Przywrócenie terminu - co mówią przepisy?
Może się zdarzyć, że w wyniku niezależnych od jednostki zdarzeń czas złożenia odwołania skutecznie upłynie. Uchybienie terminowi skutkuje bezskutecznością czynności procesowej, dlatego istotne jest, by znać zasady funkcjonowania instytucji przywrócenia terminu. Instytucja ta została uregulowana w art. 162-164 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
Zainteresowanymi przywróceniem terminu mogą być: strona, pełnomocnik czy podmiot na prawach strony. Sformułowanie „na wniosek zainteresowanego” oznacza, że nie ma możliwości przywrócenia terminu „z urzędu”.
Terminy podatkowe - co warto wiedzieć?
Zobacz: Terminarz
UWAGA!
Przywrócenie terminu może nastąpić wyłącznie na wniosek zainteresowanego.
Dla przywrócenia terminu konieczne jest spełnienie następujących przesłanek:
• uchybienie terminowi wniesienia odwołania,
• złożenie właściwemu organowi wniosku o przywrócenie terminu,
• zachowanie terminu siedmiu dni między datą ustania przyczyny uchybienia terminowi a dniem złożenia wniosku,
• dokonanie czynności - załączenie stosownego pisma do wniosku wraz z uprawdopodobnieniem okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminowi.
Nowe terminy zapłaty w transakcjach handlowych
Przywrócenie terminu na wniosek podatnika
Jednym z podstawowych warunków przywrócenia terminu jest złożenie wniosku o jego przywrócenie w określonym czasie, tj. w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Za datę rozpoczęcia terminu uchybienia terminowi uznaje się dzień, w którym strona powzięła informację o uchybieniu. NSA w wyroku z 24 marca 1999 r. (sygn. I SA/Gd 1664/98) podkreślił, że:
(...) datą początkową biegu terminu do wniesienia wniosku o przywrócenie terminu może być dzień, w jakim strona powzięła wiadomość o uchybieniu terminu. Dotyczy to przypadków, kiedy strona dokonując czynności działała w subiektywnym przeświadczeniu, iż robi to w terminie.
Analogicznie wypowiada się NSA w wyroku z 6 czerwca 2009 r. (sygn. I FSK 373/08):
W sytuacji gdy uchybienie terminu do złożenia środka zaskarżenia jest wynikiem braku wiedzy strony co do faktu wydania aktu administracyjnego, od którego przysługuje ten środek, dzień ustania przyczyny uchybienia terminowi, od którego liczy się 7-dniowy termin, w którym należy wnieść podanie o przywrócenie terminu w rozumieniu art. 162 § 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) musi być określony w sposób bezsporny co do faktu powzięcia przez stronę informacji o wydaniu tego aktu i uchybieniu terminu do jego zaskarżenia.
Zapraszamy na forum Księgowości
Przy ocenie wniosku o przywrócenie terminu uwzględnia się uprawdopodobnienie okoliczności braku winy uchybienia terminowi. Jak stwierdził NSA w Warszawie w wyroku z 28 kwietnia 2009 r. (sygn. II FSK 75/08):
Organ podatkowy dokonując oceny zawinienia strony w dopuszczeniu do uchybienia terminu powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności faktyczne i ocenić winę według obiektywnych, a nie subiektywnych, mierników staranności. Pogląd, że winę strony w uchybieniu terminu należy oceniać według jej subiektywnej oceny stanu rzeczy, z uwzględnieniem stopnia wykształcenia i doświadczenia życiowego, nie może więc być zaaprobowany.
O braku winy w uchybieniu terminowi można mówić jedynie wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody (analogicznie NSA w Warszawie w wyroku z 2 października 2002 r., sygn. V SA 793/02). Z kolei w wyroku NSA w Warszawie z 25 października 2011 r. (sygn. II FSK 731/10) podkreślono:
W klauzuli „należytej staranności”, która jest punktem odniesienia dla oceny braku winy, o którym mowa w art. 162 § 1 O.p., zawarta jest odpowiedzialność strony postępowania podatkowego za dobór osób, które reprezentują ją w stosunku do podmiotów zewnętrznych, w tym organów państwowych i doręczycieli pocztowych, bowiem wybór pracowników jak i ustanawianie pełnomocników jest sprawą wewnętrznej organizacji danego podmiotu gospodarczego i odpowiedzialności za podejmowane w tym zakresie decyzje nie można przenosić na inne osoby fizyczne lub prawne.
Jak uzyskać przesunięcie terminu płatności podatku
Podatek od spadków i darowizn 2013 - limity, zwolnienia, terminy
W orzecznictwie wskazano działania, które - co do zasady - wykluczają możliwość uprawdopodobnienia braku winy. Na przykład NSA w Warszawie w wyroku z 20 września 2001 r. (sygn. IV SA 1340/09) stwierdził:
Uznanie braku winy jednostki organizacyjnej do wniesienia środka odwoławczego w ustawowym terminie, wymaga wykazania braku winy osoby legitymowanej do podejmowania czynności prawnej w jej imieniu. W żadnym razie o braku winy w dopełnieniu wymogów procesowych nie mogą stanowić nieprawidłowości organizacyjne tej jednostki oraz zaniedbania jej pracowników.
Okoliczność wykonywania pracy zawodowej w czasie choroby wyklucza możliwość uznania, że wobec dolegliwości chorobowych strona nie mogła dokonać czynności procesowej - wniesienia odwołania od decyzji (NSA w Gdańsku w wyroku z 14 maja 1999 r., sygn. I SA/Gd 74/99). O istnieniu obiektywnej przeszkody do wniesienia odwołania w terminie nie może też stanowić fakt przebywania podatnika poza miejscem zamieszkania z powodu urlopu. Taką przeszkodą nie może być również to, że skarżącemu ukradziono uprzednio dokumentację podatkową (WSA w wyroku z 13 września 2011 r., sygn. I SA/Gd 476/11).
Więcej na ten temat przeczytasz na Platformie Księgowych www.inforfk.pl w artykule: "Kiedy można wystąpić o przywrócenie terminu" >>