rada
Zasadniczo kwotę sprzedaży może Pani ustalić według własnego uznania. Cena ta nie powinna jednak odbiegać od ceny rynkowej, ponieważ urząd skarbowy mógłby doszukać się tutaj próby obejścia prawa. Na jej wysokość nie ma natomiast wpływu fakt, że dotyczy to samochodu wykupionego po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego. Koszt nabycia samochodu należy ująć w kolumnie 13 pkpir (lub 14, jeśli prowadzi Pani księgę według starego wzoru) w dacie nabycia samochodu. Przychód należy ująć w dacie jego sprzedaży w kolumnie 8.
uzasadnienie
Nabycie samochodu przez leasingobiorcę po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego stanowi przejęcie go na własność. Wcześniej, w trakcie trwania umowy leasingowej, samochód był tylko użytkowany przez leasingobiorcę, a uiszczane opłaty stanowiły przede wszystkim wynagrodzenie za to użytkowanie. Właścicielem samochodu był wtedy leasingodawca i to on dokonywał odpisów amortyzacyjnych od wartości samochodu. Spłacane raty leasingowe stanowiły faktycznie spłatę wartości samochodu. Dlatego, aby móc je zaliczać do kosztów uzyskania przychodów, należało spełnić określone warunki. Należy do nich m.in. odpowiedni czas trwania umowy, który powinien wynosić co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji. Dla samochodu stanowi to minimalnie 24 miesiące (normatywny okres amortyzacji dla samochodu wynosi 60 miesięcy).
Dopiero po wykupieniu przez leasingobiorcę samochodu stał się on jego własnością i tym samym można było podjąć decyzję o przyjęciu samochodu na stan środków trwałych. Wartością początkową tego środka powinna być cena jego nabycia. W tym przypadku była to kwota 500 zł. Sprzedawca - leasingodawca powinien ją ustalić na poziomie nie niższym niż hipotetyczna wartość netto. Jeżeli wartość nabytego samochodu nie przekraczała kwoty 3500 zł (a tak było w opisanym przypadku), można go było jednorazowo zamortyzować i tym samym w całości uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów już w miesiącu przyjęcia do używania.
W związku z tym, że podatnik nie zamierzał korzystać z samochodu dłużej niż rok, po jego nabyciu mógł uznać go za składnik wyposażenia. W takiej sytuacji cena nabycia samochodu również mogła zostać uwzględniona w kosztach uzyskania przychodów w miesiącu dokonania zakupu.
Decydując o sprzedaży tego samochodu, podatnik, co do zasady, sam ustala jego cenę. Nie powinna ona jednak odbiegać znacząco od ceny rynkowej. Wprawdzie nie ma przepisów, które w tym przypadku (dokładnie przy sprzedaży składnika majątku o wartości poniżej 1500 zł, zaliczonego jednorazowo w koszty) wprost wymagają ustalenia ceny sprzedaży na poziomie ceny rynkowej), ale należy liczyć się z tym, że urząd skarbowy może doszukiwać się w takiej transakcji próby obejścia prawa. Znaczne zaniżenie ceny sprzedaży może wynikać z tego, że strony zawarły jakieś dodatkowe porozumienie, zobowiązały się do dodatkowych świadczeń albo transakcja z innych względów jest tylko częściowo odpłatna. W takiej sytuacji różnica pomiędzy ceną rynkową a ceną transakcyjną mogłaby zostać uznana za przychód nabywcy samochodu.
W opisanej sytuacji podatnik zyska na dokonanej sprzedaży, ponieważ koszt nabycia samochodu (500 zł) jest niższy niż cena jego sprzedaży (900 zł). Powstała różnica będzie stanowiła dochód podlegający opodatkowaniu. Przy czym koszt zostanie ujęty w kolumnie 13 pkpir (lub 14, jeśli prowadzi Pani księgę według starego wzoru) w dacie nabycia samochodu. Przychód należy ująć w dacie jego sprzedaży w kolumnie 8. W księdze nie należy więc ujmować ostatecznego wyniku tej transakcji (900 zł - 500 zł = 400 zł), tylko osobno koszt i osobno przychód.
Podstawa prawna:
- art. 11 ust. 2b, art. 14 ust. 2 pkt 1, 8, art. 22a ust. 1, art. 22g ust. 1 pkt 1a, art. 22d, art. 23b-23c, art. 24 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219
Joanna Krawczyk
doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej