez dostawcę towaru lub na jego rzecz, oraz
• eksport pośredni – gdy wywóz towarów dokonywany jest przez nabywcę towaru mającego siedzibę poza terytorium Wspólnoty lub na jego rzecz.
Co do zasady, w eksporcie towarów przysługuje prawo zastosowania preferencyjnej stawki opodatkowania VAT w wysokości 0%. Aby jednak było to możliwe, eksporter musi spełnić wymagane przepisami warunki. Musi posiadać odpowiednie dokumenty potwierdzające wywóz towarów poza terytorium Wspólnoty. W zależności od tego, czy eksport towarów ma charakter bezpośredni czy pośredni, wymagany jest inny rodzaj dokumentów potwierdzających wywóz.
WAŻNE
W przypadku eksportu pośredniego przepisy wymagają, aby polski dostawca towarów, w celu uznania transakcji za eksport opodatkowany stawką 0%, przed złożeniem deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym dokonał dostawy, posiadał kopię dokumentu, w którym urząd celny potwierdził wywóz tych towarów poza terytorium Wspólnoty.
Oczywiście, dokumenty te wystawione będą na inny podmiot (tj. na nabywcę towarów, dokonującego ich wywozu), ale istotne jest w tym przypadku, aby wynikała z nich tożsamość towarów będących przedmiotem dostawy i wywozu. Jeżeli dostawca nie będzie posiadał stosownego dokumentu do dnia złożenia deklaracji, to będzie zobowiązany opodatkować tę dostawę stawkami krajowymi (art. 41 ust. 11 ustawy). W eksporcie pośrednim nie ma możliwości przesunięcia rozliczenia w oczekiwaniu na otrzymanie stosownych dokumentów do następnego miesiąca, tak jak ma to miejsce w eksporcie bezpośrednim. Otrzymanie dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty w terminie późniejszym upoważnia dostawcę do dokonania korekty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym je otrzymał (opodatkowania ich stawką 0%).
Przykład
Podatnik dokonuje sprzedaży towarów na rzecz kontrahenta z Rosji, który sam wywozi towar. Dostawy dokonano we wrześniu (wartość 100 000 zł) i w tym miesiącu dokonano wywozu. Jednak kopie dokumentu podatnik otrzymał 5 listopada. To oznacza, że w deklaracji za wrzesień należało wykazać tę sprzedaż ze stawką krajową, tj. wartość netto 81 968 zł, VAT 18 032 zł. Natomiast w deklaracji za listopad podatnik będzie mógł dokonać korekty podatku należnego, tj. skoryguje podatek o 18 032 zł. Jednocześnie należy wykazać kwotę 100 000 zł ze stawką 0%.
Dla potwierdzenia wywozu towarów, zarówno w Polsce jak i innych krajach Wspólnoty poza jej terytorium, powszechnie stosowana jest karta 3 dokumentu SAD. A zatem, również w przedstawionej sytuacji firma powinna posiadać kopię tego dokumentu (powinna otrzymać ją od nabywcy dokonującego wywozu towarów) w celu udokumentowania eksportu towarów. Oczywiście, musi się na nim znajdować potwierdzenie przez urząd celny wywozu towarów poza terytorium Wspólnoty. Jest to w zasadzie podstawowy dowód (z poświadczeniem urzędu celnego), który jednoznacznie potwierdza, że towar przekroczył granicę Wspólnoty. Skoro jednak nabywca odmawia dostarczenia kopii tego dokumentu firmie, trudno będzie udokumentować w inny sposób fakt, że nastąpił eksport towarów. Dlatego nie będzie podstaw do zastosowania stawki 0%.
• art. 2 pkt 8, art. 41 ust. 4, 5, 9, 11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Anna Potocka
specjalista w zakresie VAT