Z jaką stawką VAT refakturować do Niemiec usługę, która została wykonana w naszej firmie przez polskie przedsiębiorstwo? Chcemy obciążyć kosztami tej usługi kontrahenta z Niemiec.
RADA
Czytelnik, co do zasady, nie może refakturować usług na rzecz kontrahenta unijnego, w tym niemieckiego, tak jak refakturuje się pomiędzy krajowymi podmiotami na przykład usługi telekomunikacyjne. Powinien bowiem uznać, iż to on sam świadczy usługi na rzecz niemieckiego kontrahenta i wystawić fakturę dokumentującą świadczenie tych usług. Faktura ta powinna zawierać stawkę VAT aktualnie obowiązującą w Polsce w stosunku do usługi będącej jej przedmiotem.
UZASADNIENIE
W nowej ustawie o podatku od towarów i usług usługodawca nie zdefiniował pojęcia refakturowania usług. W niektórych uzasadnionych przypadkach organy podatkowe przyzwalają jednak na korzystanie z tego rodzaju procedury. Wynika to z praktyki ukształtowanej w stanie prawnym obowiązującym jeszcze przed 1 maja 2004 r., gdy organy podatkowe i sądy administracyjne sankcjonowały pod pewnymi warunkami dokonywanie przez podatników tak zwanego refakturowania. Refakturowanie było i jest praktycznie dozwolone przy spełnieniu określonych warunków:
• dotyczy ono usług,
• z usług tych korzystał wyłącznie podmiot, który będzie je refakturował,
• możliwość refakturowania została wyraźnie przewidziana w zawartej między stronami umowie,
• refakturowanie dokonywane jest bez naliczenia marży ani żadnego podobnego wynagrodzenia refakturującego,
• faktura (refaktura) wystawiana jest z zastosowaniem takiej samej stawki VAT, jaka zawarta została na fakturze „pierwotnej”.
Główną cechą refakturowania jest więc zafakturowanie odsprzedaży usługi bez naliczenia marży lub prowizji. Celem tego typu rozliczeń jest przeniesienie kosztów poniesionych przez podmiot refakturujący (spółkę Czytelnika) na podmiot, który faktycznie z danych usług korzysta (kontrahent z Niemiec), pomimo iż podmiot refakturujący (spółka Czytelnika) tak naprawdę danej usługi nie świadczy.
Jak już wskazano powyżej, refakturowanie usług nastąpić może jedynie wówczas, gdy strony łączy umowa szczegółowo określająca, jakie koszty i w jakiej wysokości mogą być refakturowane, zaś refakturowanie będzie jedynie sprzedażą uboczną, służącą realizacji zawartej pomiędzy stronami umowy. W tym więc przypadku refakturowanie służyć powinno prawidłowemu i efektywnemu wykonywaniu przez Czytelnika lub jego kontrahenta zawartego pomiędzy nimi kontraktu.
Niestety, nowa ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ani akty wykonawcze wydane na jej podstawie nie regulują bezpośrednio kwestii sposobu opodatkowania przy wystawianiu tak zwanych refaktur.
Zagrożenia
Mimo braku przepisów, w praktyce organy skarbowe dopuszczają refakturowanie w przypadku „odsprzedaży” takich usług, jak energia elektryczna, usługi telekomunikacyjne czy radiokomunikacyjne. Istnieje również wiele rodzajów transakcji, które zazwyczaj nie były przez organy podatkowe kwestionowane (np. refakturowanie sprzedaży usług telekomunikacyjnych przez punkty sprzedaży kart telefonicznych). Należy jednak zaznaczyć, że w odniesieniu do innych rodzajów usług organy skarbowe często kwestionują możliwość ich refakturowania.
W celu uzyskania pełnego obrazu w zakresie możliwości refakturowania należy przedstawić treść VI Dyrektywy. Zgodnie z jej przepisem, w przypadku gdy podatnik działając we własnym imieniu, lecz na rachunek innej osoby, bierze udział w świadczeniu usług, uznaje się, że podatnik ten nabył i wyświadczył te usługi. Należy więc przyjąć domniemanie, że refakturujący podmiot jest faktycznie podmiotem świadczącym refakturowane usługi, czyli w pewnym sensie wchodzi w prawa i obowiązki podmiotu, który faktycznie wyświadczył określone usługi.
W przedstawionym przez Czytelnika stanie faktycznym spółka nabywa usługę, której kosztem chciałaby obciążyć swojego niemieckiego kontrahenta. W takiej sytuacji niektóre organy skarbowe kwestionują możliwość dokonania refaktury, jeśli obowiązek refakturowania nie wynika bezpośrednio z umowy zawartej między stronami. Czytelnik nie określił również, o jakiego rodzaju usługi chodzi, jednakże wydaje się, że przedmiotowe usługi nie należą do grupy usług, których możliwość refakturowania została przez organy podatkowe w praktyce dopuszczona.
WAŻNE!
Czytelnik powinien przyjąć domniemanie, iż to on sam świadczy usługi na rzecz niemieckiego kontrahenta, i wystawić fakturę dokumentującą świadczenie tych usług. Wystawiając fakturę, należy wykazać stawkę podatku aktualnie obowiązującą w stosunku do usługi będącej przedmiotem tej faktury.
Natomiast aby upewnić kontrahenta co do tego, iż wystawiona faktura ma na celu jedynie „przerzucenie” kosztów, Czytelnik może przedstawić mu kopię oryginalnej faktury będącej przedmiotem obciążenia kosztami.
Marcin Sikora
doradca podatkowy