Przestępstwa i wykroczenia skarbowe

Instrukcje księgowego. 71 praktycznych procedur z serwisem internetowym

Jakiego rodzaju sankcje grożą księgowym za oszustwo podatkowe, nieprowadzenie lub nierzetelne prowadzenie ksiąg, niewpłacenie podatku, niepobranie podatku czy też za brak złożenia informacji podatkowej? Jakie granice kwotowe kar za przestępstwa i wykroczenia skarbowe obowiązują w 2019 r.?

Autopromocja

I. Czyny zabronione i wysokość kar

1. Kary za oszustwo podatkowe

Lp.	Karze podlega Autopromocja Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT Sprawdź	Wymiar kary	Podstawa prawna
1. Autopromocja Komplet 3 publikacji Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online Sprawdź	Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie: ● podaje nieprawdę lub zataja prawdę, albo Autopromocja Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian Sprawdź ● nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych - przez co naraża podatek na uszczuplenie	kara grzywny do 720 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 21 600 000 zł) albo kara pozbawienia wolności, albo obie te kary łącznie	art. 56 § 1 k.k.s.
2.	Podatnik, który popełni czyn wskazany w pkt 1 - jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości (zob. cz. II)	kara grzywny do 720 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 21 600 000 zł)	art. 56 § 2 k.k.s.
3.	Podatnik, który popełni czyn wskazany w pkt 1 - jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu (zob. cz. II)	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 56 § 3 k.k.s.
4.	Podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia lub wbrew obowiązkowi nie składa ich za pomocą środków komunikacji elektronicznej	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 56 § 4 k.k.s.

Podstawa prawna: art. 56 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

2. Kary za nieprowadzenie ksiąg

Lp.	Karze podlega	Wymiar kary	Podstawa prawna
1	2	3	4
1.	Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi	kara grzywny do 240 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 7 200 000 zł)	art. 60 § 1 k.k.s.
2.	Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi - w miejscu określonym w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika jednostki	kara grzywny do 240 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 7 200 000 zł)	art. 60 § 2 k.k.s.
3.	Podatnik lub płatnik, który nie zawiadamia w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego, lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imieniu i na jego rzecz	kara grzywny do 240 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 7 200 000 zł)	art. 60 § 3 k.k.s.
4.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1-3 - w wypadku mniejszej wagi (zob. cz. II)	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 60 § 4 k.k.s.

Podstawa prawna: art. 60 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

3. Kary za nierzetelne lub wadliwe prowadzenie ksiąg

Lp.	Karze podlega	Wymiar kary	Podstawa prawna
1.	Kto nierzetelnie prowadzi księgę	kara grzywny do 240 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 7 200 000 zł)	art. 61 § 1 k.k.s.
2.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - w przypadku mniejszej wagi	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 61 § 2 k.k.s.
3.	Kto wadliwie prowadzi księgę	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 61 § 3 k.k.s.

UWAGA!

Księga nierzetelna jest to księga prowadzona niezgodnie ze stanem rzeczywistym. Księga wadliwa jest to księga prowadzona niezgodnie z przepisem prawa.

Podstawa prawna: art. 53 § 22 i § 23 oraz art. 61 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

4. Kary za niewpłacenie podatku

Lp.	Karze podlega	Wymiar kary	Podstawa prawna
1.	Płatnik lub inkasent, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz właściwego organu	kara grzywny do 720 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 21 600 000 zł) albo kara pozbawienia wolności do lat 3, albo obie te kary łącznie	art. 77 § 1 k.k.s.
2.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - jeżeli kwota niewpłaconego podatku jest małej wartości (zob. cz. II)	kara grzywny do 720 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 21 600 000 zł)	art. 77 § 2 k.k.s.
3.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - jeżeli kwota niewpłaconego podatku nie przekracza ustawowego progu, (zob. cz. II)	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 77 § 3 k.k.s.

UWAGA!

Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe określone w pkt 1 lub 2 wpłacono w całości pobrany podatek na rzecz właściwego organu.

Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe określone w pkt 3 wpłacono w całości pobrany podatek na rzecz właściwego organu.

Podstawa prawna: art. 77 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

5. Kary za niepobranie podatku

Lp.	Karze podlega	Wymiar kary	Podstawa prawna
1.	Płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej	kara grzywny do 720 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 21 600 000 zł) albo kara pozbawienia wolności do lat 2, albo obie te kary łącznie	art. 78 § 1 k.k.s.
2.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - jeżeli kwota niepobranego podatku jest małej wartości (zob. cz. II)	kara grzywny do 720 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 21 600 000 zł)	art. 78 § 2 k.k.s.
3.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1 - jeżeli kwota niepobranego podatku nie przekracza ustawowego progu (zob. cz. II)	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 78 § 3 k.k.s.

Podstawa prawna: art. 78 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

6. Kary za brak złożenia informacji podatkowej

Lp.	Karze podlega	Wymiar kary	Podstawa prawna
1	2	3	4
1.	Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej	kara grzywny do 120 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 3 600 000 zł)	art. 80 § 1 k.k.s.
2.	Płatnik oraz podmiot, o którym mowa w art. 41 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, niepełniący funkcji płatnika, który wbrew obowiązkowi nie składa w terminie podatnikowi lub właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej lub informacji, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 updof	kara grzywny do 180 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 5 400 000 zł)	art. 80 § 2 k.k.s.
3.	Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi informacji o amerykańskich rachunkach raportowanych, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z 9 października 2015 r. o wykonywaniu Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA (Dz.U. poz. 1712 oraz z 2016 r. poz. 1579 i 1948)	kara grzywny do 180 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 5 400 000 zł)	art. 80 § 2a k.k.s.
4.	Sprawca - jeżeli informację określoną w pkt 1-3 złożono nieprawdziwą	kara grzywny do 240 stawek dziennych (w 2019 r. maks. 7 200 000 zł)	art. 80 § 3 k.k.s.
5.	Sprawca czynu zabronionego określonego w pkt 1-4 - w wypadku mniejszej wagi	kara grzywny za wykroczenie skarbowe (w 2019 r. maks. 45 000 zł)	art. 80 § 4 k.k.s.

Podstawa prawna: art. 80 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

II. Wysokość kar a wartość uszczuplenia podatkowego

Definicje ustawowe, które mają wpływ na wysokość kar

Rodzaj	Definicja	W 2019 r.
Mała wartość	wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia	450 000 zł
Próg ustawowy	kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej albo wartość przedmiotu czynu nieprzekraczająca pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie jego popełnienia	11 250 zł
Przypadek "mniejszej wagi"	wykroczenie skarbowe, które w konkretnej sprawie, ze względu na jej szczególne okoliczności - zarówno przedmiotowe, jak i podmiotowe - zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu, a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowo-prawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, albo sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek zasługujących na uwzględnienie	11 250 zł

Podstawa prawna: art. 53 § 3, § 6 i § 14 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

III. Granice kwotowe kar za przestępstwa i wykroczenia skarbowe

Granice kwotowe kar za przestępstwa i wykroczenia skarbowe obowiązujące w 2019 r.

	Grzywny za przestępstwa skarbowe
	2019 r.
granice stawki dziennej	od 75 zł do 30 000 zł
grzywna minimalna	750 zł
grzywna maksymalna	21 600 000 zł
	Grzywny za wykroczenia skarbowe
	2019 r.
grzywna minimalna	225 zł
grzywna maksymalna	45 000 zł
maksymalny mandat karny	4500 zł

Podstawa prawna: art. 23 § 1 i § 3, art. 47 § 1, art. 48 § 1 i § 2, art. 53 § 3, art.137 ustawy z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1958; ost.zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 2354

Artykuł stanowi fragment książki Instrukcje księgowego. 71 praktycznych procedur z serwisem internetowym