REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczanie rabatów - podatki i rachunkowość

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Rozliczanie rabatów - podatki i rachunkowość
Rozliczanie rabatów - podatki i rachunkowość

REKLAMA

REKLAMA

Jesteśmy dystrybutorem narzędzi elektrycznych. Naszym odbiorcom hurtowym udzielamy rocznych rabatów. Ich wartość jest ustalana dopiero około 3 miesięcy od zakończenia roku. Chodzi o to, aby wyeliminować pozorne sprzedaże. Jak w kontekście nowych przepisów podatkowych obowiązujących od 1 stycznia br. powinnam ująć taki rabat? Czy mam to zrobić w 2015 roku (sprawozdanie jeszcze nie jest sporządzone), czy już w 2016 roku?

Rabaty, upusty, skonta, bonifikaty, premie

Udzielanie rabatów, skont czy upustów jest powszechnie stosowanym narzędziem związanym ze wspieraniem sprzedaży. Korzystając z tej metody, należy mieć na uwadze konsekwencje bilansowe i podatkowe. Należy też zwrócić uwagę, czym jest, a czym nie jest rabat. Będzie to bowiem miało wpływ na prawidłowość rozliczenia.

REKLAMA

Autopromocja

W przepisach prawa bilansowego i podatkowego, bo je należy mieć na uwadze przy prawidłowym rozliczaniu tego typu zdarzeń, pojęcia „bonifikata” i „skonto” oraz „premia” nie są zdefiniowane. Należy się więc kierować ich powszechnym znaczeniem.

Bonifikata to „zniżka, odstępstwo od ustalonej ceny towaru, zwłaszcza jako forma odszkodowania za poniesioną stratę albo w celach reklamowych: opust, rabat”. Przez bonifikatę należy więc rozumieć pomniejszenie ustalonej uprzednio ceny towaru lub usługi. Bonifikata jest udzielana wtedy, gdy wystąpią okoliczności uzasadniające obniżenie ustalonej wcześniej ceny, których nie można było przewidzieć w momencie zawierania umowy sprzedaży (np. udzielenie długoletnim kontrahentom bonifikaty wyrażonej procentowo lub kwotowo w stosunku do określonej wartości zakupów w przeciągu jakiegoś ustalonego czasu). Z kolei wtedy, gdy okoliczności wpływające na zmniejszenie ceny są znane stronom przed zawarciem umowy sprzedaży, to powinny znaleźć odzwierciedlenie w cenie określonej w tej umowie.

Rabat jest to zniżka, ustępstwo procentowe od ustalonych cen towaru, głównie na rzecz nabywców płacących gotówką, kupujących dużą ilość towaru jednorazowo lub w określonym czasie. W świetle powyższego rabat finansowy polega na pomniejszeniu ustalonej wcześniej ceny towaru lub usługi.

Możemy mieć też do czynienia z dwojakiego rodzaju premią:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

1) jako formą rabatu lub

2) jako wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

REKLAMA

Pierwsza z nich jest premią pieniężną wypłacaną za osiągnięcie określonego pułapu obrotów lub za dokonywanie terminowych płatności i należy ją traktować jak rabat. Taka premia jest powiązana z konkretnymi dostawami, jej wysokość jest uzależniona od wysokości obrotu dokonanego przez nabywcę w danym okresie rozliczeniowym, a pomiędzy stronami zawarta jest umowa, która określa, jakie działania, w jakim okresie i z jaką częstotliwością mają zostać podjęte przez świadczącego w celu zwiększenia sprzedaży.

Druga z nich jest premią stanowiącą wynagrodzenie za usługę. Może mieć ona charakter wynagrodzenia za świadczenie usług przez nabywcę na rzecz sprzedawcy, np. za eksponowanie towaru sprzedawcy klientom bądź niedokonywanie zakupów podobnych towarów u innych podmiotów.

W świetle powyższego należy zauważyć, że rabaty oraz bonifikaty mogą mieć związek z konkretną jedną transakcją lub większą ich liczbą. Z kolei premie mają zwykle bardziej ogólny charakter, chyba że też dotyczą konkretnych dostaw.

Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab. Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts

Ujęcie w księgach rachunkowych

W księgach rachunkowych obowiązuje zasada memoriału i współmierności przychodów i kosztów przy ujmowaniu zdarzeń gospodarczych. Oznacza to, że obowiązkiem służb finansowo-księgowych jest ujęcie transakcji niezależnie od momentu ich pieniężnego rozliczenia, jeśli istnieje związek zdarzenia z danym okresem sprawozdawczym. Reguła ta odnosi się także do zdarzeń po dniu bilansowym, czyli takich operacji gospodarczych, które miały miejsce już po dacie bilansowej, ale merytorycznie powiązane są z poprzednim rokiem. W praktyce jednak kierujemy się także zasadą istotności. Oznacza to przypisywanie do poprzedniego roku przede wszystkim tych zdarzeń, o których jednostka mogła się dowiedzieć przed sporządzeniem sprawozdania finansowego lub późniejszych, o ile ich wpływ na zrozumienie sytuacji finansowej, majątkowej i wyniku jednostki jest znaczący.

Oboma tymi zasadami trzeba się kierować, analizując problem rozliczenia rocznych rabatów w księgach rachunkowych.

Rabat roczny (może być określany też jako premia roczna) udzielany jest po zakończeniu roku, ale ma związek z działalnością prowadzoną w poprzednim okresie sprawozdawczym. Jest więc przykładem zdarzenia po dniu bilansowym. Należy go zatem zasadniczo przypisać do ksiąg rachunkowych okresu, którego dotyczy, bez względu na to, czy został udzielony w związku z konkretnymi dostawami, czy też ma ogólny charakter. [przykłady 1 i 2]

PRZYKŁAD 1 - Między kontrahentami

Spółka produkcyjna sprzedała w grudniu 2015 r. towary za 80 000 zł netto kontrahentowi. Ta sprzedaż spowodowała, że odbiorca przekroczył pułap sprzedaży uprawniający go do rabatu rocznego. W związku z tym w marcu następnego roku, po podsumowaniu rozliczeń między kontrahentami, wystawiono mu fakturę korygującą dotyczącą dostaw grudniowych na 12 300 zł (10 000 zł + 2300 zł VAT). Spółka wystawiająca fakturę ujmie ją jako zmniejszenie przychodów za 2015 r. Ujęto ją stornem czerwonym pod datą 31 grudnia 2015 r., mimo że data wystawienia faktury to 14 marca 2016 r. Księgowanie było następujące:

• strona Wn konta Rozrachunki z odbiorcami kwota [12 300 zł];

• strona Ma konta VAT należny do rozliczenia w marcu 2016 r. kwota [2300 zł];

• strona Ma konta Przychody ze sprzedaży kwota [10 000 zł].

PRZYKŁAD 2 - Umowa o kompensacie

Spółka handlowa Alfa udziela swoim odbiorcom premii związanych ze sprzedażą w 2015 r. Przesyła odbiorcom informację o wartości premii rocznej i oni na tej podstawie do końca marca wystawiają faktury. Spółka Alfa otrzymała od Wertok fakturę dokumentującą premię na kwotę 14 760 zł (12 000 zł + 2760 zł VAT). Strony mają umowę o kompensacie wzajemnych rozrachunków. Alfa ujmie fakturę pod datą 31 grudnia 2015 r.:

• strona Wn konta Usługi obce kwota 12 000 zł;

• strona Wn konta VAT naliczony do rozliczenia w marcu 2016 r. kwota 2760 zł;

• strona Ma konta Rozrachunki z odbiorcami kwota 14 760 zł.

A następnie rozliczy w układzie kalkulacyjnym:

• strona Wn konta Koszty sprzedaży kwota 12 000 zł;

• strona Ma konta Rozliczenie kosztów kwota 12 000 zł.

Czasem się zdarza, że jednostki mogą dokonać ostatecznego rozliczenia z kontrahentami dopiero po zakończeniu prac nad sprawozdaniem finansowym. Może to np. wynikać z tego, że do ostatecznej wysokości premii należy wziąć pod uwagę dokonane do końca marca płatności i rzeczywiste zwroty. W takiej sytuacji należy w księgach rachunkowych, aby zachować zasadę współmierności, oszacować wartość premii (rabatu) i zaksięgować ją na ostatni dzień 2015 roku.

W zależności od trybu postępowania uzgodnionego przez kontrahentów, a także od tego, czy jednostka udzielająca rabatu jest producentem czy pośrednikiem, możliwe są dwa rozwiązania:

1) zaksięgowanie rezerwy na rabat (premii) jako kosztu, [przykład 3]

2) zaksięgowanie rezerwy na rabat (premii) jako zmniejszenia przychodów. [przykład 4]

PRZYKŁAD 3 - Wynagrodzenie za współpracę

Spółka udziela odbiorcom rocznych rabatów w kwietniu kolejnego roku. Są one w istocie wynagrodzeniem za współpracę. Oszacowano, że za 2015 rok ich wartość wyniesie 290 000 zł i ujęto je pod datą 31 grudnia 2015 r.:

• strona Wn konta Koszty sprzedaży kwota 290 000 zł;

• strona Ma konta Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów kwota 290 000 zł.

W bilansie na koniec 2015 roku wartość rozliczeń międzyokresowych biernych dotyczących tego zobowiązania będzie ujmowana jako zobowiązania z tytułu dostaw i usług.

PRZYKŁAD 4 - Sprzedaż w poprzednim roku

Spółka Wessa udziela ok. 10 kwietnia rabatów związanych ze sprzedażą w poprzednim roku. Rabaty te są przypisywane do konkretnych (ostatnich) dostaw. Oszacowano, że wartość takich rabatów wyniesie 168 000 zł i ujęto je pod datą 31 grudnia 2015 r. zapisem:

• strona Wn konta Przychody ze sprzedaży kwota 168 000 zł;

• strona Ma konta Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów kwota 168 000 zł.

Monitor Księgowego – prenumerata

Podatkowe skutki rabatów

Zauważyć należy, że rozliczenie w rachunkowości będzie odmienne niż rozliczenie w podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie bowiem z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2016 r. (art. 14 ust. 1m ustawy o PIT i art. 12 ust. 3j ustawy o CIT) korekty przychodów są ujmowane w dacie zdarzenia powodującego korektę, czyli np. wystawienia faktury zmniejszającej przychód, a nie zdarzenia pierwotnego. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy korekta jest spowodowana błędem rachunkowym lub inną oczywistą pomyłką. Jednak to nie dotyczy sytuacji związanych z udzielaniem premii.

Oznacza to, że premia (rabat) za 2015 rok udzielona w 2016 roku w księgach rachunkowych na potrzeby sprawozdawczości będzie ujęta w 2015 roku, a skoryguje rozliczenia podatkowe w 2016 roku.

Dla jednostek, które nie ustalają odroczonego podatku dochodowego, ta rozbieżność czasowa będzie powodowała jedynie konieczność bardziej wnikliwego sprawdzenia rozliczeń finansowych. Natomiast w przypadku jednostek ustalających odroczony podatek dochodowy inny moment ujęcia tych zdarzeń spowoduje konieczność rozpoznania aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. [przykład 5]

PRZYKŁAD 5 - Odroczony podatek

Spółka akcyjna niebędąca jednostką mikro ani małą w rozumieniu ustawy o rachunkowości przyznała kontrahentom rabaty za 2015 rok w kwocie 530 000 zł + 121 900 zł VAT. Rozpoznano różnice przejściowe na należnościach w kwocie 530 000 zł i utworzono aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w wysokości 100 700 zł (530 000 zł × 19 proc.).

Objaśnienia:

1. Ujęcie faktur korygujących sprzedaż w związku z udzielonymi rabatami – storno czerwone pod datą 31 grudnia 2015 r.:

• strona Wn konta Rozrachunki z odbiorcami kwota [651 900 zł];

• strona Ma konta VAT należny do rozliczenia w marcu 2016 r. kwota [121 900 zł];

• strona Ma konta Przychody ze sprzedaży towarów kwota [530 000 zł.

2. Ujęcie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego kwota 100 700 zł: strona Wn konta Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, strona Ma konta Obciążenia podatkiem dochodowym za 2015 r.


Z uproszczeniami

Zdarzyć się może, że rabaty i premie związane z poprzednim rokiem są nieistotne z punktu widzenia działalności jednostki. Może to dotyczyć tych, które zostały udzielone zarówno przed sporządzeniem, jak i już po sporządzeniu sprawozdania finansowego. Wtedy można, kierując się zasadą istotności, zastosować uproszczenie polegające na ujęciu ich w księgach rachunkowych 2016 roku, tj. roku, w którym zostały przyznane. W takiej sytuacji i rozliczenie księgowe, i podatkowe będą dokonane w tym samym momencie i nawet w jednostkach ustalających odroczony podatek dochodowy nie powstaną różnice przejściowe.

Wybierając to rozwiązanie, należy rozważyć, czy nie wpłynie ono negatywnie na zrozumienie sytuacji finansowej i majątkowej jednostki. [przykład 6]

PRZYKŁAD 6 - Zdarzenie nieistotne

Spółka Astor udzieliła w marcu 2016 r. kontrahentowi rabatu za sprzedaż w 2015 r. Spółka rzadko udziela takich rabatów, zatem jego wartość 7380 zł (6000 zł + 1380 zł VAT) jest zupełnie nieznacząca dla rozmiarów działalności spółki. Z racji tego, że jest to zdarzenie nieistotne, ujęto je pod datą udzielenia rabatu 14 marca 2016 r.:

• strona Wn konta Rozrachunki z odbiorcami kwota [7380 zł];

• strona Ma konta VAT należny kwota [1380 zł];

• strona Ma Przychody ze sprzedaży towarów kwota [6000 zł].

dr Katarzyna Trzpioła

Katedra Finansów i Rachunkowości UW

Podstawa prawna:

Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.).

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Choroba lub wypadek przy pracy zleceniobiorcy – jakie świadczenia przysługują. Czy obowiązuje okres wyczekiwania?

Umowa zlecenie to popularna forma zatrudnienia na rynku pracy. Chętnie korzystają z niej osoby, chcące skorzystać z dodatkowej formy „dorywczego” zatrudnienia i dorobić do podstawowej pensji czy studenci, którzy szukają większej swobody i elastyczności formy świadczenia pracy, aby móc pogodzić ją ze studiami. Dla niektórych umowa zlecenia jest jednak jedyną podstawą świadczenia pracy a tym samym jedynym tytułem podlegania pod ubezpieczenia. Wszystkie wymienione wyżej grupy różnią się przede wszystkim całościowym lub częściowym obowiązkiem oskładkowania przychodów uzyskiwanych z tego tytułu bądź brakiem takiego wymogu. Kwestia oskładkowania umów zlecenia implikuje natomiast ewentualne prawo do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego. Czy w takim razie zleceniobiorca, który np. w pierwszym dniu świadczenia usług ulega wypadkowi podczas wykonywania zlecenia, może liczyć na wypłatę zasiłku z tego tytułu?

Mechanizm podzielonej płatności w VAT - kiedy jest obowiązkowy?

Przedsiębiorcy będący podatnikami VAT-u muszą w niektórych przypadkach liczyć się z dodatkowymi obowiązkami związanymi z tym podatkiem. Jednym z nich jest mechanizm podzielonej płatności (MPP), który można stosować dobrowolnie lub obligatoryjnie. Podpowiadamy, dla kogo MPP jest obowiązkowy, w jakich transakcjach się go stosuje i których towarów dotyczy.

Likwidacja sp. z o.o. – jak to zrobić zgodnie z prawem, krok po kroku

Jakie są kluczowe etapy procesu likwidacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością? Choć założenie spółki z o.o. jest stosunkowo proste, zakończenie jej działalności wymaga przejścia przez szereg formalności, które warto dokładnie poznać przed podjęciem decyzji o likwidacji. Przyczyn i podstaw likwidacji może być wiele, w poniższym tekście opisaliśmy sytuację, w której podstawą likwidacji będzie uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki.

Integracja z KSeF - jak zdążyć przed 2026 rokiem? 5 głównych problemów i rad, jak je rozwiązać. Dlaczego warto przystąpić do systemu jeszcze w okresie fakultatywnym

Przesunięcia terminu obowiązkowego przystąpienia do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 2026 rok sprawiły, że wiele firm odłożyło przygotowania na później. Zdaniem Moniki Zaród, Head of Innovation & Software Products w NTT DATA Business Solutions, to ostatni moment, aby wrócić do prac, zanim presja czasu i kumulacja obowiązków zaczną utrudniać wdrożenie. Tym bardziej, że przedsiębiorcy mogą mierzyć się z kilkoma kluczowymi wyzwaniami, wśród których wymień można: rotację kadr, konieczność dostosowania się do innych zmian prawnych, uzyskanie zgody central w przypadku zagranicznych firm, konieczność ręcznego zbierania danych przed wdrożeniem automatyzacji oraz ryzyko awarii systemu. Oto 5 kroków, które ułatwią firmom skuteczne przygotowanie się do KSeF i uniknąć problemów.

REKLAMA

Cyberbezpieczeństwo: ile kosztuje zabezpieczenie danych w firmie. Przykłady: firma mała, średnia, duża

W obliczu rosnącego ryzyka cyberataków każda firma, niezależnie od wielkości, musi inwestować w odpowiednią ochronę danych i systemów informatycznych. Zagrożenia cybernetyczne stają się coraz bardziej zaawansowane, a ich skutki mogą być katastrofalne dla stabilności przedsiębiorstwa, zarówno w kontekście finansowym, jak i reputacyjnym. Bez odpowiednich zabezpieczeń, firmy są narażone na straty wynikające z utraty danych, złośliwego oprogramowania czy ataków ransomware. Eksperci z DNR Group pokazują na przykładach ile kosztuje w Polsce zabezpieczenie danych IT firm produkcyjnych.

Teraz kontrolerzy ZUS szczególnie upatrzyli sobie firmy z jednej branży, praktycznie żadna nie uniknie kontroli w najbliższym czasie. Co sprawdzają i dlaczego

W ciągu ostatniego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych wziął pod lupę polskie firmy transportowe i rozpoczął szczegółowe kontrole, które są odczuwalne przez branżę. Dla ekspertów nie jest to zaskoczeniem, bo to efekt rozpoznania przez ZUS trików stosowanych w firmach tej branży.

Rząd szuka pieniędzy. Podatek cyfrowy coraz bliżej?

Ministerstwo Cyfryzacji pracuje nad nowym podatkiem, który miałby objąć duże korporacje technologiczne działające w Polsce. Wicepremier Krzysztof Gawkowski zapowiada, że koncepcja podatku cyfrowego zostanie przedstawiona w ciągu kilku miesięcy, a wpływy z niego mogą sięgnąć miliardów złotych. Pomysł budzi jednak kontrowersje.

Wspólne rozliczenie PIT małżonków w 2025 r. za 2024 rok – kto i jak może to zrobić. Korzyści, warunki, jaki formularz wypełnić

Wspólne rozliczenie rocznego zeznania podatkowego PIT przez małżonków jest ważną preferencją podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych, dostępną dla podatników opodatkowanych na zasadach ogólnych, tj. wg skali podatkowej. Rozliczenie wspólne jest korzystne zwłaszcza dla małżonków, których dochody roczne znacznie się różnią (znajdują się w różnych progach podatkowych), w tym w szczególności jeżeli jeden z małżonków nie osiągnął dochodu w danym roku. Kiedy małżonkowie mogą rozliczyć się wspólnie? Na czym polega wspólne rozliczenie PIT małżonków? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie ze zmarłym małżonkiem, po rozwodzie i w separacji? Czy jest możliwe wspólne rozliczenie małżonków w przypadku uzyskiwania przychodów z najmu prywatnego, działalności rolniczej, kapitałów pieniężnych, działalności nierejestrowanej? Jakie formy opodatkowania wykluczają wspólne rozliczenie małżonków? Odpowiadamy na te wszystkie pytania.

REKLAMA

Będzie rewolucja w raportowaniu ESG po zmianach w dyrektywie CSRD? Obowiązki tylko dla największych firm. Pakiet Omnibus I Komisji Europejskiej

W lutym 2025 roku Komisja Europejska ogłosiła przełomowe zmiany w unijnym systemie raportowania zrównoważonego rozwoju, wywołując gorącą debatę wśród przedsiębiorców, prawników i ekspertów ESG. Propozycje zawarte w pakiecie Omnibus, obejmujące m.in. modyfikacje dyrektywy CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) i CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), zdaniem wielu komentatorów stanowią próbę znalezienia równowagi między ambicjami klimatycznymi UE a realiami gospodarczymi. Wspólnie z dr Anną Partyką-Opielą, partnerką kancelarii Rymarz Zdort Maruta i laureatką rankingu Top 25 Women Lawyers in Business by Forbes 2024, analizujemy konsekwencje tych zmian dla europejskiego biznesu.

Biznes ma dość! Domaga się prostych i stabilnych podatków. Jest 100 postulatów

Chaos w podatkach, powolne sądy i drakońskie areszty gospodarcze – polscy przedsiębiorcy mają dość! Domagają się uproszczenia systemu podatkowego, rozszerzenia estońskiego CIT oraz stabilnych przepisów. Czy rząd posłucha biznesu, zanim firmy zaczną masowo uciekać za granicę?

REKLAMA