Czy przysługuje nam prawo do odliczenia VAT, gdy nie składaliśmy przez trzy miesiące deklaracji i nie płaciliśmy VAT, ale przez ten czas byliśmy zarejestrowani jako czynni podatnicy VAT? Złożymy deklarację po terminie.
RADA
Złożenie deklaracji VAT-7 po upływie ustawowego terminu nie wpływa na utratę prawa do odliczenia podatku naliczonego za dany okres rozliczeniowy. Żaden z przepisów ustawy nie pozbawia tego prawa. Firma nie powinna zatem rezygnować z jego odliczenia.
UZASADNIENIE
Obniżenie podatku należnego o podatek naliczony jest podstawowym prawem podatnika VAT. Podatnik może z tego prawa korzystać w granicach określonych przepisami, lecz nie jest to jego obowiązek. Skorzystanie z tego prawa następuje w wyniku złożenia deklaracji podatkowej lub korekty deklaracji podatkowej. Dokonanie rejestracji przez firmę w celu uzyskania statusu czynnego podatnika VAT skutkowało przyjęciem przez nią wszelkich praw i obowiązków z tym związanych, w tym m.in. terminowego składania deklaracji VAT. Uchybienie terminowi złożenia deklaracji nie oznacza jednocześnie niemożności ich złożenia w terminie późniejszym w celu naprawienia zaistniałej sytuacji. Firma powinna je przede wszystkim złożyć bez zbędnej zwłoki i wpłacić wynikający z nich VAT wraz z należnymi odsetkami od zaległości podatkowej.
Niedotrzymanie terminu złożenia deklaracji, od początku obowiązywania przepisów ustawy o VAT, budziło wątpliwości co do istnienia prawa do odliczenia podatku naliczonego w deklaracji złożonej po upływie ustawowego terminu. Uprawnienie do odliczenia podatku naliczonego przysługuje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę, bądź w rozliczeniu za okres następny (art. 86 ust. 10 i 11 ustawy). Jeżeli w tym terminie podatnik nie dokonał odliczenia, może to uczynić poprzez korektę deklaracji, którą - zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy o VAT może złożyć w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do odliczenia podatku naliczonego. Korekta deklaracji (dotycząca podatku naliczonego) może zostać dokonana na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.
W Państwa przypadku nie trzeba składać korekty deklaracji. Wystarczy złożyć spóźnioną deklarację VAT-7 i wykazać w niej kwotę podatku naliczonego. Przepisy nie uprawniają organu podatkowego do odmowy przyjęcia deklaracji złożonej z opóźnieniem lub zakwestionowania jej z tego powodu.
Stanowisko takie podzielił m.in. NSA w wyroku z 15 września 2006 r., sygn. akt I FSK 1092/05, w którym podkreślił, że wszelkie odstępstwa od zasady potrącalności podatku naliczonego stanowią wyjątki istotnie ograniczające zasady konstrukcyjne VAT. Muszą one zatem wynikać z jednoznacznie brzmiącego przepisu prawa, a nie z wykładni celowościowej czy słusznościowej. Wbrew twierdzeniom organów podatkowych, art. 81b Ordynacji podatkowej nie może pozbawiać podatnika prawa do odliczenia podatku. Gdyby ustawodawca zamierzał wprowadzić takie ograniczenie, to zawarłby takie unormowanie w ustawie o podatku od towarów i usług. Podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną (art. 86 ust. 1 obecnej ustawy o VAT). To fundamentalne prawo podatnika nie może być w żaden sposób ograniczone.
Należy zatem dojść do wniosku, że złożenie deklaracji VAT-7 po upływie ustawowego terminu nie wpływa na prawo do odliczenia VAT za dany okres rozliczeniowy, gdyż żaden z przepisów ustawy nie pozbawia tego prawa. Nie ma zatem konieczności korygowania podatku naliczonego w złożonych po terminie deklaracjach (tj. rezygnacji z tego odliczenia).
Podstawa prawna:
- art. 86, art. 99 ust. 1, art. 109 ust. 3 i ust. 7 pkt 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
Anna Potocka
ekspert w zakresie VAT