Prowadzę handel samochodami sprowadzanymi z krajów Unii. Czy przy sprzedaży samochodu na fakturę VAT marża mogę podwyższyć wartość samochodu o zapłaconą akcyzę, wydatki na paliwo i inne koszty poniesione na jego sprowadzenie i dopiero do takiej wartości dodać marżę? Czy zakup samochodu na podstawie umowy sprzedaży można uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie, czy tylko faktura daje podstawę do uznania kupna samochodu za takie nabycie?
W art. 120 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług zawarta jest zasada, że w przypadku podatnika wykonującego czynności polegające na dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez tego podatnika do celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odsprzedaży, podstawą opodatkowania podatkiem jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku.
Podstawą opodatkowania przy sprzedaży towarów używanych jest marża stanowiąca różnicę pomiędzy kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku.
Ustawa o podatku VAT nie definiuje, co należy rozumieć przez pojęcie „kwota nabycia” w przypadku sprzedaży m.in. towarów używanych. Niemniej jednak należy stwierdzić, że cena nabycia oznacza wszystko, co stanowi wynagrodzenie, które dostawca otrzymał od podatnika. Kwota nabycia jest zatem ceną, którą podatnik zapłacił dostawcy towaru, i nie może zawierać innych elementów. Nie można więc podwyższyć wartości faktury o zapłaconą akcyzę i różnego rodzaju koszty związane ze sprowadzeniem samochodu do Polski i dopiero od takiej wartości wyliczyć marżę. Kwotę marży podatnik powinien wyliczyć biorąc pod uwagę wyłącznie kwotę nabycia, jaką uiścił sprzedawcy samochodu.
Przykład
Jan Kowalski prowadzący działalność w zakresie handlu używanymi samochodami sprowadził samochód dla odbiorcy w Polsce, za który zapłacił sprzedawcy 10 000 zł. Odbiorcy w Polsce sprzedał samochód za 14 000 zł. W związku z tym kwota marży w tym przypadku wyniesie: 14 000 zł – 10 000 zł = = 4000 zł. Podatnik będzie zobowiązany zapłacić podatek VAT w wysokości 721 zł (4000 zł × 22/122).
Aby odpowiedzieć na drugie pytanie Czytelnika, należy posiłkować się treścią art. 9 ustawy o VAT, który zawiera definicje wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Zgodnie z jego treścią przez wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów rozumie się nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz.
Omówiony przepis stosuje się jednak pod warunkiem, że:
1) nabywcą towarów jest:
a) podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, lub podatnik podatku od wartości dodanej, a nabywane towary mają służyć czynnościom wykonywanym przez niego jako podatnika,
b) osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w lit. a
– z zastrzeżeniem art. 10;
2) dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem, o którym mowa w pkt 1 lit. a.
W powołanym art. 10 przewidziano przypadki, których zaistnienie spowoduje, że wewnątrzwspólnotowe nabycie nie będzie występowało. Otóż wewnątrzwspólnotowe nabycie nie występuje w przypadku, gdy dostawa towarów używanych, w wyniku której ma miejsce wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów na terytorium kraju, tj. Polski, jest opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu towarów.
Wewnątrzwspólnotowe nabycie nie występuje zatem w sytuacji, gdy u zagranicznego dostawcy ma miejsce opodatkowanie marży przy dostawie towarów używanych, a nabywca posiada dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach.
Wewnątrzwspólnotowe nabycie w Polsce nie występuje w sytuacji, gdy u zagranicznego dostawcy ma miejsce opodatkowanie marży przy dostawie towarów używanych, a nabywca posiada potwierdzające to dokumenty.
Z treści omówionego przepisu nie wynika, że fakt potwierdzenia zakupu samochodu umową kupna-sprzedaży decyduje o tym, że nie jest to wewnątrzwspólnotowe nabycie. Nie ma to większego znaczenia. Najistotniejsze jest to, żeby samochód nie był kupiony przez polskiego czynnego podatnika VAT od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, która nie jest podatnikiem VAT w innym państwie członkowskim, lub też od podatnika zwolnionego podmiotowo z podatku VAT w tym kraju. W takim przypadku nie będzie to wewnątrzwspólnotowe nabycie.
Natomiast jeśli samochód będzie kupiony przez polskiego podatnika VAT czynnego od podatnika VAT w innym państwie członkowskim, transakcję tę można uznać za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.
Ewa Michalak
Podstawa prawna
• ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535