rada
O wyborze metody ustalania różnic kursowych na podstawie przepisów o rachunkowości należy w formie pisemnej zawiadomić swój urząd skarbowy. Trzeba to zrobić w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność - w terminie 30 dni od dnia jej rozpoczęcia. Jeśli rok podatkowy Państwa spółki pokrywa się z kalendarzowym, należało to uczynić do 31 stycznia 2007 r. Jeśli spółka tego nie zrobiła, to w tym roku jest już za późno na zmianę metody ustalania różnic kursowych. Pozostałe warunki - w uzasadnieniu.
uzasadnienie
Zasady ustalania różnic kursowych obowiązujące w ustawie o rachunkowości są inne niż w ustawie podatkowej. W praktyce stwarza to problemy, a w konsekwencji może prowadzić do nieprawidłowej wyceny różnic kursowych. Ustawodawca umożliwił podatnikom od 1 stycznia 2007 r. wybór sposobu ustalania różnic kursowych. Od tego dnia można to robić w oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych lub o przepisy ustawy o rachunkowości. Aby skorzystać z drugiego sposobu ustalania różnic kursowych, podatnik powinien spełnić określone warunki. Jest obowiązany stosować metodę ustalania różnic kursowych w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe. Przyjmuje też na siebie zobowiązanie, że w czasie stosowania tej metody sprawozdania finansowe jednostki będą badane przez biegłych rewidentów, nawet jeżeli spółka nie miała wcześniej takiego obowiązku. Kolejną powinnością ciążącą na spółce jest konieczność zawiadomienia w formie pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie należy zgłosić w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających działalność - w terminie 30 dni od dnia jej rozpoczęcia. Należy pamiętać, że zasady przeliczania walut obcych i ustalania różnic kursowych określone przez ustawę o rachunkowości są inne niż te określone w przepisach updop.
Ważne!
Podatnik, który wybierze metodę ustalania różnic kursowych w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości, jest obowiązany stosować ją przez okres nie krótszy niż 3 lata podatkowe.
Według przepisów ustawy podatkowej koszty i przychody wyrażone w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu bądź osiągnięcia przychodu.
Natomiast na podstawie ustawy o rachunkowości operacje wyrażone w walutach obcych ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie: kupna lub sprzedaży walut stosowanych przez bank, z którego usług korzysta jednostka - w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań. W przypadku pozostałych operacji - po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez NBP na ten dzień, chyba że w innym dokumencie ustalony został inny kurs.
Podatnik, który wybrał metodę wyceny różnic kursowych opartą na przepisach ustawy o rachunkowości, powinien stosować zasady ustalania różnic określone w tej ustawie.
PRZYKŁAD
Spółka z o.o. na początku roku wybrała metodę ustalania różnic kursowych zgodnie z zasadami rachunkowości. Następnie 30 stycznia wystawiła kontrahentowi z Niemiec fakturę za sprzedaż towarów według kursu średniego NBP. Nabywca wpłacił na jej rachunek bankowy cenę sprzedaży w dniu 5 lutego (kurs kupna banku z dnia otrzymania należności). Do ustalenia różnic spółka powinna posłużyć się kursem kupna walut z 5 lutego stosowanym przez bank, w którym ma rachunek.
Powstałe różnice kursowe, mimo że ustalone zgodnie z ustawą o rachunkowości, stanowią koszt podatkowy. Dla celów VAT spółka zastosowała zasady określone w przepisach o VAT. Zastosowała kurs średni NBP z dnia wystawienia faktury, tj. z 30 stycznia. Spółka prawidłowo rozliczyła transakcję z kontrahentem z Niemiec.
Dla podatników, którzy wybrali ustalanie różnic według zasad rachunkowości, ujemne lub dodatnie różnice kursowe są odpowiednio kosztem lub przychodem podatkowym. Wynika to z art. 9b updop.
Należy także podkreślić, że dla celów podatkowych ustalenie różnic kursowych powinno być dokonywane na ostatni dzień każdego miesiąca i na ostatni dzień roku podatkowego lub na ostatni dzień kwartału i na ostatni dzień roku podatkowego albo tylko na ostatni dzień roku podatkowego. Raz wybrany termin wyceny musi być stosowany przez pełny rok podatkowy i nie może być w trakcie tego roku zmieniany.
Podstawa prawna:
- art. 30 ust. 2 ustawy z 26 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
- art. 9b i 15a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589
Grzegorz Błażejczyk
ekspert w zakresie podatku dochodowego