Zmiany ustawy o rachunkowości przewidują podniesienie o 25% progów określających obowiązek poddania badaniu sprawozdania finansowego jednostek, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy. Podwyższone progi do badania będą miały zastosowanie już do sprawozdań finansowych sporządzonych za 2024 rok.
- Przegląd przepisów dotyczących badania sprawozdań finansowych
- Zwiększenie wartości progów do badania sprawozdania finansowego
- Ograniczenie obowiązkowego badania sprawozdań finansowych do jednostek sektora finansowego i spółek akcyjnych
- Badanie sprawozdań przez biegłych rewidentów
Ministerstwo Finansów odniosło się do planowanych zmian ustawy o rachunkowości dotyczących obowiązku określonego w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy, tj. badania sprawozdań finansowych, w odpowiedzi na interpelację poselską nr 1739.
Przegląd przepisów dotyczących badania sprawozdań finansowych
MF informuje, że w kwestii kompleksowego przeglądu przepisów z zakresu rachunkowości w ramach projektu pn. modernizacja ustawy o rachunkowości, prace nad projektem są w toku, zatem na ten moment nie ma jeszcze ostatecznych rozstrzygnięć w kwestii propozycji ewentualnych zmian w zakresie zagadnień związanych z badaniem rocznych sprawozdań finansowych.
Na stronie: https://www.gov.pl/web/finanse/modernizacja-ustawy-o-rachunkowosci sukcesywnie publikowane będą raporty stanowiące podsumowania kolejnych etapów prac.
Zwiększenie wartości progów do badania sprawozdania finansowego
W Ministerstwie Finansów trwają prace nad nowelizacją ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 i 295), której celem jest m.in. implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektywy delegowanej Komisji (UE) 2023/2775 z dnia 17 października 2023 r. [Dyrektywa delegowana Komisji (UE) 2023/2775 z dnia 17 października 2023 r. zmieniająca dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do dostosowania kryteriów wielkości przedsiębiorstwa dla mikro-, małych, średnich i dużych jednostek lub grup (Dz. Urz. UE L z 21.12.2023)], zgodnie z którą kryteria progowe dla celów rachunkowości zostały podniesione o 25%.
W konsekwencji w projekcie zmiany ustawy o rachunkowości zaproponowano podniesienie o 25% progów określających obowiązek poddania badaniu sprawozdania finansowego jednostek, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 4 tej
ustawy.
Proponowane po zmianie progi do badania przestawiają się następująco:
- 3 125 000 euro - w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego oraz
- 6 250 000 euro w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy;
- próg zatrudnienia pozostaje bez zmian.
Wejście w życie zmienianych przepisów jest przewidziane w 2024 r., co oznacza, że podwyższone progi do badania będą miały zastosowanie już do sprawozdań finansowych sporządzonych za 2024 rok. Planuje się, że projekt ustawy zmieniającej wysokość progów do badania trafi do uzgodnień zewnętrznych w marcu/kwietniu tego roku.
Ograniczenie obowiązkowego badania sprawozdań finansowych do jednostek sektora finansowego i spółek akcyjnych
Ministerstwo Finansów stoi na stanowisku, że pozostawienie obowiązku badania sprawozdania finansowego wyłącznie dla jednostek finansowych i spółek akcyjnych, to jest de facto zniesienie obowiązku poddania badaniu sprawozdania finansowego większości podmiotów gospodarczych funkcjonujących w Polsce byłoby sprzeczne z przepisami prawa unijnego i szkodliwe z punktu widzenia bezpieczeństwa obrotu gospodarczego, a także negatywnie wpłynęłoby na jakość danych przekazywanych
na potrzeby kontroli skarbowych.
Zasadniczo, jak wyjaśnia MF, interesariuszami sprawozdania finansowego nie są jedynie akcjonariusze spółek, ale wszystkie podmioty, dla których prawidłowe sprawozdanie finansowe jest podstawą do podjęcia decyzji gospodarczych. Takimi interesariuszami są więc potencjalni inwestorzy rozważający nabycie udziałów (w tym fundusze inwestycyjne), udzielający finansowania (banki, obligatariusze, podmioty udzielające dotacji), dostawcy towarów i usług, ubezpieczyciele, leasingodawcy, pracownicy. Grono interesariuszy znacznie zatem wykracza poza wymienioną w interpelacji grupę akcjonariuszy.
Brak obiektywnego spojrzenia na finanse podmiotów przez wysokiej klasy specjalistów (biegłych rewidentów) mogłaby nie pozwolić na wyłapanie potencjalnych bankructw i w ten sposób może narazić na szkodę wielu nieprofesjonalnych interesariuszy. Obiektywna ocena wiarygodności danych zawartych w sprawozdaniu finansowym zapewnia dostęp interesariuszom do rzeczywistych danych podmiotu oraz przyczynia się do podjęcia mniej ryzykownych decyzji biznesowych, w tym związanych z podziałem zysków, lokowaniem zasobów kapitałowych, udzielaniem pożyczek, emisją własnych obligacji w celu pozyskania dodatkowych środków pieniężnych na rynku.
Badanie sprawozdań przez biegłych rewidentów
Ponadto, jak zauważa resort finansów, analizy pochodzące z publikacji na stronie Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (PANA), w której zestawione zostały dane ze sprawozdań rocznych firm audytorskich nie potwierdzają zawartej w interpelacji tezy o drastycznej zmianie proporcji liczby biegłych rewidentów do rosnącej liczby badań.
Zgodnie z raportem liczba badań na 1 biegłego rewidenta w mniejszych firmach audytorskich pozostawała w latach 2020 - 2022 na podobnym poziomie, ok. 11 badań na 1 biegłego rewidenta (z uwzględnieniem dużych firm jest to poziom 12/13 badań rocznie).