Pracownicy naszej spółki, poza rachunkami i fakturami, często przynoszą paragony za przejazdy taksówką. Czy dokument ten prawidłowo dokumentuje poniesiony wydatek i może być uwzględniony w kosztach uzyskania przychodu?
Czy wyszczególniony na paragonie VAT podlega odliczeniu? Jak rozliczyć ten dokument w księgach rachunkowych?
RADA
Paragon za przejazd taksówką nie stanowi prawidłowego i kompletnego dowodu księgowego. Dlatego należy go uzupełnić o elementy wymagane dla takiego dowodu przez ustawę o rachunkowości. Po uzupełnieniu taki dokument będzie podstawą do księgowania i zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Urzędy skarbowe zajmują jednak czasami odmienne stanowisko. Szczegóły w uzasadnieniu.
VAT z paragonu za przejazd taksówką nie podlega odliczeniu.
Rozliczenie w księgach rachunkowych kosztów przejazdu taksówką na podstawie paragonu zostało opisane w przykładzie.
UZASADNIENIE
Dowód księgowy i koszty uzyskania przychodu
Zagadnienie dotyczące możliwości uwzględniania w kosztach uzyskania przychodów wydatków na przejazd taksówkami, udokumentowanych paragonami fiskalnymi, od dawna budzi wątpliwości podatników. Niestety, również organy podatkowe nie wypracowały jednolitego stanowiska w tym zakresie.
Wątpliwości te wynikają z tego, że sam paragon nie stanowi kompletnego i prawidłowego dowodu księgowego, o którym mowa w art. 20 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Przy tym część urzędów zezwala na uzupełnianie tych danych przez podatnika we własnym zakresie, a część odmawia im tego prawa.
Niekorzystne dla podatników stanowisko prezentuje m.in. Izba Skarbowa w Gdańsku. W wydanej przez nią decyzji w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 21 sierpnia 2006 r., sygn. BI/4218-0014/06, czytamy m.in.:
(…) Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka ujmuje w kosztach uzyskania przychodów wydatki poniesione na przejazdy pracowników Spółki taksówkami. Wydatki te udokumentowane są wystawionym przez usługodawcę paragonem fiskalnym zawierającym dane wystawiającego paragon, wartość usługi w kwocie netto i brutto oraz wartość należnego podatku VAT. Następnie paragony te opisywane są przez pracowników Spółki poprzez wskazanie trasy i celu podróży na odwrocie paragonu lub przez załączenie do niego stosownego oświadczenia.
Wynika z tego, że paragony fiskalne nie zawierają wszystkich danych, o których mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r., a przede wszystkim nie określają wszystkich stron uczestniczących w tej operacji gospodarczej (z tak sporządzonego dowodu nie wynika, że to Spółka jest nabywcą tych usług).
Tym samym, wobec nieprawidłowego udokumentowania – za pomocą paragonów fiskalnych opisanych jedynie poprzez wskazanie celu i trasy podróży – wydatki na przejazdy pracowników Spółki taksówkami nie będą stanowiły dla Spółki kosztów uzyskania przychodów (…)
Podobne stanowiska w tej sprawie zajmowały również w swoich postanowieniach: Drugi Mazowiecki US (sygn. 1472/ROP1/423-30/109/06/MG), Pierwszy US Warszawa Śródmieście (sygn. 1435/DP1/423-116/05/MP) czy Pierwszy Wielkopolski US w Poznaniu (sygn. ZD/406-68/CIT/05).
Nie brakuje jednak również korzystnych dla podatników interpretacji, w których urzędy skarbowe, po spełnieniu określonych warunków, przyznają podatnikom prawo do uwzględniania w kosztach podatkowych wydatków udokumentowanych paragonem.
Przykładowo, w postanowieniu Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 8 czerwca 2006 r., sygn. 1471/DPD1/423-50/06/KKs, czytamy:
(…) Znamienne jest w tej kwestii orzeczenie z dnia 13.03.2001 r., sygnatura III SA 68/00. W wyroku Sąd stwierdził, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie określają zasad, w myśl których powinno być udokumentowane poniesienie kosztów. Dlatego uznać należy, iż przepisy ustawy o rachunkowości będą miały w tej sprawie charakter posiłkowy. Fakt posiadania prawidłowych dowodów księgowych, np. w postaci faktur VAT, z pewnością stanowi prawidłową dokumentację kosztów, jednakże nieposiadanie prawidłowego dowodu księgowego nie jest wystarczającą przesłanką do wykluczenia wydatków z kosztów uzyskania przychodów.
Jeżeli bowiem podatnik posiada oprócz paragonu z kasy rejestrującej taksówkarza inne dowody, które mogą wykazać poniesienie kosztu w celu uzyskania przychodu, ma prawo zaliczenia takich wydatków do kosztów uzyskania przychodu. W tym przypadku mamy do czynienia z wewnętrznymi dokumentami, których wystawienie związane jest z określonymi procedurami obowiązującymi w Spółce. (...) Tym samym stwierdzić należy, że dokumentacja wewnętrzna oraz przyjęta w Spółce procedura pozwalają powiązać paragon fiskalny z konkretną usługą świadczoną przez Spółkę i wskazują, iż wydatek potwierdzony paragonem fiskalnym poniesiony został w związku z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. Dlatego też, w ocenie Naczelnika tutejszego Urzędu, tak udokumentowane wydatki na przejazdy taksówkami w celach służbowych mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (…)
Reasumując: aby uniknąć konfliktu z urzędem skarbowym, przede wszystkim należy poinstruować pracowników, by za przejazdy taksówkami żądali wystawienia faktury lub rachunku. Jeżeli jednak zdarzy się sytuacja, w której spółka będzie dysponować jedynie paragonem, to wówczas należy zadbać o uzupełnienie tego dokumentu o brakujące elementy, wymagane dla dowodu księgowego, oraz opis okoliczności uzasadniających poniesienie tego wydatku. Dobrym rozwiązaniem byłoby w tej sytuacji wystąpienie do swojego urzędu o stosowną interpretację.
Odliczenie VAT
Odnośnie do VAT sprawa jest dużo prostsza. Zgodnie z zasadą określoną w art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT dokumentem uprawniającym do odliczenia VAT jest faktura. Od tej zasady ustawodawca przewidział wyjątek, określając (§ 20 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług) katalog dokumentów, które traktowane są na równi z fakturą i w związku z tym również dają prawo do odliczenia podatku. Nie ma jednak wśród nich paragonów za przejazd taksówką, co oznacza, że wykazany na takim dokumencie podatek nie podlega odliczeniu.
Paragon w księgach rachunkowych
PRZYKŁAD
Na początku miesiąca pracownik pobrał zaliczkę w wysokości 500 zł. Rozliczenia pobranej kwoty dokonał na koniec miesiąca, przedstawiając następujące dokumenty:
• fakturę za przejazd taxi na kwotę 107 zł (w tym 7% VAT),
• paragon za przejazd taxi na kwotę 64,20 zł (w tym 7% VAT),
• fakturę na materiały biurowe na kwotę 183 zł (w tym 22% VAT).
Niewykorzystaną część zaliczki pracownik zwrócił do kasy.
1. Wypłata zaliczki – 500,00 zł:
Wn konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 500,00 zł
Ma konto 100 „Kasa” 500,00 zł
2. Poniesione wydatki (wg zestawienia na rozliczeniu zaliczki) – 354,20 zł, w tym:
a) faktura za przejazd taksówką: 107,00 zł
Wn konto 402 „Usługi obce” 100,00 zł
Wn konto 223 „VAT naliczony i jego rozliczenie” 7,00 zł
Ma konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 107,00 zł
b) paragon za przejazd taksówką: 64,20 zł
Wn konto 402 „Usługi obce” 64,20 zł
Ma konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 64,20 zł
c) faktura za materiały biurowe: 183,00 zł
Wn konto 401 „Zużycie materiałów i energii” 150,00 zł
Wn konto 223 „VAT naliczony i jego rozliczenie” 33,00 zł
Ma konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 183,00 zł
3. Zwrot niewykorzystanej zaliczki – 145,80 zł:
Wn konto 100 „Kasa” 145,80 zł
Ma konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” 145,80 zł
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 20 ust. 2, art. 21 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 1546; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
• art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
• § 20 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 95, poz. 98; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 102, poz. 860
Izabela Grochola
główna księgowa w spółce z o.o.