Dane rachunkowe gospodarstw rolnych
Zasady zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych został określony mocą ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych (dalej także "ustawa"). Tekst jednolity tej ustawy ukazał się w Dzienniku Ustaw w lipcu tego roku, w drodze obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 15 czerwca 2021 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych.
Ustawa ta określa system zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych mający na celu:
1) określanie rocznych dochodów w gospodarstwach rolnych;
2) dokonywanie analizy ekonomicznej gospodarstw rolnych oraz ocenę sytuacji w rolnictwie i na rynkach rolnych.
Wyjaśnijmy, że użyte w ustawie określenia oznaczają:
- dane rachunkowe - dane dotyczące zasobów materialnych i finansowych gospodarstwa rolnego oraz jego przychodów z produkcji rolnej i kosztów ich uzyskania;
- gospodarstwo rolne - gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym;
- posiadacz gospodarstwa rolnego - posiadacza samoistnego albo zależnego;
- Instytut - Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z siedzibą w Warszawie;
- biuro rachunkowe - podmiot zbierający dane rachunkowe na podstawie umowy zawartej z Instytutem, który gwarantuje obiektywne i rzetelne przekazywanie danych rachunkowych;
- rok obrachunkowy - rok kalendarzowy lub inny okres kolejnych 12 miesięcy.
Jakie dane rachunkowe gospodarstw rolnych są zbierane?
Zakres zbieranych danych rachunkowych obejmuje:
1) informacje ogólne o gospodarstwie rolnym, w szczególności numer identyfikacyjny gospodarstwa nadany do celów zbierania danych rachunkowych, zakodowany opis miejsca położenia gospodarstwa rolnego, kierunek prowadzonej w gospodarstwie rolnym produkcji rolnej;
2) powierzchnię użytków rolnych według struktury ich własności;
3) zasoby i nakłady pracy własnej oraz najemnej;
4) liczbę i wartość zwierząt na początku i na końcu roku obrachunkowego oraz średnioroczny stan zwierząt z podziałem na gatunki i grupy użytkowe;
5) obrót zwierzętami w roku obrachunkowym z podziałem na gatunki;
6) koszty związane z produkcją rolną;
7) składniki majątku gospodarstwa rolnego i obrót nimi w roku obrachunkowym;
8) zadłużenie;
9) podatek od towarów i usług (VAT);
10) dotacje i dopłaty wyrównawcze;
11) obrót produktami pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w roku obrachunkowym;
12) wielkości przyznanych limitów produkcji rolnej.
Ważne! Dane rachunkowe zbierane są według jednolitego formularza. A szczegółowy zakres, format i sposób zbierania danych rachunkowych niezbędnych do wykonania sprawozdania z gospodarstwa rolnego określają przepisy rozporządzenia nr 1837/2001/WE z dnia 10 września 2001 r. zmieniającego rozporządzenie nr 2237/77/EWG w sprawie deklaracji podatkowej rolnika (Dz. Urz. WE L 255 z 24.09.2001).
Jak chronione są dane rachunkowe gospodarstw rolnych?
W świetle art. 4. ustawy, dane rachunkowe zebrane z gospodarstw rolnych mogą być wykorzystywane tylko do celów wymienionych w ustawie. Dane rachunkowe nie mogą być wykorzystywane do celów podatkowych.
Natomiast dane osobowe posiadaczy gospodarstw rolnych są chronione na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.
Kto zbiera dane rachunkowe gospodarstw rolnych?
Dane rachunkowe z gospodarstw rolnych reprezentatywnych dla określonego kierunku produkcji rolnej, miejsca położenia gospodarstwa rolnego i uzyskiwanych dochodów rolniczych zbierane są przez Instytut za pośrednictwem biur rachunkowych.
Instytut zawiera roczne umowy z biurami rachunkowymi o zbieranie danych rachunkowych z reprezentatywnych gospodarstw rolnych. Umowy takie określają w szczególności:
1) dane rachunkowe podlegające zbieraniu;
2) liczbę gospodarstw rolnych, z których zbierane będą dane rachunkowe;
3) terminy i formy przekazywania zbieranych danych rachunkowych w danym roku obrachunkowym;
4) warunki płatności dla biur rachunkowych;
5) warunki ochrony danych rachunkowych z poszczególnych gospodarstw rolnych;
6) warunki ochrony danych osobowych posiadaczy gospodarstw rolnych na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych;
7) kary umowne z tytułu niedotrzymania warunków umowy.
Przy czym, do umów dotyczących zadań określonych w przepisach rozporządzenia nr 79/65/EWG z dnia 15 czerwca 1965 r. ustanawiającego sieć zbierania danych rachunkowych o dochodach z działalności gospodarczej gospodarstw rolnych w Europejskiej Wspólnocie Gospodarczej (Dz. Urz. EWG P 109 z 23.06.1965) nie stosuje się przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów oraz przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019, z późn. zm.
Kiedy można zbierać dane rachunkowe gospodarstw rolnych?
Jak wynika z art. 6 ustawy, dane rachunkowe zbierane są z gospodarstw rolnych, których posiadacze wyrażą na to zgodę i podpiszą z biurem rachunkowym umowę o zbieranie danych rachunkowych w danym roku obrachunkowym.
Umowa z biurem rachunkowym powinna zawierać:
1) dane rachunkowe podlegające zbieraniu i terminy ich dostarczania;
2) warunki ochrony danych rachunkowych z gospodarstwa rolnego;
3) warunki ochrony danych osobowych posiadaczy gospodarstwa rolnego na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych - Dziennik Ustaw rok 2021 poz. 1215
- ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. o zbieraniu i wykorzystywaniu danych rachunkowych z gospodarstw rolnych