Ogólna zasada dotycząca przeliczania faktur w walucie obcej mówi, że jeżeli kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są podane w walucie obcej, wówczas przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski (NBP) na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 31a ust. 1 ustawy o VAT).
Przepisy przewidują również szczegółową zasadę przeliczania kursów walut (art. 31a ust. 2 ustawy o VAT). Przepis ten mówi, że w sytuacji gdy podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w przewidzianym przepisami terminie, a kwoty stosowane do określenia podstawy opodatkowania są podane w walucie obcej na tej fakturze, wówczas przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury.
Jeśli więc podatnik spełnia przesłanki określone w art. 31a ust. 2 ustawy o VAT, może stosować średni kurs NBP z dnia poprzedzającego wystawienie faktury. Tak będzie w przypadku m.in. usług budowlanych, transportowych, importu usług.
Polecamy: Nowa matryca stawek VAT
Taki kurs (na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury) podatnik będzie również stosował, gdy powstanie obowiązku podatkowego wyznacza moment wystawienia faktury, pod warunkiem że została wystawiona w terminie.
WAŻNE
W przypadku WDT, WNT, transakcji, dla których obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych (o powstaniu obowiązku podatkowego decyduje data wystawienia faktury), kwoty wyrażone w walucie obcej przelicza się na złote według wyliczonego i ogłoszonego przez NBP bieżącego kursu średniego waluty obcej na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień:
• wystawienia faktury, o ile jest ona wystawiona w terminie, lub
• powstania obowiązku podatkowego, w przypadku gdy faktura nie została wystawiona w terminie.
Faktura krajowa rozliczana w walucie obcej
W przypadku wystawiania faktur w walucie obcej obowiązuje zasada, że kwoty podatku trzeba wykazywać w złotych bez względu na to, w jakiej walucie określona jest kwota należności w fakturze (§ 5 ust. 6 rozporządzenia w sprawie faktur). Przytoczone przepisy rozporządzenia oraz ustawy o VAT nie zabraniają wystawiania faktur w walucie obcej dla transakcji krajowych. Również obecne przepisy prawa dewizowego nie zabraniają takich rozliczeń. Tym samym należy stwierdzić, że ustawodawca dopuścił możliwość określenia kwoty należności w krajowej fakturze VAT w walucie obcej, z tym że kwota VAT powinna być wykazana w złotówkach. Oznacza, to że dostawca krajowy może wystawić fakturę, podając kwoty netto i brutto w euro, pod warunkiem że VAT będzie wykazany w polskich złotych.
W tym miejscu warto wskazać, że podatnicy rozliczający faktury w walucie obcej czasami mają problem z prawidłowym rozpoznaniem różnic wynikających z zaokrągleń powstających przy przeliczaniu VAT na walutę polską. Sytuacja ta dotyczy szczególnie faktur zawierających dużą liczbę pozycji.
Na ten temat wypowiedział się m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 28 października 2010 r. (nr IBPP2/443-631/10/ICz), w której zgodził się z podatnikiem, że należy (...) cenę jednostkową netto wyrażoną w EURO pomnożyć przez kurs średni EURO ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego, wynik otrzymany w zł zaokrąglić do dwóch miejsc po przecinku, następnie pomnożyć tak otrzymaną cenę jednostkową w zł przez ilość sztuk, otrzymaną wartość netto (podstawę opodatkowania w zł) pomnożyć przez stawkę podatku VAT, tak otrzymaną kwotę podatku VAT dodać do wartości netto aby otrzymać wartość brutto.
W dalszej części interpretacji organ podatkowy uznał, że jeżeli faktura ma więcej niż jedną pozycję, należy (...) sumować otrzymane we wcześniej opisany sposób wartości netto w zł z pozycji, aby uzyskać podstawę opodatkowania w zł, następnie podstawę opodatkowania pomnożyć przez stawkę podatku VAT i tak otrzymaną kwotę podatku VAT dodać do podstawy opodatkowania aby otrzymać wartość brutto faktur.
Powyższa interpretacja potwierdza prawidłowość rozliczeń polegających na sumowaniu wszystkich pozycji netto na fakturze, a następnie wyliczaniu VAT od zbiorczej kwoty netto. Ta metoda jest bardziej praktyczna, ponieważ pozwala podatnikom na uniknięcie mozolnego wyliczania wartości VAT dla każdej pozycji na fakturze.
Więcej na ten temat znajdziesz w Internetowym Serwisie Księgowego w artykule Kursy walut - szczególne przypadki przeliczania na złote
Podstawa prawna:
• art. 19 ust. 1, ust. 4, ust. 11, ust. 19-19b, art. 29 ust. 4a, art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054
• § 5 ust. 6, § 9 ust. 1, § 10 ust. 1-2, § 11 ust. 1-2 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2011 r. Nr 68, poz. 360
Andrzej Szczerbowski
ekspert w zakresie VAT