Prowadzę biuro rachunkowe i jestem podatnikiem VAT. Zawieram umowę zlecenia na prowadzenie konsultacji i wykładów ze szkolą niepubliczną w zakresie przedmiotów ekonomicznych i rachunkowości. Czy umowa ta jest zwolniona z VAT? Czy nie muszę wystawiać faktur?
Wskazane w pytaniu usługi, jako usługi w zakresie edukacji, są zwolnione od podatku. Także w omawianym przypadku usługi te, jako usługi wykonywane w ramach działalności osobistej, nie będą podlegały opodatkowaniu VAT. Oznacza to, że nie należy wystawiać faktur VAT dokumentujących ich świadczenie.
Zgodnie z przepisami VAT świadczenie usług w zakresie edukacji jest zwolnione od podatku (art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 7 załącznika nr 4 do ustawy o VAT). Nie ulega wątpliwości, że wskazane w pytaniu usługi w zakresie prowadzenia konsultacji i wykładów stanowią usługi w zakresie edukacji, a tym samym korzystają ze zwolnienia od podatku.
Przypomnieć jednak należy, iż przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują sytuacje, gdy czynności wykonywanych przez osoby fizyczne nie uważa się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą. Dotyczy to między innymi czynności, z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2–8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT). Konsekwencją tego jest uznanie takich czynności za niepodlegające opodatkowaniu VAT (co nie jest równoznaczne z pojęciem czynności zwolnionych od podatku).
Jednocześnie należy podkreślić, iż status podatnika VAT nie wyklucza wyłączenia niektórych czynności wykonywanych przez tę osobę jako czynności niepodlegających opodatkowaniu na podstawie przepisów art. 15 ust. 3 ustawy o VAT. W takim przypadku należy przyjąć, że osoba ta:
• w części dotyczącej swojej „normalnej” działalności działa jako podatnik VAT,
• w części objętej wyłączeniem nie działa jako podatnik VAT i wykonuje czynności niepodlegające opodatkowaniu.
Należy przypomnieć, iż na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych obowiązuje zasada, że jednym z warunków zaliczenia przychodów z tytułu umowy zlecenia do przychodów z działalności wykonywanej osobiście jest, aby przychody te nie były uzyskiwane na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 13 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Oznacza to, że nie wszystkie przychody uzyskiwane na podstawie umów zleceń stanowią przychody z tytułu działalności wykonywanej osobiście, a w konsekwencji nie we wszystkich wypadkach można rozważać zastosowanie wyłączenia, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.
Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego zdaje się jednak wynikać, że umowa o prowadzenie konsultacji i wykładów jest zawierana poza prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą (prowadzenie biura rachunkowego). Prowadzi to do wniosku, że przychód uzyskany z jej tytułu stanowi u Pana przychód z działalności wykonywanej osobiście. Oznacza to również, że czynności te nie podlegają opodatkowaniu VAT na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT.
Tym samym należy przyjąć, że świadcząc te usługi nie musi Pan wystawiać faktur VAT. Musiałby Pan je wystawiać (ze stawką zwolnione), gdyby świadczenie usług konsultacji i wykładów było przedmiotem Pańskiej pozarolniczej działalności gospodarczej i nie mogło mieć zastosowania wyłączenie, o którym mowa w art. 15 ust. 3 pkt 3 VAT.
• art. 15 ust. 3, art. 43 ust. 1 pkt 1 w zw. z poz. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535
• art. 13 pkt 8 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2000 r., Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2004 r. Nr 210, poz. 2135
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy