Stanowisko zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 5 lipca 2017 r. poz. 127.
Jak wskazuje Komitet Standardów Rachunkowości we wprowadzeniu do ww. stanowiska, w praktyce gospodarczej zawierane są niepieniężne transakcje, w ramach których jednostka traci kontrolę nad jednym składnikiem aktywów i w zamian uzyskuje kontrolę nad innym. Przykładem takiej transakcji jest wniesienie wkładu rzeczowego (aportu) w postaci składnika aktywów w zamian za objęcie udziałów lub akcji, czy też niepieniężna transakcja z inną jednostką polegająca na zamianie jednego składnika aktywów na inny.
Problemem, który pojawia się w przypadku takich transakcji, jest sposób księgowego ujęcia otrzymanych aktywów (tj. określenia ceny nabycia oraz ujęcia ewentualnej różnicy pomiędzy wartością bilansową przekazanego składnika aktywów a ceną nabycia otrzymanego składnika aktywów), aby zapewnić zgodność z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016 r. poz. 1047, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”.
Stanowisko zawiera wytyczne jak księgowo ująć takie transakcje.
Przykłady przedstawione w Załączniku nr 1 oraz Schemat decyzyjny przedstawiony w Załączniku nr 2 uzupełniają Stanowisko i służą zilustrowaniu sposobu jego zastosowania.
Zakres stanowiska
Przedmiotem Stanowiska jest przedstawienie sposobu ujęcia skutków transakcji zamiany jednego lub kilku składników aktywów niepieniężnych.
Stanowisko ma w szczególności zastosowanie do transakcji, w których następuje:
a) świadczenie usług lub przekazanie aktywów niepieniężnych w zamian za usługi lub aktywa niepieniężne,
b) zbycie składnika aktywów niepieniężnych uwarunkowane nabyciem w zamian innego składnika aktywów niepieniężnych (transakcje powiązane),
c) przekazanie przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa lub pojedynczych składników aktywów niepieniężnych w zamian za udziały.
Transakcje objęte zakresem niniejszego Stanowiska mogą przybierać różne formy prawne oraz może składać się na nie jedna lub wiele powiązanych ze sobą transakcji (patrz punkt 13 Stanowiska).
Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata
Z zakresu Stanowiska wyłączone są:
a) transakcje, w których jednostka wydaje lub nabywa własne akcje lub udziały w zamian za aktywa niepieniężne (tj. ujęcie w księgach rachunkowych przyjmującego aport),
b) transakcje leasingu zwrotnego, o których mowa w KSR 5 „Leasing, najem i dzierżawa”,
c) połączenia spółek, do których stosuje się przepisy art. 44a–art. 44d ustawy.
Przepisy podatkowe (np. dotyczące podatku dochodowego, podatku VAT lub podatku od czynności cywilnoprawnych) mogą wymagać ustalenia wartości rynkowych zamienianych składników aktywów dla potrzeb podatkowych lub opierać wyliczenie skutków podatkowych na podstawie Dziennik Urzędowy Ministra Rozwoju i Finansów – 5 – Poz. 127 wartości księgowych. Stanowisko nie odnosi się do kwestii podatkowych. Jednostka stosuje postanowienia KSR 2 „Podatek dochodowy” do ujęcia skutków podatkowych zamiany składników aktywów.