Dwuosobowa spółka cywilna przekroczyła limit przychodów netto ze sprzedaży i od 2006 r. musiałaby przejść z księgi przychodów i rozchodów na księgi rachunkowe. Jak najkorzystniej rozwiązać spółkę pod względem podatkowym? Gdyby jeden ze wspólników kontynuował tę działalność jako firma jednoosobowa, czy musiałby przejść na księgi handlowe?
RADA
Najkorzystniejszym podatkowo rozwiązaniem dla obu wspólników jest zmiana formy prowadzonej działalności z prowadzenia jej w ramach spółki cywilnej na działalność prowadzoną jednoosobowo, ale przez obu wspólników, a nie tylko jednego.
UZASADNIENIE
Księgi rachunkowe
W przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych spółka cywilna nie ma statusu podatnika – są nimi wyłącznie wspólnicy. Ustawa o rachunkowości, posługująca się pojęciem „jednostki”, za jednostkę uznaje zarówno spółkę cywilną osób fizycznych, jak i osobę fizyczną prowadzącą jednoosobowo działalność gospodarczą.
(-) Należy zauważyć, że nie ma przepisów, które umożliwiałyby przekształcenie działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej w działalność prowadzoną jednoosobowo.
Oznacza to, że z punktu widzenia przepisów o rachunkowości kontynuacja działalności przez osobę fizyczną na bazie majątku zlikwidowanej spółki cywilnej, której była wspólnikiem, nie jest przekształceniem i nie stanowi ciągłości bytu prawnego poprzedniej jednostki. Obie formy prowadzenia działalności stanowią odrębne byty prawne.
WARTO ZAPAMIĘTAĆ
W przypadku gdy spółka cywilna zostanie rozwiązana, a następnie jeden z jej wspólników, na bazie majątku tej spółki, rozpocznie działalność, nie ma obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, gdyż to nie on przekroczył limit przychodów, ale spółka jako odrębna od niego jednostka.
Podobne stanowisko zostało przedstawione w piśmie Ministerstwa Finansów z 25 marca 1995 r. (sygn. DR-I/JDa/114/95), w którym wyjaśniono, że (...) art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości należy interpretować w ten sposób, że obowiązek stosowania jej przepisów odnosi się wyłącznie do tych jednostek, które w tej samej formie prawnej prowadziły działalność w roku poprzedzającym rok obrotowy.
Skutki rozwiązania spółki cywilnej w updof
Rozwiązane spółki cywilnej może oznaczać konieczność zapłaty podatku dochodowego z tytułu zwrotu udziałów wspólnikom oraz podatku zryczałtowanego od remanentu likwidacyjnego.
(+) Nie podlega jednak opodatkowaniu zwrot udziałów lub wkładów do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów. Natomiast zryczałtowanego podatku od remanentu likwidacyjnego nie ustala się m.in. wówczas, gdy w wyniku zmiany formy prawnej składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione w formie wkładu do nowo powstałego przedsiębiorcy.
Wobec tego w razie kontynuacji działalności przez jednego ze wspólników nie zostanie on obarczony podatkiem, gdy wartość otrzymanego przez niego majątku po rozwiązaniu spółki nie przekroczy wniesionego przez niego wkładu, a to, co otrzyma i co zostało objęte remanentem likwidacyjnym – zostanie wniesione do założonej firmy.
Natomiast wspólnik, który wycofa się z prowadzonej działalności gospodarczej i nie będzie jej prowadził w żadnej innej formie, będzie zobowiązany do zapłaty zryczałtowanego podatku od remanentu likwidacyjnego, a od zwróconego wkładu – tylko wtedy, gdy jego wartość przekroczy wartość wniesionego przez niego wkładu.
Jeżeli jeden ze wspólników zrzeknie się przypadającej na niego części majątku należnego po rozwiązaniu spółki i przeniesie ją na wspólnika zamierzającego kontynuować działalność, powstanie obowiązek ustalenia podatku od darowizny.
• art. 2 ust. 1 pkt 2, art. 3 ust. 1 pkt 1, art. 12 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66
• art. 21 ust. 1 pkt 50, art. 24 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy