Prowadzę komisową sprzedaż samochodów osobowych i ciężarowych. Na dzień 30 kwietnia 2004 r. zostało mi kilka samochodów, które sukcesywnie sprzedaję. Nie złożyłem listy samochodów będących przedmiotem komisu do urzędu skarbowego. Jak powinna być dokumentowana sprzedaż takich samochodów po 1 maja 2004 r.? Czy nadal powinienem wystawiać FAKTURĘ VAT KOMIS w 3 egzemplarzach i dla samochodów osobowych wstawionych przez klientów indywidualnych z zastosowaniem stawki ZW na kwotę zakupu takiego samochodu, a stawki 22% dla kwoty mojej marży?
Tak, w przypadku samochodów wziętych w komis przed 1 maja 2004 r. stosuje się przepisy poprzednio obowiązujące. Oznacza to, że wystawiana jest FAKTURA VAT KOMIS (w trzech egzemplarzach), a podatek rozliczany jest na zasadach obowiązujących przed 1 maja. Inaczej ma się sytuacja w przypadku samochodów zakupionych przed 1 maja 2004 r. w celu ich dalszej odsprzedaży.
W przypadku umowy komisu, gdy komitent wydał towar komisantowi przed 1 maja 2004 r. i nie powstał obowiązek podatkowy przed tym dniem, u komisanta i komitenta obowiązek ten oraz podstawę opodatkowania określa się do tych transakcji według zasad określonych w poprzednio obowiązującej ustawie o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (art. 171 ustawy o podatku od towarów i usług). Przepis ten ma zastosowanie między innymi do samochodów wziętych w komis przed 1 maja 2004 r.
Jednocześnie należy wskazać, iż żaden przepis nie uzależnia stosowania wymienionego przepisu od jakiegokolwiek zgłoszenia samochodów do urzędu skarbowego. Jedynym dokumentem, który powinien posiadać podatnik stosujący poprzednio obowiązujące zasady, jest umowa komisu zawarta przed 1 maja 2004 r.
Nie ulega przy tym wątpliwości, że w powyższej sytuacji stosowane są nie tylko przepisy poprzednio obowiązującej ustawy, lecz także przepisy wykonawcze do niej, w szczególności przepisy regulujące zasady wystawiania FAKTURY VAT KOMIS. Oznacza to, że w przypadku gdy dokonują Państwo sprzedaży komisowej samochodów wstawionych przez klientów indywidualnych (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej), opodatkowaniu podlega tylko kwota Państwa prowizji, kwota należna tym osobom korzysta natomiast ze zwolnienia od podatku.
Należy podkreślić, że wymienione zasady dotyczą wyłącznie sprzedaży wykonywanej w ramach umowy komisu. W praktyce bardzo często się zdarza, że podatnicy prowadzący komisy nie tylko zawierają umowy komisu, lecz również skupują samochody w celu ich odsprzedaży. Przed 1 maja 2004 r. miało w takim przypadku zastosowanie zwolnienie, o którym była mowa w § 67 ust. 1 pkt 9 poprzednio obowiązującego rozporządzenia wykonawczego (zwolnieniem objęta była część przewyższająca kwotę podatku obliczoną od różnicy pomiędzy ceną sprzedaży a ceną nabycia samochodu).
Przez pierwszych kilka tygodni obowiązywania nowej ustawy sprzedaż takich samochodów opodatkowana była na zasadach ogólnych (nie miały bowiem zastosowania, z racji nabycia przed 1 maja 2004 r., przepisy regulujące opodatkowanie na podstawie marży). Z dniem 23 czerwca 2004 r. został wprowadzony przepis § 41a rozporządzenia wykonawczego, który reguluje tę kwestię. Przewidywał on, iż w okresie do 31 grudnia 2004 r. obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się również do tej części wartości dostawy na terytorium kraju używanych samochodów osobowych oraz innych samochodów o dopuszczalnej ładowności do 500 kg, która jest równa cenie nabycia samochodu.
Aby możliwe było zastosowanie stawki 0%, musiały być spełnione określone warunki. Podatnik musiał m.in. przedłożyć naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie rozporządzenia zmieniającego (a więc do 9 lipca 2004 r.), wykaz samochodów, podając dane identyfikujące te samochody, a w szczególności markę, rodzaj oraz numer silnika, podwozia lub nadwozia.
W przypadku spełnienia tych wymagań faktura wystawiana przez podatników odsprzedających samochody nabyte przed 1 maja 2004 r. zawierała dwie stawki podatku – stawkę 22% dla prowizji oraz 0% dla ceny nabycia. Niespełnienie tego wymogu oznaczało natomiast konieczność wystawiania faktur ze stawką 22% dla całej ceny sprzedaży. Należy podkreślić, że możliwość stosowania stawki 0% odnosiła się wyłącznie do dostaw dokonanych do 31 grudnia 2004 r. Obecnie dostawy samochodów nabytych przed 1 maja 2004 r., dokonane po 31 grudnia 2004 r., nie będą zatem korzystały ze stawki 0%, nawet jeżeli chodzi o samochody zgłoszone do urzędu skarbowego.
• art. 171 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 113
• art. 16 ustawy z 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym – Dz.U. Nr 11, poz. 50 – uchylonej z dniem 1 maja 2004 r.
• § 46 oraz § 67 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia Ministra Finansów z 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym – Dz.U. Nr 27, poz. 268 – uchylonego z dniem 1 maja 2004 r.
• § 41a rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. Nr 273, poz. 2705
• § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 23 czerwca 2004 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 145, poz. 1541
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy