Odpisy aktualizujące należności w księgach rachunkowych. Jak to robić prawidłowo?

• Wycena bilansowa należności
• Obowiązek dokonania odpisu aktualizującego wartość należności
• Odpisy aktualizujące wartość należności w kosztach
• Rozwiązanie odpisu aktualizującego 

Wycena bilansowa należności

Wartość należności podlega wycenie bilansowej uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego. Szczegółowe zasady dokonania odpisów aktualizujących jednostka powinna ustalić w polityce rachunkowości. Na podstawie wiekowania należności zasady mogą być następujące:

Tabela. Wiekowanie i odpisy aktualizujące należności 

Autopromocja

Obowiązek dokonania odpisu aktualizującego wartość należności

W odniesieniu do niektórych należności ustawa o rachunkowości nakłada na jednostkę obowiązek dokonania odpisu. Są to: 

1) należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub w stan upadłości oraz w stosunku do których zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne lub został złożony wniosek o zatwierdzenie układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu – do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu-komisarzowi w postępowaniu upadłościowym lub umieszczonej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym;

2) należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego – w pełnej wysokości należności;

3) należności kwestionowanych przez dłużników oraz z których zapłatą dłużnik zalega, a według oceny sytuacji majątkowej i finansowej dłużnika spłata należności w umownej kwocie nie jest prawdopodobna – do wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności;

4) należności stanowiących równowartość kwot podwyższających należności, w stosunku do których uprzednio dokonano odpisu aktualizującego – w wysokości tych kwot, do czasu ich otrzymania lub odpisania;

5) należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu, w tym także ogólnego, na nieściągalne należności.

Odpisy aktualizujące wartość należności w kosztach

Odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych – zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Rozwiązanie odpisu aktualizującego 

Należności umorzone, przedawnione lub nieściągalne zmniejszają dokonane uprzednio odpisy aktualizujące ich wartość. Należności, od których nie dokonano odpisów aktualizujących ich wartość lub dokonano odpisów w niepełnej wysokości, zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych.

W przypadku ustania przyczyny dokonania odpisu aktualizującego (np. kontrahent zapłacił) odpis rozwiązuje podlega zaliczaniu do pozostałych przychodów operacyjnych. 

Podstawa prawna: Art. 7, art. 35b ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości 

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź