Kodeks pracy określa zasady dokonywania potrąceń z wynagrodzeń. Zgodnie z art. 87 par. 1 k.p. z wynagrodzenia za pracę - po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - podlegają potrąceniu tylko następujące należności:
1) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych;
2) sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
3) zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi;
4) kary pieniężne przewidziane w art. 108 par. 2.
Potrąceń dokonuje się w kolejności podanej w art. 87 par. 1 k.p. Kodeks pracy ustala granice dokonywania potrąceń. Potrącenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
1) w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych - do wysokości trzech piątych wynagrodzenia;
2) w razie egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych - do wysokości połowy wynagrodzenia.
Jak ująć w księgach rachunkowych świadczenie urlopowe
Potrącenia, o których mowa w art. 87 par. 1 pkt 2 i 3 k.p., nie mogą w sumie przekraczać połowy wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami, o których mowa w par. 1 pkt 1 - trzech piątych wynagrodzenia. Nagroda z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne oraz należności przysługujące pracownikom z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej podlegają egzekucji na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych do pełnej wysokości.
Pracodawca nie może potrącić dowolnej kwoty wynagrodzenie. Wysokość potrąceń ograniczona jest kwotą wolną.
Oznacza to, że pensja po potrąceniach nie może być niższa niż:
1) minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów, przysługujące pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne;
2) 75 proc. wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi;
3) 90 proc. wynagrodzenia określonego w pkt 1 - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 k.p.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to wymienione kwoty ulegają zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Pracownik spółki otrzymał zajęcie wynagrodzenia z tytułu sumy egzekwowanej na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne. Kwota wolna będzie dla pracownika wynosiła 1355,69 zł, wartość maksymalnego potrącenia wynosi 1 wynagrodzenia netto.
Wyliczenie potrącenia i księgowanie przedstawia przykład. ©?
Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
PRZYKŁAD
Niezapłacony kredyt
Wynagrodzenie pracownika wynosi 3000 zł brutto, pracownikowi przysługują podstawowe koszty uzyskania przychodu – 111,25 zł i kwota wolna w wysokości 46,33 zł. Wynagrodzenie netto, po odjęciu składek na ubezpieczenie społeczne (411,30 zł), zdrowotne (232,98 zł) i podatku (199 zł), wynosi 2156,72 zł. Do działu kadr wpłynęło pismo od komornika o zajęciu wynagrodzenia pracownika na rzecz niezapłaconego kredytu w banku w wysokości 8000 zł.
Dokonanie potrąceń ograniczone jest następującymi wielkościami:
1) ograniczenie stanowiące wysokość 1 wynagrodzenia netto: 2156,72 zł x 1 = 1078,36 zł;
2) ograniczenie wysokością wynagrodzenia minimalnego (1355,69 zł – wysokość możliwej do potrącenia kwoty): 2156,72 zł – 1355,69 zł = 801,03 zł.
Pracodawca może dokonać potrącenia tylko do wysokości kwoty wolnej, potrącenie w wysokości 1 wynagrodzenia netto spowodowałoby bowiem otrzymanie przez pracownika wynagrodzenia w niższej wysokości niż kwota wolna.
Rozliczanie rabatów - podatki i rachunkowość
Objaśnienia:
Naliczono wynagrodzenie pracownika wraz z potrąceniami:
1) kwota brutto – 3000,00 zł,
2) kwota potrąconych składek na ubezpieczenie społeczne – 411,30 zł,
3) kwota potrąconych składek na ubezpieczenie zdrowotne – 232,98 zł,
4) kwota potrąconego podatku – 199,00 zł,
5) kwota potrąconego zajęcia komorniczego – 801,03 zł.
Pracownik otrzyma wynagrodzenie w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, które stanowi kwotę wolną od potrąceń. ©?
Gabriela Borek
specjalistka z zakresu rachunkowości
Podstawa prawna:
- Art. 87 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.).
- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).