Prowadzę firmę, która świadczy usługi reklamowe. Siedziba firmy znajduje się w Polsce i jestem zgłoszony jako podatnik VAT UE. Usługi będą sprzedawane w Niemczech. Czy można zastosować stawkę 0% do sprzedaży tego typu usług. Jak dokumentować i rozliczyć VAT, kiedy odbiorcą jest osoba zgłoszona jako podatnik VAT UE, a jak kiedy nie jest? Jak wystawić fakturę sprzedaży takiej usługi? Jak zaliczać faktury w ewidencji sprzedaży VAT? Jak się rozliczyć z urzędem skarbowym?
W przypadku sprzedaży usług reklamowych w Niemczech nie jest możliwe stosowanie stawki 0%. Usługi te albo nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, albo podlegają opodatkowaniu stawką 22%. O zasadach opodatkowania tych usług decyduje to, czy są sprzedawane podatnikom VAT, czy też podmiotom niebędącym podatnikami. Odpowiedzi na pozostałe pytania znajdują się w uzasadnieniu.
W przeciwieństwie do przepisów poprzednio obowiązujących, obecna ustawa o podatku od towarów i usług nie przewiduje opodatkowania eksportu usług, a więc opodatkowania stawką 0% usług wykonywanych przez podatnika poza Polską. Dlatego też nie jest możliwe w Pana sytuacji stosowanie stawki 0%.
Tym niemniej obecnie obowiązujące przepisy zawierają regulacje, których stosowanie powoduje skutek podobny do stosowania stawki 0% przy eksporcie usług na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o VAT. Z przepisów wynika mianowicie, że usługi świadczone przez polskich podatników mogą:
• podlegać opodatkowaniu w Polsce, lub
• nie podlegać opodatkowaniu w Polsce.
W pierwszym przypadku rozliczenie podatku następuje na zasadach ogólnych, a więc obowiązuje stawka krajowa (w przypadku usług reklamowych – 22%), podatnik wystawia zwykłą fakturę VAT (jeśli w konkretnej sytuacji obowiązany jest do jej wystawienia) oraz ma prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi usługami na zasadach ogólnych.
W przypadku usług niepodlegających opodatkowaniu w Polsce przez polskiego podatnika schemat postępowania wygląda następująco:
• podatnik świadczący usługę wystawia uproszczoną fakturę, w której nie wykazuje stawki i kwoty podatku oraz kwoty należności wraz z podatkiem (§ 30 rozporządzenia o fakturach),
• podatek jest rozliczany w państwie, w którym znajduje się miejsce świadczenia danej usługi (bardzo często podatek ten rozliczany jest przez nabywcę w ramach importu usług),
• polskiemu podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu w Polsce towarów i usług wykorzystanych do świadczenia usług opodatkowanych za granicą (pod warunkiem że kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami – art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług).
O tym, który z wymienionych schematów będzie miał zastosowanie w konkretnej sytuacji, decydują przepisy o miejscu świadczenia (art. 22–28 ustawy). W przypadku usług reklamowych zostały one zaliczone do tzw. usług niematerialnych (art. 27 ust. 4 pkt 2 ustawy), a w konsekwencji miejsce ich świadczenia ustala się na zasadach określonych w art. 27 ust. 3 ustawy.
Z przepisów tych wynika, że w przypadku usług reklamowych sprzedawanych w Niemczech:
• podatnikom VAT – są one opodatkowane w Niemczech, a więc ma zastosowanie drugi ze wskazanych schematów opodatkowania,
• podmiotom niebędącym podatnikami (w szczególności – osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej) – są one opodatkowane w Polsce, a więc zastosowanie ma pierwszy schemat opodatkowania.
Jednocześnie należy podkreślić, że dla zastosowania tych przepisów nie ma znaczenia status stron jako podatników VAT UE. Oznacza to, że miejscem świadczenia usługi reklamowej na rzecz podatnika niemieckiego będą Niemcy także wówczas, gdy:
• podatnik ten nie jest podatnikiem unijnym (nie posiada numeru VAT UE),
• polski podatnik świadczący usługę reklamową nie jest podatnikiem unijnym (nie posiada numeru VAT UE),
• obaj podatnicy nie są podatnikami unijnymi (obaj nie posiadają numeru VAT UE).
Fakt opodatkowania tych usług w Niemczech nie oznacza dla polskiego podatnika obowiązku rejestracji w tym kraju. Podatek może być bowiem rozliczony przez niemieckiego podatnika na zasadzie importu usług.
Odnośnie do sposobu zaewidencjonowania i rozliczenia usług reklamowych sprzedawanych w Niemczech należy wyjaśnić, że w przypadku usług reklamowych sprzedawanych nie podatnikom (a więc opodatkowanych w Polsce) obowiązują ogólne zasady ewidencji i rozliczenia tych usług. Natomiast w przypadku usług reklamowych sprzedawanych podatnikom (a więc opodatkowanych w Niemczech):
• usług tych nie wykazuje się w składanych przez podatnika w Polsce deklaracjach,
• usług tych nie wykazuje się w prowadzonej przez podatnika ewidencji sprzedaży VAT (aczkolwiek nie jest wykluczone prowadzenie osobnej ewidencji dla usług, które nie podlegają opodatkowaniu w Polsce).
• art. 27 ust. 3, ust. 4 pkt 2, art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy