Korekty błędnych zapisów księgowych jednostka powinna dokonać niezwłocznie po ich stwierdzeniu. Od momentu znalezienia błędnego zapisu zależy sposób postępowania. Błędy w zapisach księgowych mogą być stwierdzone przed zamknięciem lub po zamknięciu miesiąca. Generalnie zasady poprawiania błędów stwierdzonych w zapisach księgowych oraz sposób dokumentowania wprowadzenia korekty zostały uregulowane w art. 20 ust. 3 i art. 25 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z nimi, podstawą zapisów mogą być również sporządzone przez jednostkę dowody księgowe korygujące poprzednie zapisy.
Stwierdzone błędy w zapisach poprawia się:
• przez skreślenie dotychczasowej treści i wpisanie nowej, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu, oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty; poprawki takie muszą być dokonane jednocześnie we wszystkich księgach rachunkowych i nie mogą nastąpić po zamknięciu miesiąca, lub
• przez wprowadzenie do ksiąg rachunkowych dowodu zawierającego korekty błędnych zapisów, dokonywane tylko zapisami dodatnimi albo tylko ujemnymi.
W razie ujawnienia błędów po zamknięciu miesiąca lub prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera dozwolone są tylko korekty dokonane przez wprowadzenie do ksiąg rachunkowych dowodu zawierającego korekty błędnych zapisów, dokonywane tylko zapisami dodatnimi albo tylko ujemnymi.
Błędy wykryte przed zamknięciem miesiąca
Jeśli księgi rachunkowe prowadzone są tradycyjnymi technikami (np. w sposób ręczny) i nie nastąpiło zamknięcie miesiąca, w którym popełniono błąd, to poprawia się je przez skreślenie dotychczasowej treści zapisu i wpisanie nowej przez osobę upoważnioną, z zachowaniem czytelności błędnego zapisu oraz podpisanie poprawki i umieszczenie daty. Poprawki muszą być dokonane jednocześnie we wszystkich księgach rachunkowych, czyli na kontach księgi głównej (w syntetyce) i na kontach ksiąg pomocniczych (w analityce). Wtedy nie ma potrzeby sporządzenia dowodu uzasadniającego dokonanie korekty.
Błędy wykryte po zamknięciu miesiąca
W przypadku ujawnienia błędów w zapisach księgowych po zamknięciu miesiąca lub dokonywania zapisów w księgach rachunkowych przy użyciu komputera stwierdzone błędy poprawia się następująco:
• jednostka sporządza własny dowód księgowy zawierający korekty błędnych poprzednich zapisów (np. polecenie księgowania, notę księgową, notę memoriałową),
• jednostka wprowadza korekty do ksiąg rachunkowych, dokonując tylko zapisów dodatnich albo tylko zapisów ujemnych.
Błędy poprawiane są najczęściej za pomocą storna. W praktyce może być wykorzystane storno czarne lub storno czerwone.
Storno czarne wykorzystuje liczby dodatnie, co powoduje zniekształcenie obrotów na koncie (zwiększa wartość obrotów), jednak nie powoduje zmian w saldzie końcowym. Dokonanie zapisu korygującego tylko zapisami dodatnimi (storno czarne) polega na poprawieniu błędnego zapisu przez zaksięgowanie błędnej kwoty na tych samych kontach, na których dokonano nieprawidłowego zapisu, lecz na przeciwnych stronach tych kont.
Storno czerwone wykorzystuje liczby ujemne, a jego zaletą jest przedstawienie obrotów na koncie w faktycznej wysokości. Dokonanie zapisu korygującego tylko zapisami ujemnymi (storno czerwone) polega na poprawieniu błędnego zapisu przez zaksięgowanie błędnej kwoty na tych samych kontach i na tych samych stronach kont, na których dokonano nieprawidłowego zapisu, lecz z zastosowaniem liczb ujemnych.
Dokumentem stanowiącym podstawę dokonania zapisu storna jest polecenie księgowania - PK. Dokument ten określa sposób, w jaki należy dokonać poprawienia błędnego zapisu.
Storno czarne i storno czerwone mogą być całkowite lub częściowe. Przy użyciu storna całkowitego korygujemy całą kwotę błędnego zapisu, a przy stornie częściowym tylko część zapisu. Spełnia ono wszystkie zasady podwójnego zapisu. Zastosowanie storna częściowego lub zupełnego zależy od sposobu, w jaki została błędnie zaksięgowana operacja gospodarcza.
Storno częściowe stosowane jest w sytuacjach, kiedy zaksięgowano operacje:
• na właściwych kontach, lecz w niewłaściwych kwotach,
• na jednym właściwym i drugim niewłaściwym koncie.
Zasady stosowania storna czarnego lub czerwonego powinny być dostosowane do potrzeb jednostki. Jeśli stosowany przez jednostkę system rachunkowości informatycznej nie daje możliwości dokonywania zapisów czerwonych (liczb ujemnych), to wszelkie korekty powinny być wprowadzane tylko zapisami dodatnimi.
Zgodnie z wewnętrznymi uregulowaniami, np. instrukcją obiegu i kontroli dokumentów, po stwierdzeniu błędu pracownicy księgowości lub inne osoby do tego uprawnione powinny sporządzić odpowiedni dokument korygujący błędny zapis. Następnie wprowadzić go do ksiąg rachunkowych, ale sposób jego dekretacji powinien być uregulowany w zasadach (polityce) rachunkowości obowiązujących w jednostce. Trzeba pamiętać, że w polityce rachunkowości Państwa jednostki powinny znaleźć się uregulowania dotyczące dokonywania korekty.
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 128, poz. 1069)