Prowadzimy m.in. sprzedaż części zamiennych do samochodów. Chcemy zorganizować konkurs dotyczący sprzedaży tych części. Uczestnikami konkursu będą klienci (firmy i osoby fizyczne), którzy za każdy zakup otrzymają określoną regulaminem liczbę punktów, na podstawie których zostaną przydzielone nagrody. Jak należy opodatkować te nagrody (VAT i podatek dochodowy)?
RADA
Wydanie nagród w ramach programu lojalnościowego jest czynnością opodatkowaną VAT. Wyjątkiem są przypadki, w których wydawane towary mogą być uznane za prezenty małej wartości – w takiej sytuacji czynność tego rodzaju nie podlega opodatkowaniu VAT. Wydatek taki może być zaliczony do podatkowych kosztów uzyskania przychodu jako koszt funkcjonowania podatnika. Czynność polegająca na wydaniu nagrody nie powinna być uznana za reklamę.
UZASADNIENIE
Jak zostało wskazane w treści pytania, dla podwyższenia poziomu sprzedaży towarów handlowych podatnik zorganizował program lojalnościowy, w ramach którego nabywcy sprzedawanych przez niego części gromadzą punkty, które następnie mogą wymienić na nagrody.
Ponad wszelką wątpliwość wydanie nagrody nie stanowi reklamy. Istotne jest bowiem to, że chociaż czynność taka ma służyć pobudzeniu sprzedaży, nie spełnia warunków do uznania jej za reklamę. Pomimo że w żadnym z przepisów prawa podatkowego nie zostało zdefiniowane pojęcie reklamy, w praktyce przyjmuje się, że reklamowymi są te działania, których celem jest zachęcenie do nabywania towarów (usług), zachwalanie zbywanych towarów (usług), promowanie towarów (usług) lub marki podatnika.
WAŻNE!
Jednym słowem, reklama służyć ma pobudzeniu sprzedaży albo podniesieniu ilości zbywanych towarów (usług), jednak musi to być dokonywane poprzez przekazanie odbiorcy takiej reklamy pewnych informacji, a nade wszystko – wykazanie atrakcyjności reklamowanego towaru lub reklamowanej usługi. W świetle powyższego nie może być wątpliwości, że wydanie przez podatnika w ramach programu lojalnościowego nagrody służyć ma pobudzeniu sprzedaży (czyli nosi znamiona reklamy), ale z uwagi na brak cech typowych dla reklamy (tj. m.in. informacji o towarze lub usłudze oraz elementów cennych) nie może być za taką uznane.
Z uwagi na to, że towary stanowiące nagrody wydawane są nieodpłatnie, może pojawić się wątpliwość co do tego, czy czynność taka winna być opodatkowana VAT.
Co do zasady, za dostawę towarów uznaje się odpłatne przekazanie kontrahentowi prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Jednak od takiej zasady ustanowione zostały wyjątki. W niektórych przypadkach takie same skutki podatkowe, jak odpłatna dostawa towarów, wywołuje (czyli podlega opodatkowaniu VAT) nieodpłatne przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:
• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
• wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny.
Dodatkowo, aby wskazane powyżej czynności podlegały opodatkowaniu VAT jako dostawy towarów, konieczne jest, by podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.
Obecnie uznaje się, że nieodpłatne przekazanie towarów na potrzeby reklamy, reprezentacji oraz w ramach innych czynności mających służyć pobudzeniu sprzedaży podlega opodatkowaniu VAT w każdym przypadku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do rozliczenia VAT naliczonego, chyba że przekazywane towary można było uznać za towary o małej wartości albo za próbki.
Interpretacja taka nie jest prawidłowa, gdyż przekazanie towarów na reklamę, reprezentację czy np. w formie nagród w ramach programu lojalnościowego dokonywane jest na potrzeby związane z przedsiębiorstwem podatnika. To dyskwalifikuje takie nieodpłatne przekazanie jako czynność opodatkowaną. Jednak wobec nieugiętego trwania przez organy podatkowe na stanowisku, że należy takie czynności opodatkowywać, stosowanie przeciwnej wykładni byłoby wielce ryzykowne.
Konkludując, należy zatem stwierdzić, że wydanie towarów (w charakterze nagród) uczestnikom programu lojalnościowego, dla własnego bezpieczeństwa podatkowego, Czytelnik powinien opodatkować VAT. Dostawa taka winna być udokumentowana za pomocą faktury wewnętrznej.
Obrotem z tytułu dokonania takiej dostawy jest cena nabycia przekazywanych towarów.
Wyjątkiem są przypadki, w których wydawane nagrody mogą być uznane za prezenty małej wartości. Wówczas czynność taka, jako wprost wyłączona przez ustawodawcę podatkowego, nie podlega opodatkowaniu VAT (jednocześnie podatnik zachowuje prawo do rozliczania VAT naliczonego przy zakupie takich prezentów).
Przypomnijmy, że za prezenty małej wartości uznaje się przekazywane przez podatnika jednej osobie towary:
• o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (uwaga! – w takim przypadku podatnik musi prowadzić ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości osób, którym zostały przekazane prezenty);
• których jednostkowa cena nabycia lub jednostkowy koszt wytworzenia przekazanego towaru nie przekracza 5 zł – jeżeli ich przekazania nie ujęto w ewidencji, o której mowa w pkt 1.
Z uwagi na to, że akcja ma na celu podniesienie poziomu sprzedaży, bez większego ryzyka można przyjąć, że wydatki ponoszone w związku z jej organizacją i realizacją posiadają przymiot ponoszonych w celu uzyskania przychodu.
Ze względu na to, że wydanie towarów w ramach programu lojalnościowego (czy, jak woli Czytelnik – konkursu) nie stanowi reklamy – tak jak zostało wskazane powyżej – nie pojawi się problem ze sklasyfikowaniem takiego działania jako publicznego lub niepublicznego (gdyby to była reklama, to miałaby ona charakter publiczny), a co za tym idzie, również ewentualnego limitowania kosztów.
Tym samym całość wydatków może być uwzględniona w rachunku podatkowym, tj. może być zaliczona do podatkowych kosztów uzyskania przychodu.
Konkludując, podatnik powinien opodatkować VAT (zdaniem większości urzędników i części doradców podatkowych) nieodpłatne przekazanie nagród, ale kosztami organizacji takiej akcji podatnik może „podzielić się” z fiskusem, zaliczając je do podatkowych kosztów uzyskania przychodu.
• art. 7 ust. 2 i 3, art. 29 ust. 10, art. 86 ust. 8 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Radosław Kowalski
doradca podatkowy
w Spółce Doradztwa Podatkowego CEiD