Samochód zakupiony na kredyt można wprowadzić do ewidencji środków trwałych i amortyzować go. W przypadkach gdy samochód stanowi współwłasność podatnika oraz banku, jego wartość początkową należy ustalić w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności. Oznacza to, żepodatnik może jedynie częściowo zamortyzować użytkowany samochód. Odsetki od kredytu zaciągniętego na zakup samochodu, po dniu przekazania samochodu do używania, podatnik ma prawo prawo wliczyć w koszty (w całości) w momencie ich faktycznej zapłaty.
Należy ustalić, czy można amortyzować przedmioty, które stanowią współwłasność podatnika. W tym celu należy odwołać się do art. 22a updof. Zgodnie z nim amortyzacji podlegają:
stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budowle, budynki (lokale będące odrębną własnością), maszyny, urządzenia i środki transportu lub inne przedmioty.
Warunkiem amortyzacji jest, aby przewidywany okres używania tych środków trwałych był dłuższy niż rok i aby były one wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.
Oznacza to, że przepisy podatkowe zezwalają na wprowadzanie do ewidencji środków trwałych oraz amortyzowanie przedmiotów stanowiących współwłasność podatnika. Należy jednak pamiętać, że w takiej sytuacji w sposób odmienny ustala się wartość początkową tego rodzaju środków trwałych.
Ustalenie wartości początkowej. W przypadku gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika podatnik powinien ustalić w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku (art. 22g ust. 11 updof).
WAŻNE!
Jeżeli środek trwały stanowi współwłasność, podatnik powinien ustalić jego wartość początkową w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego środka trwałego.
PRZYKŁAD
Przedsiębiorca nabył samochód ciężarowy o wartości 50 000 zł netto na kredyt. Ze względu na potrzebę zabezpieczenia kredytu współwłaścicielem samochodu w 50% jest bank. Bank został wpisany jako współwłaściciel w dowodzie rejestracyjnym. Udział przedsiębiorcy w prawie własności samochodu wynosi 50%. W takim przypadku wartość początkowa środka trwałego przyjęta dla celów amortyzacji przez przedsiębiorcę wynosi 25 000 zł. Nabyty samochód należy amortyzować według stawki 20%.
Należy pamiętać, że wpisanie banku jako współwłaściciela samochodu jest dla podatnika niekorzystne. Pomimo że bank nie poniesie żadnych kosztów związanych z zakupem samochodu, a na podatniku będzie ciążył obowiązek spłaty całości kredytu, podatnik nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od całej ceny nabycia.
Rozliczenie odsetek od kredytu zależy od momentu, w którym są one naliczone i zapłacone. Odsetki od kredytu naliczone i zapłacone do dnia przekazania samochodu do używania podatnik powinien wliczyć do wartości początkowej samochodu. Odsetki zapłacone po przekazaniu samochodu do używania podatnik powinien zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Prawidłowość takiego postępowania potwierdzają również organy podatkowe. W piśmie z 23 września 2008 r., nr ILPB1/415-458/08-2/AA, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że:
Mając na uwadze przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny, należy uznać, że jeżeli odsetki zostały naliczone i zapłacone po dniu wprowadzenia środka trwałego do ewidencji środków trwałych, to wówczas Wnioskodawca może je zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.
Zaznaczyć jednak należy, że zgodnie z art. 22g ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeśli odsetki od kredytu zostały naliczone i zapłacone do dnia przekazania środka trwałego do używania, to zwiększają one wartość początkową tego środka trwałego i poprzez odpisy amortyzacyjne mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
Otrzymana przez podatnika faktura VAT, dokumentująca poniesione wydatki związane z nabyciem samochodu ciężarowego na cele prowadzonej działalności, stanowi podstawę do odliczenia całego wykazanego na niej VAT. Bez znaczenia pozostaje to, czy faktura została wystawiona na podatnika imię i nazwisko, czy na firmę. Na takim stanowisku stają również organy podatkowe. W piśmie z 12 listopada 2007, nr IBPP1/443- 88/07/PK/KAN-342/08/07, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, że:
(...) Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jako osoba fizyczna prowadzi działalność gospodarczą. Wspólnie z małżonką nabył samochód osobowy, który będzie wykorzystywany do prowadzonej działalności gospodarczej. Faktura dokumentująca nabycie samochodu została wystawiona na imię i nazwisko Wnioskodawcy, lecz nie zawiera nazwy firmy oraz jego numeru identyfikacji podatkowej. Przedmiotowy samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych firmy prowadzonej przez Wnioskodawcę i służy wykonywaniu czynności opodatkowanych. Należy wskazać, iż w przedstawionej przez Wnioskodawcę sytuacji brak na fakturze nazwy jego firmy oraz numeru identyfikacji podatkowej nie dyskwalifikuje przedmiotowej faktury jako podstawy do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony z niej wynikający.
Zatem w przedstawionym stanie faktycznym, mając na uwadze fakt, iż przedmiotowy samochód został wprowadzony do ewidencji środków trwałych i będzie amortyzowany, Wnioskodawca może dokonać obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktury dokumentującej zakup samochodu przy spełnieniu ogólnych warunków wynikających z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług. (...).
• art. 22, art. 22a ust. 1, art. 22g ust. 1 pkt 1 i ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 220, poz. 1432
• art. 86 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320
Rafał Styczyński
doradca podatkowy