RADA
Zakup towaru powinien zostać ujęty w księdze w miesiącu jego otrzymania, tj. w kwietniu, ale w kolumnie 2 pkpir - data zdarzenia gospodarczego - powinna widnieć data wystawienia otrzymanej faktury, tj. 20 lutego 2009 r. Do przeliczenia tej faktury w księdze należy zastosować średni kurs NBP z 19 lutego 2009 r. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Sposób ujęcia zakupu towarów handlowych w księdze jest taki sam dla obu metod jej prowadzenia, tj. kasowej i memoriałowej. Zakup towaru handlowego powinien być wpisany do księgi niezwłocznie po jego otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży (§ 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie pkpir). Jeżeli towar został dostarczony przed otrzymaniem faktury, to zapisu w księdze należy dokonać na podstawie sporządzonego dowodu przyjęcia lub specyfikacji dostawcy (§ 16 rozporządzenia w sprawie pkpir). W przedstawionym przypadku faktura potwierdzająca zakup została wystawiona na długo przed dostawą towaru. Jak postąpić w takim przypadku?
Dniem poniesienia kosztu uzyskania przychodu dla podatników prowadzących pkpir jest dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do ujęcia kosztu w księdze (art. 22 ust. 6b updof). Od zasady tej są pewne wyjątki, np. wynagrodzenia pracownicze ujmowane w dacie wypłaty.
W analizowanym przypadku zakup towaru powinien zostać ujęty w księdze w miesiącu jego otrzymania, tj. w kwietniu, ale w kolumnie 2 księgi - data zdarzenia gospodarczego - powinna widnieć data wystawienia otrzymanej faktury, tj. 20 lutego 2009 r. Ten sposób ujęcia towaru zgodny jest z:
• § 17 ust. 1 rozporządzenia w sprawie pkpir - towar ujęty jest niezwłocznie po jego otrzymaniu,
• art. 22 ust. 6b updof - datą poniesienia kosztu jest data wystawienia faktury będącej podstawą zapisu w księdze,
• ust. 3 objaśnień do pkpir - w kolumnie 2 księgi wpisujemy dzień miesiąca, który wynika z dokumentu stanowiącego podstawę wpisu.
Podkreślmy jednak, że organy podatkowe w różny sposób podchodzą do tego zagadnienia. Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowym Targu w piśmie z 5 września 2007 r., nr PDP/415-25/Int 64/07, stwierdził bowiem:
Natomiast jeżeli podatnik najpierw otrzymał fakturę, a dopiero po pewnym czasie otrzymał zakupiony towar, to zdaniem tut. organu zakup ten również powinien zostać wpisany do księgi pod datą faktycznego otrzymania tego towaru.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 14 kwietnia 2009 r., nr ILPB1/415-104/09-2/AA, uznał natomiast:
W sytuacji kiedy faktura dokumentująca nabycie towaru handlowego została wystawiona przed dostawą towaru (np. w miesiącu poprzedzającym dostawę), to w kolumnie 2 podatkowej księgi przychodów i rozchodów „Data zdarzenia gospodarczego” należy wpisać datę wystawienia faktury. Data wystawienia faktury jest datą poniesienia kosztu uzyskania przychodów.
Przeliczenie kosztów w walucie obcej
Koszty poniesione w walutach obcych należy przeliczać na złote według średniego kursu NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień poniesienia kosztu (art. 22 ust. 1 zdanie drugie updof). W przedstawionym przypadku dniem poniesienia kosztu jest 20 lutego 2009 r. (dzień wystawienia faktury). Do przeliczenia tej faktury w księdze należy więc zastosować średni kurs NBP z 19 lutego 2009 r. (czwartek, dzień roboczy). Przy zapłacie za fakturę należy rozliczyć jeszcze różnicę kursową.
PRZYKŁAD
Podatnik zakupił w Chinach partię towaru w dniu 20 lutego 2009 r. Zakup potwierdza wystawiona w tym dniu faktura. Jego wartość wynosi 2500 USD. Podatnik otrzymał towar w dniu 6 kwietnia. Płatność za niego nastąpiła z konta podatnika w dniu 15 kwietnia br. Wartość zakupu przeliczono na złote według średniego kursu NBP dolara z 19 lutego 2009 r., który wynosił 3,6952. Wartość zakupu po przeliczeniu na złote wyniosła 9238 zł (2500 USD x 3,6952). Załóżmy, że cło wyniosło 300 zł. Cena zakupu towaru wynosi więc 9538 zł (9238 zł + 300 zł). Kwotę 9538 zł ujęto w kolumnie 10 pkpir - zakup towarów handlowych - w kwietniu, ale w kolumnie 2 księgi - data zdarzenia gospodarczego - wpisano 20 lutego 2009 r. W kolumnie 16 - uwagi - zaznaczono, że towar został otrzymany w kwietniu. W dacie 15 kwietnia rozliczono w pkpir różnicę kursową. Faktyczny kurs sprzedaży dolara zastosowany przez bank do przeliczenia płatności wynosił 3,3356. Po przeliczeniu wartość transakcji wyniosła 8339 zł (2500 USD x 3,3356). Oznacza to, że podatnik rozliczył na przychodzie dodatnią różnicę kursową, która wynosiła 899 zł (9238 zł - 8339 zł). Dodatnią różnicę podatnik zapisał w kolumnie 8 pkpir - pozostałe przychody - w dacie 15 kwietnia.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• art. 22 ust. 1, art. 22 ust. 6b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 97, poz. 800
• § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy