E-sprawozdania finansowe
Od 1 października 2018 r. sprawozdania finansowe można tworzyć wyłącznie elektronicznie i to w strukturze logicznej określonej przez ministra finansów, opublikowanej na stronie internetowej MF. Muszą być one także podpisane elektronicznie. Do wyboru jest podpis kwalifikowany lub profil zaufany ePUAP.
Do wyboru jest podpis kwalifikowany lub profil zaufany ePUAP. Wynika to z art. 45 ust. 1f i 1g ustawy o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 395 ze zm.).
Oba te podpisy są przewidziane również przy wysyłaniu sprawozdań do Krajowego Rejestru Sądowego. Zmianę zasad tworzenia i podpisywania sprawozdań finansowych wprowadziła nowelizacja z 26 stycznia 2018 r. ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 398).
Przed 1 października 2018 r., w okresie przejściowym, sprawozdania mogły być podpisywane ręcznie, natomiast kwalifikowanym podpisem lub zaufanym profilem ePUAP musiały być sygnowane skany sprawozdań przesyłane do KRS.
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Problemy zarządu
Mimo jednak że ustawa o rachunkowości przewiduje dwie możliwości podpisu, to w praktyce system KRS przyjmuje tylko sprawozdania opatrzone podpisem kwalifikowanym.
– Nie przyjmuje on sprawozdań opatrzonych ePUAP – informuje Agnieszka Baklarz, biegły rewident, członek zarządu w A. Bombik Kancelaria Biegłego Rewidenta sp. z o.o.
Wyjaśnia, że eKRS nie potrafi zweryfikować sprawozdania podpisanego ePUAP i wyświetla komunikat o błędzie: „Nie można pobrać informacji o osobie podpisującej z certyfikatu”.
– To kuriozalne, że podpis, na który pozwala ustawa o rachunkowości, jest traktowany przez eKRS jako błąd – mówi ekspertka.
Przypomina, że sankcje za niezłożenie sprawozdania są dotkliwe, łącznie z karą więzienia. Dlatego, jej zdaniem, Ministerstwo Sprawiedliwości powinno jak najszybciej wprowadzić poprawkę.
Niezrozumiałe zasady
Brak możliwości złożenia sprawozdania opatrzonego profilem zaufanym potwierdził system wsparcia Ministerstwa Sprawiedliwości (hpsm@ms.gov.pl). W odpowiedzi na pytanie ekspertki wyjaśnił, że eKRS wymaga załączenia dokumentu w formacie XML, podpisanego wyłącznie podpisem kwalifikowanym. – Profil zaufany nie jest podpisem kwalifikowanym – czytamy w odpowiedzi przesłanej z MS.
Dopiero gdy wszystkie dołączane pliki są opatrzone podpisem kwalifikowanym, zgłoszenie do KRS można podpisać podpisem kwalifikowanym lub profilem zaufanym ePUAP (czyli ePUAP można użyć dopiero na etapie wysyłania dokumentów).
Podobny problem jest ze sprawozdaniami sporządzonymi zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości. MS wyjaśnił, że można je załączyć do systemu, tylko jeżeli zostały podpisane podpisem kwalifikowanym. Przy czym plik ten może być utworzony nie tylko w formacie XML, ale też: PDF, RTF, DOC, DOCX, ODT, TXT, XPS, ODS, ODP, XLS, XLSX, CSV, PPT, PPTX.
Wynika to z tego, że dla przedsiębiorców stosujących MSR Ministerstwo Finansów nadal nie udostępniło struktur logicznych.
Z wyjaśnień wynika też, że system weryfikuje datę sporządzenia dokumentów. Jeśli powstały przed 1 października 2018 r., to sprawozdanie może być wysłane tak jak do tej pory, czyli np. w formacie pdf.
Jak podpisać elektroniczne sprawozdanie finansowe
Resort sprawiedliwości nie odniósł się do pytania DGP, dlaczego eKRS nie przyjmuje sprawozdań podpisanych profilem zaufanym, mimo że pozwala na to ustawa o rachunkowości. Nie odpowiedział też, czy to się zmieni.
Dla spółek jest to przestrogą, że dopóki system nie zostanie skorygowany, wszyscy członkowie zarządu, także cudzoziemcy, muszą posługiwać się podpisem kwalifikowanym.
Na dodatek – jak podkreśla radca prawny Łukasz Drożdżowski – w tym przypadku nie można stosować e-podpisu uzyskanego poza Polską. Wyjątkiem jest podpis wydany w innym unijnym państwie zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady UE w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym (tzw. rozporządzenie eIDAS).
Dlatego ekspert radzi, żeby spółki z zagranicznym zarządem zadbały odpowiednio wcześniej o podpisy kwalifikowane dla nich.
– Nie ma natomiast potrzeby przyjazdu do Polski, żeby taki podpis uzyskać – twierdzi Łukasz Drożdżowski.
W Polsce – jak wynika z informacji na stronie Narodowego Banku Polskiego – jest pięciu dostawców podpisu kwalifikowanego: Cencert, Eurocert, KIR, PWPW oraz Certum.
To nie jedyny problem z podpisywaniem sprawozdań. Jak już informowaliśmy, Ministerstwo Finansów nie przygotowało dotychczas narzędzi do odczytu dokumentów sporządzonych w strukturze logicznej. Nie ma więc pewności, że to, co służby finansowe spółki sporządziły najpierw w tradycyjny sposób, zostało następnie prawidłowo przekonwertowane na strukturę logiczną. Może się więc okazać, że zarządy będą podpisywać raporty w ciemno.
Resort finansów w odpowiedzi na pytanie DGP poinformował jednak, że związku z coraz liczniejszymi zgłoszeniami, rozważa przygotowanie w 2019 r. funkcjonalności do odczytu plików XML za pośrednictwem aplikacji e-Sprawozdania finansowe.
©℗
Agnieszka Pokojska