RADA
Wydatki poniesione na zakup towarów i usług należy księgować w wartości netto, a VAT, który będzie podlegał zwrotowi, trzeba ująć na wyznaczonym do tego koncie rozliczeniowym. Konto to będzie rozliczone w dniu wpływu VAT na rachunek bankowy jednostki. Jeśli natomiast o tego rodzaju zwroty spółka występuje sporadycznie i są to kwoty nieistotny, to odzyskane środki można ująć jako pozostałe przychody operacyjne, a wydatki na zakup towarów i usług zaksięgować w wartości brutto. Zwrot VAT następuje na podstawie złożonego wcześniej wniosku. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Podstawową zasadą podatku od wartości dodanej jest jego neutralność. Dlatego przepisy wspólnotowe dają możliwość złożenia wniosku o zwrot podatku w innym państwie członkowskim. Zasady zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom spoza danego państwa członkowskiego zostały określone w Ósmej Dyrektywie Rady 79/1072/EWG z 6 grudnia 1979 r. Dotyczą one podmiotów mających siedzibę na terytorium Wspólnoty, lecz w innym państwie niż państwo, w którym dokonano zakupu.
Aby zakwalifikować się do zwrotu podatku, należy:
• przedstawić właściwym władzom (organom podatkowym kraju, w którym jednostka ubiega się o zwrot) wniosek według wzoru zawartego w załączniku do dyrektywy wraz z oryginałami faktur lub dokumentami przywozowymi;
• przedstawić dowód, w formie zaświadczenia wystawionego przez oficjalne władze państwa, w którym jednostka jest zarejestrowana, że jest ona płatnikiem podatku VAT w tym państwie. Jednak w przypadku, gdy właściwy organ podatkowy ma już taki dowód w swoim posiadaniu, podatnik nie jest zobowiązany do przedstawiania nowego dowodu przez okres jednego roku od daty wystawienia pierwszego zaświadczenia przez władze publiczne państwa, w którym ma siedzibę;
• potwierdzić w formie pisemnego oświadczenia, że jednostka ubiegająca się o zwrot nie dostarczyła żadnych towarów lub usług uważanych za dostarczone na terytorium tego kraju, w którym dokonano zakupów, w okresie nie krótszym niż trzy miesiące (chyba że okres ten stanowi pozostałą część roku kalendarzowego) i nie dłuższym niż jeden rok kalendarzowy,
• zobowiązać się do zwrotu każdej błędnie pobranej kwoty.
Wystąpienie o zwrot odnosi się do zafakturowanych zakupów towarów lub usług dokonanych w okresie nie krótszym niż trzy miesiące i nie dłuższym niż jeden rok kalendarzowy. Krótsze wnioski mogą odnosić się do końcówki roku kalendarzowego. Obejmują one wtedy listopad i grudzień lub sam grudzień.
Wniosek należy wypełnić drukowanymi literami i złożyć do właściwego organu państwa przed 30 czerwca roku następnego. We wniosku za dany okres należy umieścić jedynie faktury zakupów odnoszące się do tego okresu.
Jeśli wniosek odnosi się do okresu krótszego niż jeden rok kalendarzowy, ale nie krótszego niż trzy miesiące, kwota, na którą opiewa wniosek, nie może być niższa niż równowartość w walucie krajowej 200 euro. Jeżeli natomiast wniosek odnosi się do okresu roku kalendarzowego lub pozostałej części roku kalendarzowego, kwota nie może być niższa niż równowartość w walucie krajowej 25 euro.
Wydatki poniesione na zakup towarów i usług, z tytułu których spółka będzie ubiegać się o zwrot, należy księgować w ewidencji księgowej w wartości netto, a VAT ująć na odpowiednim koncie rozrachunkowym. Konto to będzie rozliczone w dniu wpływu VAT na rachunek bankowy jednostki. Jest to o tyle dobre rozwiązanie, że spółka ma kontrolę nad kwotami, o których zwrot się ubiega. Ponadto wartość VAT, którą spółka otrzyma w przyszłości, nie zniekształca wyniku finansowego. Jeśli natomiast o tego rodzaju zwroty spółka występuje sporadycznie i są to nieistotne kwoty, to odzyskane środki można ująć jako pozostałe przychody operacyjne. Jeżeli materiały lub towary znajdują się jeszcze w magazynie, to należy zmniejszyć ich wartość. W takim przypadku wydatki na zakup towarów i usług należy zaksięgować w wartości brutto, tj. wraz z zagranicznym VAT.
Tabela 1. Ewidencja zwrotu VAT od zakupów dokonanych w innym kraju członkowskim
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 1
Jednostka VAN posiadająca siedzibę w Polsce dokonała w innym państwie członkowskim zakupów na łączną kwotę brutto 364 000 euro, w tym 64 000 euro stanowił podatek od wartości dodanej.
W polityce rachunkowości zapisano, że zwrot podatku ewidencjonowany jest za pośrednictwem konta rozrachunkowego.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Ewidencja księgowa
1. Faktura dokumentująca zakup usług obcych:
Wn „Usługi obce” 430 000
Wn „Rozliczenie VAT zagranicznego” 86 000
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 516 000
- w analityce „Dostawca zagraniczny X”
2. Faktura dokumentująca zakup towarów:
Wn „Rozliczenie zakupu” 880 000
Wn „Rozliczenie VAT zagranicznego” 193 600
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 1 073 600
- w analityce „Dostawca zagraniczny Y”
3. Przyjęcie towarów do magazynu:
Wn „Towary” 880 000
Ma „Rozliczenie zakupu” 880 000
4. Zapłata z rachunku walutowego za kupione usługi:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 540 000
- w analityce „Dostawca zagraniczny X”
Ma „Rachunek walutowy” 540 000
5. Zapłata z rachunku walutowego za kupione towary:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 1 024 800
- w analityce „Dostawca zagraniczny Y”
Ma „Rachunek walutowy” 1 024 800
6. Różnice kursowe wynikające z dokonanych zapłat:
a) za kupione usługi obce
Wn „Koszty finansowe” 24 000
- w analityce „Ujemne różnice kursowe”
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 24 000
- w analityce „Dostawca zagraniczny X”
b) za kupione towary
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 48 800
- w analityce „Dostawca zagraniczny Y”
Ma „Przychody finansowe” 48 800
- w analityce „Dodatnie różnice kursowe”
7. Wpływ na rachunek walutowy zwrotu podatku od wartości dodanej:
a) za kupione usługi obce i materiały
Wn „Rachunek walutowy” 82 000
Ma „Rozliczenie VAT zagranicznego 82 000
b) za kupione towary, pozostające na magazynie w dniu zwrotu podatku
Wn „Rachunek walutowy” 180 400
Ma „Rozliczenie VAT zagranicznego” 180 400
8. Rozliczenie różnic kursowych w związku z otrzymanym zwrotem VAT:
a) z tytułu kupionych usług
Wn „Koszty finansowe” 4 000
- w analityce „Ujemne różnice kursowe”
Ma „Rozliczenie VAT zagranicznego” 4 000
b) z tytułu kupionych towarów
Wn „Koszty finansowe” 13 200
- w analityce „Ujemne różnice kursowe”
Ma „Rozliczenie VAT zagranicznego” 13 200
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przykład 2
Założenia takie jak w przykładzie 1, z tym że sprzedano kupione towary za kwotę netto 1 300 000 zł (VAT 22%). W polityce rachunkowości zapisano, że kwoty wynikające z zagranicznych faktur, z tytułu których spółka będzie ubiegać się o zwrot VAT, są ewidencjonowane w wartości brutto, natomiast zwrot podatku ewidencjonowany jest jako zwiększenie pozostałych przychodów operacyjnych.
Ewidencja księgowa
1. Faktura dokumentująca zakup usług obcych:
Wn „Usługi obce” 516 000
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 516 000
- w analityce „Dostawca zagraniczny X”
2. Faktura dokumentująca zakup towarów:
Wn „Rozliczenie zakupu” 1 073 600
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 1 073 600
- w analityce „Dostawca zagraniczny Y”
3. Przyjęcie towarów do magazynu:
Wn „Towary” 1 073 600
Ma „Rozliczenie zakupu” 1 073 600
4. Zapłata z rachunku walutowego za kupione usługi:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 540 000
- w analityce „Dostawca zagraniczny X”
Ma „Rachunek walutowy” 540 000
5. Zapłata z rachunku walutowego za kupione towary:
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 1 024 800
- w analityce „Dostawca zagraniczny Y”
Ma „Rachunek walutowy” 1 024 800
6. Różnice kursowe wynikające z dokonanych zapłat:
a) za kupione usługi obce
Wn „Koszty finansowe” 24 000
- w analityce „Ujemne różnice kursowe”
Ma „Rozrachunki z dostawcami” 24 000
- w analityce „Dostawca zagraniczny X”
b) za kupione towary
Wn „Rozrachunki z dostawcami” 48 800
- w analityce „Dostawca zagraniczny Y”
Ma „Przychody finansowe” 48 800
- w analityce „Dodatnie różnice kursowe”
7. Sprzedaż towarów będących w magazynie odbiorcy krajowemu A:
Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 1 586 000
- w analityce „Odbiorca krajowy A”
Ma „Sprzedaż towarów” 1 300 000
Ma „VAT należny” 286 000
8. Wydanie z magazynu sprzedanych towarów:
Wn „Wartość sprzedanych towarów” 1 073 600
Ma „Towary” 1 073 600
9. Wpływ na rachunek walutowy jednostki zwrotu podatku od wartości dodanej:
a) z tytułu kupionych usług obcych
Wn „Rachunek walutowy” 82 000
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 82 000
b) z tytułu kupionych towarów (sprzedanych przed otrzymaniem zwrotu)
Wn „Rachunek walutowy” 180 400
Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 180 400
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Przy wyborze sposobu ewidencji zwrotu podatku od wartości dodanej należy zwrócić uwagę na istotność kwot zwróconych oraz na to, że wnioski mogą być składane do 30 czerwca roku następnego, a co za tym idzie - zwrot tego podatku może nastąpić w innym roku obrotowym, niż dokonane zakupy. Dlatego warto się zastanowić, który sposób ewidencji będzie rzetelnie przedstawiał wynik finansowy spółki.
UWAGA
20 lutego 2008 r. została opublikowana Dyrektywa Rady 2008/9/WE z 12 lutego 2008 r. określająca szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w Dyrektywie 2006/112/WE, podatnikom niemającym siedziby w państwie członkowskim zwrotu, lecz mającym siedzibę w innym państwie członkowskim, która zastąpi z dniem 1 stycznia 2010 r. Dyrektywę 79/1072/EWG.
UWAGA
Osoba, która uzyskała zwrot podatku w sposób nieprawidłowy, podlega grzywnom lub karom przewidzianym w ustawodawstwie państwa, które dokonało zwrotu.
UWAGA
Prawo do zwrotu podatku przysługuje, gdy opodatkowane zakupy dokonane w danym kraju są związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika w innym kraju.
• Ósma Dyrektywa Rady 79/1072/EWG z 6 grudnia 1979 r. w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych - przepisy dotyczące zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom nie zarejestrowanym na terytorium kraju - Dz.U. UE.L. 331.11
• Dyrektywa Rady 2008/9/WE z 12 lutego 2008 r. określająca szczegółowe zasady zwrotu podatku od wartości dodanej, przewidzianego w dyrektywie 2006/112/WE, podatnikom niemającym siedziby w państwie członkowskim zwrotu, lecz mającym siedzibę w innym państwie członkowskim - Dz.U. UE.L. 44.23
Joanna Gawrońska
biegły rewident