Utrata wartości środków trwałych

Taki test składa się z dwóch etapów:

1. W pierwszej kolejności należy ustalić, czy wystąpiły przesłanki mające charakter zarówno zewnętrzny, jak i wewnętrzny, wskazujące, że konieczna jest dalsza analiza; wystąpienie choćby jednego czynnika rodzi konieczność dokonania dalszych wyliczeń.
2. W drugim kroku należy ustalić, czy wystąpiła utrata wartości środków trwałych, a jeżeli tak – oszacować wysokość odpisu aktualizującego środki trwałe.

Jak ustalić, w jaki sposób podejść do zagadnienia utraty wartości i kiedy konieczne jest dokonanie odpisu na środki trwałe uregulowano w Krajowym Standardzie Rachunkowości numer 4.

Krok I. Aktualizacja wyceny

Zanim jednostka dokona wyceny bilansowej aktywów na cele ustalenia, czy nastąpiła trwała utrata ich wartości, w pierwszej kolejności powinna ocenić rolę, jaką analizowane aktywa będą spełniały w przyszłej działalności jednostki, a więc określić, które z nich będą dotyczyły działalności operacyjnej, a które inwestycyjnej, a następnie, zgodnie z zatwierdzoną polityką rachunkowości, ustalić poziom wyceny wartości bilansowej poszczególnych składników aktywów.

Do aktywów przyporządkowuje się te związane z nimi zobowiązania, rezerwy i przychody przyszłych okresów, które stanowią o możliwości czerpania przyszłych korzyści ekonomicznych z danego składnika aktywów (np. zbycie składnika aktywów mogące nastąpić jedynie nierozłącznie z cesją dotyczącego go zobowiązania).

Następnie – na podstawie systemu planowania działalności (pod warunkiem, że jest on godny zaufania i sprawny)  należy określić korzyści ekonomiczne, jakie analizowane aktywa przyniosą jednostce w przyszłości.

Należności nieściągalne, przedawnione i umorzone w bilansie

Pod pojęciem przyszłych korzyści ekonomicznych rozumieć należy tkwiący w danym składniku aktywów lub grupie aktywów wymierny potencjał przyczyniania się w jednostce posiadającej (kontrolującej) ten składnik, indywidualnie lub wspólnie z innymi składnikami aktywów, do:

• powstawania i zbywania produktów (wyrobów, usług) i towarów stanowiących przedmiot działalności operacyjnej jednostki oraz utrzymywania inwestycji, z których jednostka, na podstawie uzasadnionych przesłanek, może oczekiwać przyszłych wpływów środków pieniężnych, lub
• ograniczania przyszłych operacyjnych wydatków pieniężnych, lub
• zamiany aktualnej jego formy na przyszłe wpływy środków pieniężnych, także wtedy, gdy można przewidywać łańcuch kolejnych zamian jednej formy składnika aktywów na inne, jednak z perspektywą wpływu, w końcowym ogniwie, środków pieniężnych lub
• zmniejszania wydatków z tytułu przyszłej spłaty aktualnych lub przyszłych zobowiązań jednostki.

Ważne jest, aby spodziewane korzyści ekonomiczne, zarówno z aktywów wykorzystywanych w działalności operacyjnej, jak i z inwestycji, można było przyporządkować do aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne pojedynczo i do aktywów wypracowujących korzyści ekonomiczne grupowo.

Krok II. Sprawdzenie wystąpienia przesłanek wskazujących na możliwą utratę wartości

Sprawdzenie wystąpienia przesłanek wskazujących na możliwą utratę wartości środków trwałych pozwala wyodrębnić te aktywa, które w przyszłości prawdopodobnie będą generowały gorsze korzyści ekonomiczne niż pierwotnie zakładano, dlatego też na tym etapie konieczny jest profesjonalny osąd obserwowanych wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych informacji o środku trwałym. Jeżeli wystąpi chociażby jeden z czynników wskazujących na możliwą utratę wartości, jednostka zobowiązania jest do dalszej analizy.

Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Przykładowe przesłanki wskazujące konieczność dalszego testowania zawiera poniższa tabela:

Etap III. Szacowanie odpisu na środki trwałe

W pierwszej kolejności należy ustalić, jaka jest wartość księgowa netto (czyli wartość początkowa pomniejszona o dotychczas dokonane odpisy) środka trwałego, a następnie określić jego wartość odzyskiwalną, pod która należy rozumieć wyższą z dwóch wartości: rynkowej (godziwej) lub użytkowej.

Jeżeli wartość odzyskiwana jest większa od wartości księgowej, wówczas nie ma konieczności dokonywania odpisu. W odwrotnej sytuacji odpis taki należy ustalić.

Jak wprowadzać uproszczenia w rachunkowości dla jednostek mikro

Polecamy: Ściągi księgowego – PDF

Załóżmy, ze analizujemy środek trwały, który w ciągu ostatniego roku generował straty, a który opisany jest następującymi parametrami:

• wartość księgowa = 24 mln zł
• wartość rynkowa = 20 mln zł
• wartość użytkowa – po zdyskontowaniu wolnych przepływów pieniężnych = 21 mln zł.

Sławomir Ekman

Dyrektor http://24ivalue.pl/

Podyskutuj o tym na naszym FORUM