W wyniku nowelizacji, zwiększenie w 2004 r. stawki VAT na materiały budowlane, które nastąpiło w związku z wejście Polski do UE, powinno być mniej odczuwalne dla bardzo szerokiej grupy podatników. Pozostałe - wprowadzone od 1 stycznia br. - zmiany mają charakter redakcyjny oraz doprecyzowujący obowiązujące przepisy. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie Czytelnikom tej nowelizacji.
Przepisy ogólne
Na wstępie należy podkreślić, że osoba fizyczna ma prawo do zwrotu części wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych w związku z:
1) budową budynku mieszkalnego;
2) nadbudową lub rozbudową budynku na cele mieszkalne lub przebudową (przystosowaniem) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne, w wyniku których powstał lokal mieszkalny spełniający wymagania określone w odrębnych przepisach;
3) remontem budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego.
Zwrot wydatków, o których mowa powyżej, dotyczy wydatków poniesionych i udokumentowanych fakturami wystawionymi od 1 maja 2004 r. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym zwrot dotyczył poniesionych wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi od 1 maja 2004 r. do 31 grudnia 2007 r. Fakturą - w rozumieniu przepisów komentowanej ustawy - jest faktura VAT w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Oznacza to, że zwrot przysługuje na podstawie faktur wystawionych przez podatników VAT czynnych oraz posiadających numer identyfikacji podatkowej. Jeżeli faktura została wystawiona przez podmiot nieuprawniony, podatnikowi - osobie fizycznej - nie przysługuje zwrot części VAT. Fakt uregulowania należności wraz z podatkiem nie determinuje zwrotu. W wyniku wprowadzonej nowelizacji, wnioski o zwrot mogą być składane również na podstawie faktur VAT dokumentujących wydatki na materiały budowlane poniesione po 31 grudnia 2007 r.
Kwota limitu zwrotu
W świetle przepisów ustawy, maksymalna kwota zwrotu jest uzależniona od tego, czy inwestycja wymaga pozwolenia na budowę czy też nie. Jeżeli przepisy wymagają pozwolenia na budowę, limit zwrotu wynosi 12,295 proc. kwoty stanowiącej iloczyn 70 m2 powierzchni użytkowej x 2890 PLN (według danych za IV kwartał 2007 r.) = 24 873 PLN.
Natomiast jeżeli przepisy powszechnie obowiązującego prawa nie wymagają pozwolenia na budowę, limit wynosi 12,295 proc. kwoty stanowiącej iloczyn 30 m2 powierzchni użytkowej x 2890 = 10 660 PLN. Kwota zwrotu podatku wynikająca z każdej faktury wynosi 68,18 proc. kwoty VAT.
Tytułem uzupełnienia należy dodać, że zwrot dotyczy wydatków poniesionych na zakup materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką VAT w wysokości 7 proc., a od 1 maja 2004 r. są opodatkowane VAT w stawce podstawowej - 22 proc.
Limity kwoty zwrotu - obliczone zgodnie z zasadami określonymi powyżej (tj. odpowiednio 24 873 albo 10 660 PLN) - dotyczą okresów pięcioletnich liczonych od daty złożenia pierwszego wniosku podatnika. Przepis ten ma zastosowanie do wniosków złożonych od 1 stycznia 2006 r. Oznacza to, że jeżeli podatnik złożył wniosek w lutym 2006 r. (za lata 2004-2005), to okres pięcioletni kończy się w 2010 r.
Wniosek podatnika
Na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy, wniosek osoby fizycznej do urzędu skarbowego może być składany nie częściej niż raz w roku. W poprzednio obowiązujących przepisach wniosek również mógł być składany raz w roku, z tym że ostatni wniosek mógł być złożony nie później niż do 30 czerwca 2008 r.
Ustawodawca zdecydował o zmianie opisu elementów wniosku podatnika. Obecne brzmienie przepisów wskazuje, że wniosek powinien zawierać m.in. wskazania sposobu wypłaty kwoty zwrotu. Jeżeli wypłata ma nastąpić na rachunek bankowy, należy określić numer rachunku osoby fizycznej składającej wniosek, a w przypadku wspólnego wniosku małżonków - numer rachunku bankowego obojga lub jednego z nich, na który ma być dokonany zwrot.
Jeżeli osoba fizyczna nie posiada zaległości podatkowych, kwota zwrotu podlega wypłaceniu:
a) w kasie urzędu skarbowego, albo
b) za pośrednictwem Poczty Polskiej, albo
c) za pośrednictwem banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej.
Ustawodawca nie określił urzędowego wzoru wniosku w sprawie zwrotu VAT. Jednakże Ministerstwo Finansów przygotowało wzór praktycznego wniosku (wraz ze stosownymi załącznikami):
1) VZM-1 - wniosek o zwrot niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym poniesionych od 1 maja 2004 r.;
2) VZM-1/A - (załącznik) wykaz faktur i wartości poniesionych wydatków, nieodliczonych w ramach ulg mieszkaniowych;
3) VZM-1/B - (załącznik) wykaz faktur i wartości poniesionych wydatków, odliczonych w ramach ulg mieszkaniowych.
Wzory dokumentów również w wersji interaktywnej są dostępne na stronie internetowej www.mf.gov.pl. Na stronie Ministerstwa Finansów został opublikowany również aktualny wykaz materiałów budowlanych umożliwiających identyfikację towarów, których zakup uprawnia do zwrotu VAT.
Przykład
Stefan Kowalski zrobił w 2007 r. remont lokalu mieszkalnego. Wartość VAT, związana z nabyciem towarów służących do remontu, wyniosła 1000 zł. W związku z tym, kwota zwrotu wynosi 682 zł. Wątpliwości podatnika dotyczą terminu, w jakim należy złożyć stosowny wniosek (część faktur VAT uległa zniszczeniu podczas zalania mieszkania i podatnik musi wystąpić o duplikaty faktur). Ustawa nie przewiduje terminu, w jakim podatnik jest zobowiązany do złożenia wniosku (przepisy stanowią jedynie, że wniosek składa się nie częściej niż raz w roku). Wynika z tego, że podatnik może złożyć wniosek zarówno 2 stycznia 2008 r., jak i 31 grudnia 2008 r. W poprzednio obowiązującym stanie prawnym termin graniczny był ustalony na dzień 30 czerwca 2008 r. W omawianym przypadku dopiero fakt złożenia wniosku w 2009 r. (rozliczający wydatki z 2007 r.) pozbawiłby podatnika możliwości występowania o zwrot VAT poniesionego w związku z niektórymi wydatkami dotyczącymi budownictwa mieszkaniowego.
Adam Czekalski
Podstawa prawna:
- ustawa z 19 września 2007 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym (Dz.U. Nr 192, poz. 1382),
- § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 95, poz. 798 z późn.zm.),
- załącznik do obwieszczenia Ministra Transportu i Budownictwa z 30 grudnia 2005 r. - wykaz materiałów budowlanych, które do 30 kwietnia 2004 r. były opodatkowane stawką podatku od towarów i usług w wysokości 7 proc., a od 1 maja 2004 r. są opodatkowane VAT (Dz.Urz. MTiB nr 1, poz. 1).