W rozliczeniu za 2009 r. ulga prorodzinna przysługuje na każde dziecko:
• małoletnie,
• bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• uczące się w szkole, do ukończenia 25. roku życia, jeżeli w roku podatkowym dziecko nie uzyskało dochodów - opodatkowanych według skali lub podatkiem ryczałtowym, o którym mowa w art. 30b updof - przekraczających kwotę 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.
PRZYKŁAD
Rodzic posiada dwoje dzieci w wieku 17 i 21 lat. Młodsze dziecko (małoletnie) uczy się w szkole średniej, starsze (pełnoletnie) studiuje. Młodsze dziecko zarobiło w 2009 r. na umowę o dzieło 6000 zł. Starsze dziecko zarobiło na umowę o dzieło 2000 zł. Obojgu dzieciom przysługuje renta rodzinna. W takim przypadku rodzic może odliczyć ulgę z tytułu wychowania dwojga dzieci. Odliczenie od podatku rodzica wyniesie 2224,08 zł.
Przepisy precyzują, że odliczenie przysługuje na dziecko, w stosunku do którego podatnik:
1) wykonywał władzę rodzicielską,
2) pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało,
3) sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.
W rozliczeniu za 2009 r. obowiązuje regulacja, że odliczenie przysługuje za każdy miesiąc, w którym podatnik wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego albo sprawował opiekę. Za każdy taki miesiąc kalendarzowy podatnik może odliczyć od podatku 1/6 kwoty zmniejszającej podatek w pierwszym przedziale skali podatkowej, czyli 92,67 zł (556,02 zł / 6). Przy wychowywaniu dziecka przez pełny rok podatnik będzie mógł odliczyć od podatku w rozliczeniu za 2009 r. kwotę 1112,04 zł na każde dziecko.
Sprawdź aktywne druki do rozliczenia rocznego PIT za 2009 r.
PRZYKŁAD
Dziecko urodziło się w lipcu 2009 r. Podatnik, będący jego rodzicem, może odliczyć od podatku kwotę 556,02 zł (92,67 zł x 6).
Odliczenie nie przysługuje poczynając od miesiąca, w którym dziecko:
1) na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
2) wstąpiło w związek małżeński.
W rozliczeniu za 2009 r. zwiększyły się również obowiązki formalne związane z rozliczeniem ulgi, ponieważ dokonując odliczenia, w zeznaniu rocznym należy podać liczbę dzieci, ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:
1) odpis aktu urodzenia dziecka,
2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka,
3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą,
4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Odliczenie dotyczy obojga rodziców, opiekunów prawnych albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę ulgi mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka jest wykonywana władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznego limitu (92,67 zł), za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem (art. 27f ust. 3 updof).
PRZYKŁAD
W stosunku do rodziców został orzeczony rozwód. Oboje rodzice zachowali prawo do opieki nad jednym małoletnim dzieckiem. Dziecko przebywa praktycznie z matką. Do ojca dziecko jeździ na weekendy oraz na miesiąc wakacji. Byli małżonkowie doszli do porozumienia, że całą roczną ulgę z tytułu wychowania dziecka odliczać będzie matka. Takie rozwiązanie jest uprawnione.
WAŻNE!
Ulgi prorodzinnej nie może już rozliczyć płatnik w rozliczeniu PIT-40 za 2009 r. Podatnik, który może być rozliczany przez płatnika, jeżeli będzie chciał skorzystać z omawianej ulgi, musi sam złożyć roczne zeznanie podatkowe.
Nadal z ulgi nie mogą skorzystać podatnicy, których dzieci uzyskują przychody opodatkowane podatkiem liniowym lub podlegające przepisom ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub podatku tonażowym. Wyjątkiem jest uzyskiwanie przez dziecko przychodów z najmu (prowadzonego poza działalnością gospodarczą) opodatkowanych ryczałtem (art. 27f ust. 7 updof).
PRZYKŁAD
Podatnik posiada pełnoletnie dziecko w wieku 22 lat, które studiuje w szkole wyższej. W 2009 r. dziecko to osiągało przychody z najmu mieszkania opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W takim przypadku podatnik ma prawo odliczyć ulgę z tytułu wychowania dziecka.
Ulgę podatnik wykazuje w załączniku PIT/O.
Odliczenia dokonuje się od podatku obliczonego według skali podatkowej.
Więcej na temat odliczeń w zeznaniu za 2009 r. znajdziesz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Odliczenia w zeznaniu rocznym za 2009 r.
• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 201, poz. 1541
Grzegorz Ziółkowski
doradca podatkowy