Elementy sprawozdania finansowego
Sprawozdanie finansowe składa się z: bilansu, rachunku zysków i strat, a także informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.
Dodatkowo, sprawozdanie finansowe jednostek określonych w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości (m.in. banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych), podlegające corocznemu badaniu, obejmuje zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym, a w przypadku funduszy inwestycyjnych – zestawienie zmian w aktywach netto, oraz rachunek przepływów pieniężnych, z zastrzeżeniem sprawozdania finansowego otwartego funduszu inwestycyjnego oraz sprawozdania finansowego specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego, które nie obejmuje rachunku przepływów pieniężnych.
Polecamy: Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian (książka)
Autorzy: prof. dr hab Irena Olchowicz, dr Agnieszka Tłaczała, dr Wanda Wojas, Ewa Sobińska, Katarzyna Kędziora, Justyna Beata Zakrzewska, dr Gyöngyvér Takáts
W bilansie wykazuje się stany aktywów i pasywów na dzień kończący bieżący i poprzedni rok obrotowy. Jeżeli natomiast bilans sporządzany jest na dzień inny niż bilansowy, należy wykazać stany aktywów i pasywów na ten dzień oraz na dzień kończący rok obrotowy bezpośrednio poprzedzający ten dzień bilansowy.
W rachunku zysków i strat wykazuje się oddzielnie przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący i poprzedni rok obrotowy. W przypadku gdy rachunek zysków i strat zostaje sporządzony za inny okres sprawozdawczy, to należy oddzielnie wykazać przychody, koszty, zyski i straty oraz obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego za bieżący okres sprawozdawczy oraz analogiczny okres sprawozdawczy poprzedniego roku obrotowego. Jeżeli natomiast jednostka zaprzestaje pewnego zakresu działalności, który ma wpływ na przychody i koszty przyszłych okresów sprawozdawczych, to odpowiednie przychody i koszty z tym związane trzeba wykazać odrębnie od przychodów i kosztów działalności kontynuowanej, tak aby zachowana została zasada kontynuacji.
Informacja dodatkowa powinna zawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Istotne jest podanie informacji wprowadzających do sprawozdania finansowego, które zawierają opis przyjętych zasad polityki rachunkowości, a także dodatkowe objaśnienia do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy sprawozdawcze objęte sprawozdaniem finansowym, proponowany podział zysku lub pokrycia straty, a także podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki.
Termin sporządzenia sprawozdania
Pierwsze sprawozdanie finansowe nie musi obejmować całego roku
Sprawozdanie finansowe należy sporządzić na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, a także na inny dzień bilansowy, z zastosowaniem odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego. Zastrzeżeniu podlegają sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych dopuszczonych oraz emitentów zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz sprawozdania finansowe jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, gdzie jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, które mogą być sporządzane zgodnie z MSR.
Za sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego odpowiada kierownik jednostki. Powinno ono nastąpić nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, po czym należy je przedstawić właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy.
Osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz kierownik jednostki, mają obowiązek podpisania sprawozdania finansowego podając zarazem datę podpisu. W przypadku gdy jednostką kieruje organ wieloosobowy wówczas podpis składają wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
Szczegółowość informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym
Informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą być wykazywane ze szczegółowością większą niż określona w załącznikach do ustawy, jeżeli wynika to z potrzeb lub specyfiki jednostki. W przypadku jednostek, które w bieżącym i poprzednim roku obrotowym nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości: średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób, suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2 000 000 euro, przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4 000 000 euro, istnieje możliwość sporządzenia sprawozdania finansowego w formie uproszczonej. Wówczas wykazuje się informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 literami i cyframi rzymskimi. Informację dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie.
Uproszczone sprawozdania finansowe jednostek mikro w 2015 r.
Zatwierdzanie i zmiana sprawozdania
Zdarzenia po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego w księgach rachunkowych
Roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, jednak nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. W przypadku rocznego sprawozdania finansowego oddziału przedsiębiorcy zagranicznego za zatwierdzone uważa się, jeżeli zostało zatwierdzone sprawozdanie finansowe przedsiębiorcy zagranicznego, obejmujące dane sprawozdania finansowego tego oddziału.
W przypadku gdyby po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem przedsiębiorstwo otrzymało informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinno ono odpowiednio zmienić to sprawozdanie. Należy dokonać jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, a także powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli natomiast zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia należy zamieścić w informacji dodatkowej.
Jeżeli jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach mających istotny wpływ na sprawozdanie finansowe po jego zatwierdzeniu, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała.
W przypadku gdy jednostka w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za ten rok obrotowy stwierdzi popełnienie w poprzednich latach obrotowych błędu, który uniemożliwiałby rzetelne i jasne przedstawienie sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego, to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM
Podstawa prawna
Art.45-54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.).
Autor: Marta Przyborowska