Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS
Zgodnie z art. 64 ustawy o rachunkowości badaniu podlegają:
1) roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz
2) roczne sprawozdania finansowe - kontynuujących działalność:
a) banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji;
b) jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych, a więc między innymi wszystkich podmiotów, których papiery wartościowe zostały dopuszczone do publicznego obrotu na rynkach giełdowych, fundusze inwestycyjne;
c) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych;
d) spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji;
e) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za które sporządzono sprawozdania finansowe spełniły co najmniej dwa z następujących warunków:
- średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób,
- suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2.500.000 euro,
- przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5.000.000 euro.
Polecamy: Pracownicze plany kapitałowe. Nowe obowiązki pracodawców
Wielkości wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy.
Ponadto obowiązkowi badania podlegają sprawozdania spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie oraz roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej. Te jednostki, bez względu na formę organizacyjno-prawną czy rozmiary działalności muszą poddać swe sprawozdania badaniu.
Ustawa o rachunkowości nie określa bezpośrednio terminu, do którego należy dokonać wyboru biegłego rewidenta. Zgodnie z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości wybór podmiotu uprawnionego do badania rocznego sprawozdania finansowego jednostki i zawarcie z nim umowy musi nastąpić w takim terminie, aby umożliwić biegłemu rewidentowi udział w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Natomiast inwentaryzację składników aktywów przeprowadzaną na ostatni dzień roku obrotowego należy rozpocząć nie wcześniej niż 3 miesiące przed końcem roku, a zakończyć do 15 dnia następnego roku.
Organem dokonującym wyboru audytora do przeprowadzenia badania jest organ, który zatwierdza sprawozdanie jednostki, chyba że statut, umowa lub inne przepisy stanowią inaczej. Generalnie w zależności od formy prawnej jednostki mogą to być, np.:
- w spółce akcyjnej - zwyczajne walne zgromadzenia akcjonariuszy,
- w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością - zwyczajne zgromadzenie wspólników,
- w spółkach jawnej, cywilnej, komandytowej, partnerskiej - wspólnicy,
- w spółce komandytowo-akcyjnej - walne zgromadzenie,
- w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą - właściciel,
- w przedsiębiorstwach państwowych - rada pracownicza, lub w przypadku jej braku organ założycielski,
- w spółdzielni - walne zgromadzenie.
Wybór audytora przez niewłaściwy organ oznacza z mocy prawa, że przeprowadzone w wyniku takiego wyboru badanie sprawozdania finansowego jest nieważne.
Decyzja o wyborze biegłego rewidenta powinna być podjęta w formie uchwały uprawnionego organu zawartej w formie pisemnej. Umowę z uprawnionym podmiotem wskazanym przez organ zatwierdzający o badanie sprawozdania finansowego zgodnie z art. 66 ust. 5 ustawy o rachunkowości zawiera kierownik jednostki.
Warto wspomnieć, że jeżeli roczne sprawozdanie finansowe podlega obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta i nie zostanie ono przeprowadzone, wówczas kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność karną. Art. 79 ustawy o rachunkowości mówi, że kto wbrew przepisom ustawy nie poddaje sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta, podlega karze grzywny albo karze ograniczenia wolności.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości ( t.j. Dz. U. z 2009r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.)
Monika Kaniuk-Kostańczak
Senior Konsultant
Departament Outsourcingu Rachunkowości