Wspólnicy spółki z o.o. przed 3 laty wnieśli dopłaty zwrotne do spółki. Spółka wykazywała wtedy straty, miała problemy z płynnością. Obecnie osiąga dochody, straty z lat ubiegłych zostały pokryte, posiada pełną płynność finansową. Czy w tej sytuacji istnieje konieczność wycofania dopłat?
RADA
Nie. Spółka nie ma obowiązku wycofania dopłat. Dopłata jest formą wewnętrznej przymusowej pożyczki wspólników na rzecz spółki. Wspólnikowi, który uiścił dopłatę, nie przysługuje (chyba że zarządzono zwrot dopłat) roszczenie o wypłatę uiszczonej sumy. Niezwrócone dopłaty nie są też „nieodpłatnym świadczeniem” w świetle podatku dochodowego.
UZASADNIENIE
Dopłaty mogą być wnoszone w związku z czasowymi trudnościami finansowymi spółki, potrzebą jej dokapitalizowania, koniecznością poniesienia dodatkowych nakładów inwestycyjnych. Wspólnikowi, który uiścił dopłatę, nie przysługuje roszczenie o wypłatę uiszczonej sumy. Roszczenie takie mogłoby powstać jedynie w sytuacji, w której uchwała wspólników zarządziła zwrot dopłat. Nie jest ona formą podwyższenia kapitału zakładowego (chyba że zostanie na taki zaliczona przy zwrocie), ale powiększa majątek spółki. Wpisywana do kapitału zapasowego nie powiększa wartości udziałów wspólników w kapitale zakładowym. Umowa spółki jest jedynym źródłem, w którym może być wprowadzony obowiązek dopłat. Jeżeli doszło do podjęcia przez wspólników uchwały określającej termin i wysokość dopłat, to wysokość wpłaconych pod tym tytułem kwot ujmuje się w odrębnej pozycji pasywów w bilansie spółki. Pozycja ta to „Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników”. Należne, a niewniesione dopłaty wykazuje się w dodatkowej pozycji kapitałów własnych jako „Należne dopłaty na poczet kapitału rezerwowego (wielkość ujemna)”. W przypadku wniesienia dopłat są one wykazywane jako składnik kapitału własnego, dopóki nie zostaną użyte w sposób uzasadniający ich odpisanie.
W Państwa przypadku wniesione dopłaty nie stanowią dla spółki „nieodpłatnego świadczenia”, które w podatku dochodowym jest przychodem (art. 12 ust. 1 pkt 2 updop). Nie można utożsamiać niezwróconych dopłat z niewypłaconymi w terminie dywidendami, ponieważ wspólnikom nie przysługuje roszczenie o wypłatę uiszczonej sumy. Dopłata nie może być też utożsamiana z umową pożyczki uregulowanej w art. 720–724 k.c. Zwrot dopłat nie ma charakteru bezwzględnego.
WAŻNE!
Wniesione do spółki z o.o. dopłaty nie stanowią dla niej „nieodpłatnego świadczenia”.
Warunkiem zwrotu dopłat jest podjęcie stosownej uchwały przez wspólników. Zwrot dopłat powinien odbyć się równomiernie na rzecz wszystkich wspólników. Jeżeli jednak w umowie spółki przyjmie się, że dopłaty są zwracane tylko wtedy, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje straty, to nie ma konieczności podejmowania uchwały w tym względzie. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, dopłaty mogą być zwracane dopiero po 3 miesiącach od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie. Ogłoszenie powinno być dokonane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz ewentualnie, jeżeli jest taki wymóg, w piśmie wskazanym przez umowę spółki.
Zmiany w 2007 r.
W zakresie podatkowego traktowania dopłat wspólników w 2007 r. nie nastąpią zmiany.
• art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589
• art. 36 ust. 2e ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119
Marek Żochowski
doradca podatkowy