W jakim kraju przysługuje zwrot VAT
Polska firma uzyska zwrot VAT w każdym kraju UE, w którym została obciążona podatkiem przy dokonywaniu zakupów.
Polski podatnik może wystąpić również o zwrot VAT w krajach trzecich, nienależących do UE. Jednak inaczej niż w przypadku krajów UE, w tej sytuacji obowiązuje zasada wzajemności. Zwrot polskim podatnikom przysługuje więc w tych krajach trzecich, którym Polska również zwraca VAT. Zwrot VAT na zasadzie wzajemności uzyskamy m.in. w Szwajcarii i Norwegii. Informacje na temat zwrotu VAT można uzyskać w Drugim Urzędzie Skarbowym Warszawa-Śródmieście, który dokonuje w Polsce zwrotu VAT podmiotom zagranicznym.
Kto może wystąpić o zwrot VAT
Podstawowym warunkiem uzyskania zwrotu VAT jest zakup towarów i usług obciążonych zagranicznym VAT. Jednak nie każdy polski podatnik może wystąpić o taki zwrot. Przysługuje on tym podatnikom, którzy spełniają łącznie następujące warunki:
• nie są zarejestrowani na potrzeby podatku od wartości dodanej na terenie kraju, w którym ubiegają się o zwrot VAT (ani nie mają obowiązku zarejestrowania się do celów VAT na terenie tego kraju),
• nie posiadają zakładu, siedziby, ani też swojego stałego lub normalnego miejsca zamieszkania na terenie kraju, w którym starają się o zwrot,
• nie wykonują na terytorium tego kraju sprzedaży, z wyjątkiem:
- usług transportowych i usług pomocniczych do tych usług,
- usług, w przypadku których podatek jest płacony przez nabywcę na zasadzie importu usług.
Podane wyjątki określa VIII Dyrektywa Rady z 6 grudnia 1979 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do podatków obrotowych - warunki zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju (79/1072/EWG) - Dz.U.UE.L.1979.331.11 ze zm. W poszczególnych krajach obowiązują zróżnicowane katalogi wyjątków od warunku nieprowadzenia sprzedaży na terenie kraju, w którym podatnik występuje o zwrot VAT.
Katalogi wyjątków obowiązujące w poszczególnych krajach UE określa ustawodawstwo tych krajów. Zostały one zebrane i przytoczone w książce elektronicznej „VAT w krajach UE” dostępnej w ofercie wydawnictwa INFOR Ekspert (patrz str. 30).
PRZYKŁAD
Polska spółka wykonywała usługi budowlane na rzecz niemieckiej firmy. W związku z ich świadczeniem nabywała w Niemczech towary. Miejscem świadczenia tej usługi są Niemcy. Polska spółka nie jest zarejestrowana w Niemczech, bo to nabywca rozlicza VAT za polską spółkę. Dlatego będzie mogła wystąpić o zwrot VAT w Niemczech, mimo świadczenia usług na terytorium tego kraju.
Od jakich zakupów przysługuje zwrot VAT
Polski podatnik musi pamiętać, że nie uzyska zwrotu VAT od wszystkich swoich zakupów. Zwrot VAT będzie przysługiwał tylko od takich zakupów, które na podstawie przepisów kraju, w którym występujemy o zwrot, dają prawo do odliczenia VAT. Jeżeli zakup określonych towarów i usług nie daje prawa do odliczenia VAT naliczonego, to również nie mamy prawa do ubiegania się o zwrot VAT z tytułu ich zakupu. Dla oceny, czy podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia, nie mają znaczenia polskie przepisy. Zawsze oceniamy prawo do zwrotu VAT na podstawie przepisów kraju, w którym dokonaliśmy zakupu. Jednak we wszystkich krajach UE obowiązują przepisy, które dają prawo do odliczenia VAT od zakupów związanych z działalnością opodatkowaną VAT. Natomiast podatnik nie uzyska zwrotu VAT od zakupów niezwiązanych z działalnością opodatkowaną.
Należy zauważyć, że w każdym kraju są przepisy ograniczające prawo do odliczenia VAT, będące odpowiednikiem polskiego art. 88 ustawy o VAT. Zazwyczaj ograniczenia odliczenia VAT (i odpowiednio ograniczenia zwrotu VAT) dotyczą wydatków związanych z zakwaterowaniem i jedzeniem, zakupem towarów przeznaczonych na cele reprezentacyjne i rozrywkowe, papierosów i artykułów tytoniowych oraz alkoholu.
Ograniczenia odliczenia VAT naliczonego obowiązujące w krajach UE określa ustawodawstwo tych krajów. Ograniczenia odliczenia VAT obowiązujące w poszczególnych krajach UE zostały zebrane i przytoczone w książce elektronicznej „VAT w krajach UE” dostępnej w ofercie wydawnictwa INFOR Ekspert (patrz str. 30).
PRZYKŁAD
Pracownicy spółki polskiej w 2008 r. kilkakrotnie byli w Londynie, gdzie negocjowali kontrakt. Posiadają rachunki za noclegi i posiłki w restauracji, gdzie odbywały się spotkania z klientami. Nie mogą wystąpić o zwrot VAT od tych wydatków, gdyż w Wielkiej Brytanii od tych zakupów nie przysługuje prawo do zwrotu.
Jakie warunki musi spełniać zagraniczny podatnik, aby uzyskać zwrot VAT
Okres, za jaki przysługuje zwrot VAT. Przepisy VIII dyrektywy wprowadzają ograniczenia co do okresu, za jaki można złożyć wniosek o zwrot VAT. Może on obejmować okres co najmniej 3 kalendarzowych miesięcy danego roku. Za krótszy okres można złożyć wniosek wtedy, gdy dotyczy on ostatnich miesięcy w roku (listopad - grudzień). Jeżeli podatnik decyduje się składać wnioski w trakcie roku, musi pamiętać o terminie ich złożenia. Podatnik, który składa wniosek o zwrot VAT w trakcie roku, ma na to 3 miesiące, licząc od końca okresu, którego dotyczy wniosek.
PRZYKŁAD
Polska spółka w okresie styczeń-kwiecień br. dokonywała zakupów obciążonych francuskim VAT. Jeśli zdecyduje się złożyć wniosek w trakcie roku, termin na jego złożenie mija 31 lipca br. Spółka może również złożyć wniosek po zakończeniu roku, do 30 czerwca następnego roku.
Wniosek o zwrot VAT może obejmować również rok kalendarzowy. Nie można jednak złożyć wniosku za okres dłuższy niż rok kalendarzowy. Wniosek za cały ubiegły rok należy złożyć najpóźniej do 30 czerwca następnego roku. To podatnik decyduje, za jaki okres złoży wniosek o zwrot VAT. Wnioski wysłane po terminie nie są przez władze podatkowe rozpatrywane. Oznacza to, że podatnik który nie składał wniosków w trakcie 2008 r., może go złożyć za ubiegły rok tylko do końca czerwca br.
Minimalna kwota zwrotu VAT. Kolejne ograniczenie, z jakim musi się liczyć każdy podatnik, który występuje o zwrot VAT, to minimalne kwoty, o których zwrot może się ubiegać. Jeśli wniosek jest składany w trakcie roku kalendarzowego, to kwota do zwrotu nie może być mniejsza nić 200 euro. Jeżeli wniosek dotyczy całego roku kalendarzowego albo ostatnich miesięcy roku (listopad-grudzień), kwota do zwrotu nie może być mniejsza niż 25 euro. W krajach UE, które nie wprowadziły euro, kwota limitu jest przeliczana na walutę krajową danego państwa. Państwa członkowskie mogą limity zaokrąglać do 10% w górę lub w dół. Wnioski o zwrot VAT, które dotyczą mniejszych kwot, nie są rozpatrywane.
Jakie warunki musi spełniać wniosek o zwrot VAT
Występując o zwrot VAT, zagraniczny podatnik musi pamiętać, że występujemy o to zawsze w kraju, w którym zakup został obciążony VAT. Na podstawie VIII dyrektywy każdy kraj członkowski jest zobowiązany wyznaczyć urząd, który będzie dokonywał zwrotu VAT podmiotom zagranicznym (patrz tabela).
Wniosek o zwrot VAT składamy na specjalnym formularzu. Jego wzór określa VIII dyrektywa. Jednak każdy kraj, który dokonuje zwrotu, określa własny formularz. Formularze te dostępne są na stronach internetowych ministerstw finansów lub stronach informujących o zasadach zwrotu VAT (patrz tabela). Większość krajów dopuszcza złożenie wniosku na formularzu obowiązującym w innym kraju członkowskim Unii Europejskiej niż kraj, w którym podatnik występuje o zwrot VAT, gdy zawiera te same dane co wniosek krajowy. Wniosek musi być wypełniony w języku kraju, w którym staramy się o zwrot. Przepisy krajowe mogą jednak dopuszczać wypełnienie go w innym języku. W większości krajów wniosek może być wypełniony w języku angielskim. We wniosku powinna zostać wymieniona każda załączona do niego faktura (można użyć w tym celu programu Exel). Wraz z wnioskiem polska firma musi złożyć następujące dokumenty:
• oryginały faktur, rachunków, wszystkie dokumenty zakupu, na podstawie których podatek od wartości dodanej został zapłacony; rachunki powinny być wystawione zgodnie z przepisami podatkowymi kraju, w którym występujemy o zwrot,
• aktualny dokument potwierdzający zarejestrowanie do celów VAT w Polsce,
• oryginał pełnomocnictwa, jeżeli w imieniu firmy o zwrot podatku ubiega się osoba trzecia,
• oświadczenie, że w okresie, za który występuje z wnioskiem o zwrot, podatnik nie dokonywał dostaw towarów i nie świadczył usług, które uznaje się za wykonane w kraju zwrotu.
Organy podatkowe opieczętowują każdy przekazany im dokument i zwrócą go firmie w terminie miesiąca po wydaniu decyzji dotyczącej zwrotu podatku.
Jak długo czekamy na zwrot VAT
Organ podatkowy powinien wydać decyzję o zwrocie VAT w ciągu 6 miesięcy od daty wpływu wniosku wraz z wszelkimi wymaganymi dokumentami. Jednak w praktyce w wielu krajach procedura ta trwa dłużej.
Jeżeli władze podatkowe odmówią zwrotu, firma może wnieść odwołanie według zasad obowiązujących w kraju, w którym występuje o zwrot VAT.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
• VIII Dyrektywa Rady z 6 grudnia 1979 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do podatków obrotowych - warunki zwrotu podatku od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju (79/1072/EWG) - Dz.U.UE.L.1979.331.11; ost.zm. Dz.U.UE.L.2006.369.129
Joanna Dmowska
ekspert w zakresie VAT
redaktor naczelny Biuletynu VAT