Chciałabym się dowiedzieć, czy mam szansę odliczyć okna, które wymieniam w budynku do mnie nienależącym. Od niedawna mieszkamy u teściów, którzy udostępnili nam na podstawie umowy użyczenia piętro domu. Czy to wystarczy, abym mogła dokonać odliczenia? Zaznaczam, że we wcześniejszych latach niczego nie remontowaliśmy (jesteśmy małżeństwem od pół roku).
Odliczenie jest możliwe, choć Pani prawo do mieszkania opiera się na stosunku zobowiązaniowym.
Aby w pełni rozwikłać przedstawione zagadnienie, musimy zapoznać się z treścią nieobowiązującego już art. 27a ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f. W myśl tego artykułu, podatek dochodowy od osób, o których mowa w art. 3 ust. 1 u.p.d.o.f. (podlegających nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), obliczony zgodnie z art. 27 u.p.d.o.f. (według skali), obniżony o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, zmniejsza się na zasadach określonych w ust. 2–15 (dotyczą stosowania poszczególnych ulg), jeżeli w roku podatkowym podatnik poniósł wydatki na własne potrzeby mieszkaniowe, przeznaczone na remont i modernizację – zajmowanego na podstawie tytułu prawnego – budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego oraz wpłaty na wyodrębniony fundusz remontowy spółdzielni mieszkaniowej lub wspólnoty mieszkaniowej, utworzonych na podstawie odrębnych przepisów. Przepis ten został usunięty z porządku prawnego na mocy ustawy zmieniającej ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych, która weszła w życie 1 stycznia 2004 r. Jednak dzięki uregulowaniom przejściowym wywiera on nadal skutki prawne do 31 grudnia 2005 r. Takie rozwiązanie jest konsekwencją ochrony praw nabytych, jak i faktu, że ulga remontowa jest rozliczana w trzyletnich okresach i ostatni taki okres zakończy się wraz z końcem bieżącego roku. Nie jest przy tym istotne, wobec faktu trzyletniego rozliczania, w którym roku (2003, 2004 czy 2005) wydatek zostanie faktycznie poniesiony. Może Pani zatem spokojnie gromadzić faktury i dokonać odliczenia.
Musimy jednak spojrzeć na problem jeszcze od strony cywilnoprawnej i zastanowić się nad tym, czy umowa użyczenia jest wystarczająco „silnym” tytułem prawnym do nieruchomości. Podstawowym bowiem podziałem uprawnień jest podział na prawa rzeczowe, które wywierają skutki wobec wszystkich (np. własność, użytkowanie wieczyste, użytkowanie) i prawa obligacyjne (różnego rodzaju umowy), które wiążą tylko strony danej czynności i nie mogą co do zasady ingerować w sferę praw i obowiązków osób trzecich. Użyczenie zaś jest typowym stosunkiem zobowiązaniowym. Pomimo to należy jednak stanąć na stanowisku, że najistotniejszym z naszego punktu widzenia elementem tej umowy jest możność swobodnego używania oddanej w użyczenie nieruchomości i dysponowania nią np. na cele modernizacyjne. Możemy zatem przyjąć, że odliczenie jest możliwe, ale nie w dowolnej wysokości. Warto bowiem wiedzieć, że zgodnie z art. 27a ust. 3 u.p.d.o.f., w latach 2003–2005 odliczeniu od podatku dochodowego podlega:
• 19% kwoty wydatków poniesionych na remont i modernizację budynku mieszkalnego, nie więcej jednak niż 3% limitu dużej ulgi mieszkaniowej (w 2003 r. było to 189 000 zł); w latach 2003–2005 odliczeniu podlega zatem nie więcej niż 5670 zł (189 000 zł x 3%),
• 19% kwoty wydatków poniesionych na remont i modernizację lokalu mieszkalnego, nie więcej jednak niż 2,5% dużej ulgi mieszkaniowej, czyli 4725 zł (189 000 x zł 2,5%),
• w wypadku zbiegu obu tytułów odliczeniu podlega nie więcej niż 5670 zł.
Odliczenie może być dokonane tylko wówczas, gdy ponieśliście Państwo wydatki w wysokości co najmniej 0,3% dużej ulgi mieszkaniowej ustalonej w pierwszym roku obowiązywania limitu, czyli co najmniej 567 zł. W przypadku wymiany okien ta kwota jest z pewnością przekroczona. Z powołanego w podstawie prawnej rozporządzenia wynika (co zresztą oczywiste), że za remont uznajemy m.in. wbudowanie nowych, wymianę lub remont okien oraz drzwi zewnętrznych. Na koniec warto jeszcze zaznaczyć, że do odliczenia nie jest konieczne dokonanie remontu w ciągu istnienia ulgi. Do odliczenia uprawnia bowiem sam fakt poniesienia wydatków – remont może być bowiem rozłożony w czasie, a zazwyczaj tak się dzieje. Zgodnie z wyrokiem NSA z 10 stycznia 2001 r. (sygn. akt SA/Sz 1910/99, Gazeta Prawna z 2004 r. nr 13, str. 16), przepis art. 26 u.p.d.o.f. w wersji obowiązującej w 1994 r. nie uzależnia prawa do odliczenia wydatku na remont mieszkania od faktycznego wykonania remontu w tym roku podatkowym, lecz od faktycznego poniesienia wydatku na ten cel. Do odliczenia wystarczy zatem zakup materiałów budowlanych wykorzystanych do przeprowadzenia remontu.
Podstawa prawna:
• art. 27a ust. 1 pkt 1, ust. 2–4 i ust. 6 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 1 stycznia 2004 r.,
• art. 12 ustawy z dnia 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 202, poz. 1956 z późn. zm.).
Adam Muszyński