Moim zdaniem, przyznawane premie pieniężne mogą być traktowane jako wynagrodzenie za usługę, pod warunkiem że ich wypłata będzie następować w zamian za konkretne czynności/świadczenia, wykonane przez otrzymującego bonus wyłącznie na rzecz kontrahenta. Jednocześnie w celu zachowania prawa do odliczenia (zwłaszcza po 1 stycznia 2007 r.) podatnik otrzymujący fakturę wystawioną dla udokumentowania usługi wykonanej w zamian za wynagrodzenie premiowe powinien posiadać odpowiednią dokumentację potwierdzającą, że dostawca rzeczywiście wykonał na jego rzecz wskazane świadczenia. W tym zakresie warto podkreślić, że sposób określenia zakresu świadczonej usługi w kontrakcie handlowym lub w wystawionej fakturze, choć niewątpliwie istotny, nie jest wystarczający. Zdecydowanie bardziej istotna (i kluczowa dla zachowania prawa do odliczenia podatku naliczonego) jest obiektywna możliwość wykazania, że wypłata premii związana była z faktycznym wykonaniem uzgodnionych świadczeń przez kontrahenta.
W mojej ocenie, przedstawiona interpretacja pozostaje w zgodzie zarówno z podstawowymi zasadami opodatkowania VAT, jak i z tezami zawartymi w wyrokach polskich sądów administracyjnych.
Co do zakresu potencjalnych usług, które mogą być świadczone w zamian za wynagrodzenie kalkulowane jako premia, warto zwrócić uwagę na fakt, że podmiot dokonujący dalszej redystrybucji towarów nabytych od kontrahentów (np. supermarket), przez wzgląd na samą specyfikę prowadzonej działalności gospodarczej posiada informacje dotyczące redystrybucji określonych produktów na rzecz ostatecznych konsumentów; przedmiotowe informacje, odpowiednio przetworzone, mogą mieć bardzo istotne znaczenie handlowe dla dostawców tych produktów. Posiada też możliwości efektywnego zwiększenia atrakcyjności danego produktu z perspektywy swojego klienta (tj. konsumenta ostatecznego), co może bezpośrednio przekładać się na wzrost popytu na ten produkt.
Moim zdaniem, na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód do uzgodnienia, że nabywca towarów będzie wykonywał określone czynności, przykładowo we wspomnianych obszarach, w zamian za wynagrodzenie. Na podkreślenie zasługuje fakt, że na polskim rynku istnieje w tym zakresie ustabilizowana praktyka świadczenia usług (dotąd niekwestionowana przez organy skarbowe). Chodzi m.in. o usługi marketingowe/reklamowe/promocyjne; usługi komunikacji handlowej czy usługi zarządzania relacjami z klientem.
HUBERT JĄDRZYK
partner PricewaterhouseCoopers