Termin do odliczenia VAT z faktury przypada na okres, w którym otrzymałem fakturę, lub na miesiąc następny. Co w takim razie z fakturą, którą otrzymałem np. 01/03/05 (data wystawienia/otrzymania), ale nie ująłem jej w ewidencji zakupu w marcu ani kwietniu (nie chcę robić korekt deklaracji VAT-7)?
Czy mogę ująć ją w ewidencji zakupu za sierpień:
a) jako dokument bez prawa do odliczenia VAT (jak paliwo do samochodu osobowego)?
b) jako dokument dający prawo do odliczenia VAT, ale w kwocie brutto, jako zakupy zw. lub niepodlegające odliczeniu? Czy prawidłowe będzie ujęcie tej faktury w kpir, jako kosztu w kwocie brutto poza ewidencją zakupu VAT?
RADA
Podatek z faktur można odliczyć poprzez złożenie korekty deklaracji za marzec lub kwiecień. W przeciwnym przypadku nie należy ich wykazywać w ewidencji zakupu na potrzeby VAT. Wówczas nieprawidłowe jest ujęcie tych wydatków w kwocie brutto. Gdy z prawa do odliczenia nie skorzystamy dobrowolnie, to w kpir nie możemy ująć wydatku w kwocie brutto.
UZASADNIENIE
Prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących nabycie towarów i usług jest podstawowym prawem każdego podatnika VAT. Nie oznacza to, że musi Pan z niego korzystać. Przepisy określają zarówno szereg wymogów koniecznych do skorzystania z tego prawa, jak i ograniczenia przy korzystaniu z niego. Jednym z nich jest termin odliczenia podatku.
Na podstawie art. 86 ust. 10 pkt 1 i ust. 11 ustawy o VAT prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony powstaje w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. Jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w tym terminie, to może tego dokonać w deklaracji za okres następny. Odliczenie podatku jest zatem możliwe w przedziale czasowym dwu okresów rozliczeniowych następujących po sobie albo w tym, w którym otrzymano fakturę, lub w następnym. Trzeba jednocześnie spełnić warunek otrzymania towaru lub świadczenia.
Istnieje również możliwość późniejszego odliczenia podatku (art. 86 ust. 13 ustawy). Obniżenie kwoty podatku należnego w późniejszym terminie może nastąpić jedynie poprzez dokonanie korekty deklaracji za okres, w którym wystąpiło prawo do odliczenia VAT, czyli za okres, w którym otrzymał Pan fakturę – albo za okres następny. Odliczenie podatku poprzez korektę deklaracji może być dokonywane przez okres 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do tego odliczenia.
WAŻNE!
Przez okres 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do odliczenia podatku naliczonego, podatnik może dokonać korekty deklaracji, aby z tego prawa skorzystać.
Odliczenia podatku w przedstawionej sytuacji może Pan dokonać wyłącznie poprzez złożenie korekty deklaracji za marzec lub kwiecień i ujęcie w nich faktur, których nie uwzględnił Pan w tym rozliczeniu. Wykazanie faktur w rejestrze zakupu za wrzesień jest nieprawidłowe. Przede wszystkim nie może Pan ich ująć jako dokumentów uprawniających do odliczenia podatku i zwiększyć o kwotę wykazanego w nich VAT kwoty podatku naliczonego za ten okres rozliczeniowy. Ujęcie ich w wartości brutto, jako zwolnionych z VAT lub niepodlegających opodatkowaniu, jest niezgodne z rzeczywistością, bezpodstawne i powodujące błędne zapisy w tej ewidencji.
Jeżeli nie chce Pan dokonać odliczenia podatku z przedmiotowych faktur poprzez korektę deklaracji, to nie powinien Pan ich ujmować w ogóle w ewidencji zakupu na potrzeby VAT ani w rozliczeniu za marzec lub kwiecień – a tym bardziej za wrzesień. Należy pamiętać, że dobrowolna rezygnacja z prawa do odliczenia nie uprawnia do wykazania wydatków w kpir w wartości brutto.
Na takim samym stanowisku stoją organy podatkowe: „W oce- nie organu podatkowego użyty w powołanym wyżej przepisie zwrot »nie przysługuje« oznacza wyłącznie brak uprawnienia wynikający z ustawy o podatku od towarów i usług, a nie sytuację, w której prawo do dokonania obniżenia kwoty podatku należnego podatnik posiadał, lecz z tego prawa nie skorzystał” (pismo z 5 stycznia 2006 r. Urzędu Skarbowego w Legnicy nr US-PS-I/415/1/52/05).
Odnośnie natomiast do faktur dokumentujących zakup paliwa: w obecnym stanie prawnym nie ma już obowiązku wykazywania zarówno w deklaracji VAT, jak i w ewidencji zakupu kwoty podatku naliczonego od paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, która nie podlega odliczeniu od podatku należnego. Nowy wzór deklaracji VAT nie przewiduje już takiego wymogu.
• art. 86 ust. 10 pkt 1, ust. 11 i 13, art. 109 ust. 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT