Kradzież samochodu - rozliczenie VAT
Podatnik nie musi korygować odliczonego VAT. Zachowuje prawo do odliczonego VAT.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje tylko czynnym podatnikom VAT oraz jedynie w takim przypadku, gdy dokonywane zakupy mają związek z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tj. których następstwem jest określenie podatku należnego (art. 86 ustawy o VAT). Ponadto podatnik w transakcjach krajowych musi otrzymać fakturę z wykazanym VAT, która dokumentuje nabycie towarów lub usług.
Ustawa o VAT ustanawia zasadę tzw. niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego (art. 86 ust. 11 ustawy o VAT). Aby podatnik mógł skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Tym samym istotna jest intencja nabycia.
Jeśli dany towar lub usługa mają służyć wykonywaniu czynności opodatkowanych, wówczas - po spełnieniu wymienionych w art. 86 ustawy o VAT wymogów formalnych - odliczenie jest prawnie dozwolone, również pod warunkiem, że nie wyłączają go inne przepisy ustawy o VAT lub aktów wykonawczych. Jeżeli natomiast dany towar lub usługa mają służyć czynnościom nieuprawniającym do odliczenia VAT (niepodlegającym opodatkowaniu lub zwolnionym z VAT), w momencie dokonywania zakupu podatnik nie ma prawa do odliczenia VAT (patrz: m.in. wyrok WSA w Poznaniu z 25 kwietnia 2013 r., sygn. akt I SA/Po 180/13).
Kiedy korekta podatku VAT naliczonego
Jeżeli po złożeniu deklaracji i odliczeniu podatku naliczonego zmieniły się okoliczności związane z jego odliczeniem, należy zwrócić uwagę na przepis art. 91 ustawy o VAT, który reguluje kwestie korekty podatku naliczonego. Wynika z niego m.in., że obowiązek korekty występuje, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi (art. 91 ust. 7 ustawy o VAT).
Żaden jednak przepis nie wskazuje literalnie na konieczność korekty odliczonego podatku naliczonego w przypadku utraty towaru (jego kradzieży). Tym samym nie ma podstaw do korygowania kwoty podatku naliczonego z powodu kradzieży towaru, od którego odliczono VAT.
Co na to organy podatkowe i sądy
Organy podatkowe potwierdzają stanowisko, że w przypadku kradzieży nie ma obowiązku korekty odliczonego VAT. Uznają, że fakt późniejszego wystąpienia zdarzenia losowego, jakim jest kradzież lub zniszczenie towaru, nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem tego towaru. Należy zaznaczyć, że dla celów dowodowych fakt wystąpienia zdarzenia losowego powinien być przez podatnika należycie udokumentowany.
Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 20 października 2008 r. (sygn. IPPP2/443-1277/08-2/PW), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 4 marca 2009 r. (sygn. IBPP1/443-1836/08/BM) czy Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z 5 marca 2012 r. (sygn. IPTPP1/443-1028/11-2/MW).
Pogląd ten podzielają również sądy krajowe. Przykładowo wskazać należy na wyrok WSA w Poznaniu z 14 stycznia 2011 r. (sygn. akt I SA/Po 842/10).
Należy także przytoczyć wyrok NSA z 14 października 2010 r. (sygn. akt I FSK 1450/09), w którym czytamy:
W orzecznictwie podkreśla się, że podatnik mógł być zobowiązany do dokonania stosownej korekty podatku, gdy sporne towary uznane zostały za niedobory zawinione. W takim przypadku towary te niewątpliwie bowiem nie zostały wykorzystane do działalności gospodarczej, w związku z czym nie towarzyszyło im prawo do potrącenia towarzyszącego im podatku naliczonego, gdyż post factum zmianie uległ ich charakter (przeznaczenie). Powyższe nie dotyczy jednak niedoborów niezawinionych, gdyż jak podnosi się w literaturze „z brzmienia przepisu art. 20 ust. 1 lit. b VI dyrektywy (odpowiednio art. 185 ust. 2 dyrektywy VAT z 2006 r.) wynika, że nie powodują konieczności korekty udowodnione albo potwierdzone przypadki zniszczenia, utraty lub kradzieży własności (składników majątku). Zatem stwierdzone niedobory towarów (np. na skutek zniszczeń bądź kradzieży), o ile zostaną prawidłowo udokumentowane, nie będą powodować konieczności korekty podatku naliczonego od towarów, których dotknęły niedobory.
Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu a podatek dochodowy PIT
Na temat ewentualnej korekty odliczonego podatku w przypadku kradzieży towarów wypowiadał się również ETS. Trybunał w wyroku z 4 października 2012 r. (sprawa C-550/11) wskazał, że państwa członkowskie mają prawo nakazać korektę dokonanego odliczenia VAT w każdym przypadku kradzieży towaru uprawniającego do odliczenia VAT przy jego nabyciu, niezależnie od tego, czy okoliczności kradzieży zostały w pełni wyjaśnione.
Z uregulowań ustawy o VAT wynika, że polski ustawodawca nie wprowadził przepisu nakazującego korektę podatku naliczonego w przypadku kradzieży towarów, od nabycia którego odliczono podatek naliczony.
Reasumując, ponieważ ustawa o VAT przewiduje metodę bieżącego odliczenia podatku naliczonego oraz nie ma uregulowań nakazujących korektę odliczonego podatku w przypadku utraty towarów, kradzież samochodu nie pozbawia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z jego zakupem. Jednak dla celów dowodowych fakt kradzieży powinien być przez podatnika należycie udokumentowany.
PODSTAWA PRAWNA:
• art. 91 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 35
Łukasz Gogola
pracownik organów skarbowych, autor licznych publikacji