Instytucja trwałego zarządu została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. z 19 maja 2010 r., Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm. - dalej: „ustawa”). Zgodnie z ustawą trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomości przez jednostkę organizacyjną i ustanawianą przez właściwy organ. Dotyczy on nieruchomości będących przedmiotem własności lub użytkowania wieczystego Skarbu Państwa, które oddawane są w trwały zarząd państwowej jednostce organizacyjnej, a nieruchomości stanowiące przedmiot własności lub użytkowania wieczystego jednostki samorządu terytorialnego - odpowiedniej samorządowej jednostce organizacyjnej.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy trwały zarząd ustanawiany jest w drodze decyzji administracyjnej. Elementy, które powinny być w niej zawarte, wskazane zostały w ustępie 2. Dla potrzeb niniejszego opracowania warto wskazać , że należy do nich cena nieruchomości (art. 45 ust. 2 pk. 7 ustawy). Objęcie nieruchomości w trwały zarząd następuje na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego (art. 45 ust. 3 ustawy).
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tj. z 2 września 2009 r., Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) nieruchomości, w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, zalicza się do środków trwałych.
Jak ująć w księgach rachunkowych operacje związane z funduszem alimentacyjnym
Jak dokonać ewidencji odszkodowania od ubezpieczyciela
Zapraszamy na forum Rachunkowość budżetowa
Do odpowiedzi na zadane pytanie pomocne będzie sięgnięcie do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 5.07.2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2010 r. Nr 128, poz. 861 z późn. zm. - dalej: „rozporządzenie”).
W § 2 pkt 5 rozporządzenia przyjęto, że przez pojęcie środków trwałych należy rozumieć środki, o których mowa w przywołanym powyżej przepisie ustawy o rachunkowości, w tym środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, otrzymane w zarząd lub użytkowanie i przeznaczone na potrzeby jednostki. Natomiast § 6 ust. 1 rozporządzenia precyzuje, że środki trwałe stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego otrzymane nieodpłatnie, na podstawie decyzji właściwego organu, mogą być wycenione w wartości określonej w tej decyzji.
Powyżej przytoczone przepisy wskazują preferowany przez ustawodawcę sposób wprowadzenia do
ksiąg rachunkowych majątku przejętego w trwały zarząd. W modelu tym istotna jest cena nieruchomości wskazana w decyzji organu. Wprowadzenie do ewidencji środków trwałych majątku według tej właśnie wartości będzie zatem prawidłowe.
Powyższe rozwiązanie nie jest jedyne, a to z uwagi na fakt, iż rozporządzenie nie wymusza przyjęcia wartości wskazanej w decyzji. W przypadku rezygnacji z możliwości przewidzianej przez ustawodawcę, właściwe będzie ustalenie wartości środków trwałych według zasad określonych w ustawie o rachunkowości (art. 28). Wówczas to środek trwały należy wycenić według aktualnej ceny sprzedaży netto takiego samego lub podobnego składnika majątku, albo w inny sposób określić jego wartość godziwą. Skoro wraz z decyzją przekazany został operat szacunkowy, prawidłowe będzie przyjęcie podanych w nim wartości. Wykorzystanie wartości wskazanej w operacie szacunkowym będzie również prawidłowe w sytuacji, gdy decyzja o ustanowieniu trwałego zarządu nie zawiera ceny nieruchomości.
Kto odpowiada za dane w sprawozdaniu niezgodne z ewidencją księgową
Ewidencja i kontrola zużycia arkuszy spisu z natury
Reasumując, w opisanym stanie prawidłowe będzie wyłącznie przyjęcie wartości wskazanej w operacie szacunkowym. Ujęcie środków trwałych według wartości zawartych w protokole zdawczo-odbiorczym będzie natomiast błędne.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dn. 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami - Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.
- Ustawa z dn. 29.09.1994 r. o rachunkowości - Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn. zm.
- Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 5.07.2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej - Dz.U. z 2010 r. Nr 128, poz. 861 z późn. zm.