Podatnicy opłacający w 2008 roku ryczałt od przychodów ewidencjonowanych muszą najpóźniej 2 lutego 2009 r. złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie roczne PIT-28. Mimo że zgodnie z przepisami ustawy o podatku zryczałtowanym termin ten normalnie przypada 31 stycznia, to w tym roku ostatni dzień stycznia przypada w sobotę, stąd przesunięcie terminu na najbliższy dzień roboczy - czyli poniedziałek 2 lutego.
W zeznaniu PIT-28 ryczałtowcy mają prawo uwzględnić praktycznie wszystkie ulgi i odliczenia, jakie w swoich zeznaniach uwzględniają podatnicy rozliczający się na zasadach ogólnych, czyli według progresywnej skali PIT (w rozliczeniu za 2008 rok jeszcze ze stawkami 19, 30 i 40 proc.). W związku z tym, że wszelkie ulgi podatkowe stanowią wyjątek od zasady powszechności opodatkowania, aby z nich skorzystać, podatnicy muszą spełnić wszystkie przewidziane w ustawach warunki. Ich niespełnienie pozbawia prawa do wykorzystania odliczenia.
Ważne
Podatnicy ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie mogą w swoich zeznaniach skorzystać ze wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz w sposób przewidziany dla rodziców samotnie wychowujących dzieci
Ulgi do uwzględnienia
Podatnicy uzyskujący przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, mogą odliczyć od przychodów stratę, a także wydatki określone w art. 26 ust. 1 ustawy o PIT, jeżeli nie zostały odliczone od dochodu lub nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ta zasada wynika z racjonalności w stosowaniu odliczeń. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 grudnia 2002 r. (sygn. akt I SA/Ka 1559/01; niepublikowany) wyjaśnił, że nie jest dopuszczalne rozliczanie należnych podatnikowi odpisów od podatku dochodowego od osób fizycznych w dwóch odrębnych postępowaniach podatkowych dotyczących różnych form opodatkowania podatkiem dochodowym. Zasada taka wynika wprost z samej istoty ulgi podatkowej, a wyrażona została w sposób jednoznaczny w art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.
W sytuacji gdy podatnik uzyskuje przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowane różnymi stawkami, i dokonuje odliczeń od przychodów, odliczeń tych dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.
Ulga rehabilitacyjna
Ryczałtowiec, który jest osobą niepełnosprawną lub który ma na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, może w PIT-28 skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej. To odliczenie od przychoduponiesionych w roku podatkowym wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.
Warto wiedzieć, że za wydatki rehabilitacyjne uważa się wydatki poniesione na:
• adaptację i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• zakup i naprawę indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego,
• zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności,
• odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym,
• odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne,
• opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł,
• utrzymanie przez osoby niewidome I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa psa przewodnika - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł,
• opiekę pielęgniarską w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa,
• opłacenie tłumacza języka migowego,
• kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia,
• leki - w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo),
• odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:
- osoby niepełnosprawnej - karetką transportu sanitarnego,
- osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 - również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a),
• używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną zaliczoną do I lub II grupy inwalidztwa albo dzieci niepełnosprawne, które nie ukończyły 16. roku życia, dla potrzeb związanych z koniecznym przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne - w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł,
• odpłatne przejazdy środkami transportu publicznego związane z pobytem:
- na turnusie rehabilitacyjnym,
- w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, rehabilitacji leczniczej, opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych,
- na koloniach i obozach dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia.
Co istotne, wszystkie wydatki rehabilitacyjne wymienione w ustawie o PIT, podlegają odliczeniu od przychodu w rozliczeniu podatnika ryczałtu, jeżeli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z tych funduszy (środków), odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy (środków) lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.
Wysokość wydatków na cele rehabilitacyjne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie, z wyjątkiem wydatków: na opłacenie przewodników i utrzymanie psa przewodnika przez osoby niewidome I lub II grupy inwalidztwa oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa; używanie samochodu osobowego na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne. Oznacza to, że wszystkie wydatki limitowane w ramach ulgi rehabilitacyjnej nie wymagają od podatnika specjalnego sposobu dokumentowania faktu ich poniesienia.
Warunkiem odliczenia wydatków rehabilitacyjnych jest posiadanie przez osobę, której dotyczy wydatek:
• orzeczenia o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
• decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
• orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydanego na podstawie odrębnych przepisów.
Ulga internetowa
W rocznym PIT-28 podatnik ryczałtu ma prawo również pomniejszyć swoje przychody o wydatki poniesione na internet. Od przychodu można bowiem odliczyć wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu użytkowania sieci internet w lokalu (budynku) będącym miejscem zamieszkania podatnika w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł.
Aby z tej ulgi skorzystać, podatnik musi posiadać fakturę VAT, która będzie potwierdzała, że podatnik w 2008 roku poniósł wydatki na internet. Trzeba też pamiętać, że aby odliczenie z tego tytułu było możliwe, z faktury muszą wynikać: dane podatnika, wysokość wydatków i że są to wydatki poniesione na internet. Oznacza to, że podatnik, który przykładowo opłaca internet w abonamencie i na fakturze jest jedna zbiorcza opłata za kilka usług - bez wyszczególnienia internetu - z tej ulgi nie skorzysta.
Odliczanie darowizn
Podatnicy, którzy w roku podatkowym przekazali darowizny, mogą je również wykazać w swoich rozliczeniach z fiskusem.
Od przychodu można odliczyć darowizny przekazane na cele:
• określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizującym te cele,
• kultu religijnego,
• krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew.
Łączna kwota odliczeń z tytułu wymienionych darowizn nie może przekroczyć w roku podatkowym kwoty stanowiącej 6 proc. przychodu, z tym że odliczeniu nie podlegają darowizny poniesione na rzecz:
• osób fizycznych,
• osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc., oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub handlu tymi wyrobami.
Podatnicy korzystający z odliczenia darowizn są zobowiązani wykazać w zeznaniu kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę i adres.
W przypadku zwrotu dokonanej darowizny, obdarowany jest zobowiązany przekazać urzędowi skarbowemu informację o zwróconej podatnikowi darowiźnie, w terminie miesiąca od dnia dokonania zwrotu.
Składki na ubezpieczenie
Podatnicy ryczałtu mogą także odliczyć w zeznaniach składki ubezpieczeniowe. Od przychodu odlicza się:
• składki określone w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887, z późn. zm.) zapłacone w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,
• składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
Odliczenie polskich składek nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony od podatku.
Natomiast odliczenie składek zapłaconych za granicą nie dotyczy składek:
• których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska,
• odliczonych w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej od przychodu albo podatku osiągniętego w tym państwie.
Co ważne, składki zagraniczne można odliczyć pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne.
Składki zdrowotne
Uwzględnienie składek na ubezpieczenie społeczne to jedno odliczenie. Drugie dotyczy składek zdrowotnych. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne opłaconej przez podatnika, jeżeli nie została odliczona od podatku dochodowego.
Obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi przychód zwolniony od podatku.
Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się ryczałt, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki. Wysokość tej składki ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie.
Odliczeniu od ryczałtu podlegają także składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do Europejskiego EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej.
Obniżenie składek zagranicznych stosuje się, pod warunkiem że:
• nie dotyczy składki, której podstawą wymiaru jest przychód zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska,
n składka na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne zapłacona w innym niż Polska państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG lub w Konfederacji Szwajcarskiej nie została odliczona od przychodu albo podatku w tym państwie,
• istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.
1 proc. podatku
Naczelnik urzędu skarbowego właściwy miejscowo dla złożenia zeznania podatkowego, na wniosek podatnika ryczałtu, przekazuje na rzecz jednej organizacji pożytku publicznego działającej na podstawie ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. nr 96, poz. 873 z późn. zm.) kwotę w wysokości nieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego wynikającego:
• z zeznania podatkowego złożonego w terminie określonym dla jego złożenia albo
• z korekty zeznania, jeżeli została dokonana w ciągu dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego
- po jej zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.
Warunkiem przekazania 1 proc. ryczałtu z zeznania PIT-28 jest zapłata w pełnej wysokości podatku należnego stanowiącego podstawę obliczenia kwoty, która ma być przekazana na rzecz organizacji pożytku publicznego, nie później niż w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego.
Za wniosek podatnika uważa się wskazanie przez podatnika w zeznaniu podatkowym albo w korekcie zeznania, organizacji pożytku publicznego, poprzez podanie jej nazwy, numeru wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz kwoty do przekazania na rzecz tej organizacji, w wysokości nieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego. Wniosek o przekazanie 1 proc. podatku znajduje się w części M PIT-28, poz. 129-134.
Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje kwotę 1 proc. na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego wskazany w wykazie takich organizacji (wykaz ważny do rozliczenia za 2008 rok został opublikowany w MP z 2008 roku nr 96, poz. 827), w kwietniu lub w maju roku podatkowego, w którym jest składane zeznanie podatkowe. Kwota ta jest pomniejszana o koszty przelewu bankowego.
Naczelnik urzędu skarbowego przekazuje organizacji pożytku publicznego imię, nazwisko i adres podatnika oraz wysokość wpłaty jednoprocentowej, przekazanej na rzecz tej organizacji, po wyrażeniu przez podatnika w zeznaniu podatkowym lub korekcie zeznania, zgody na ich przekazanie. Informacje te naczelnik urzędu skarbowego przekazuje organizacji pożytku publicznego w formie pisemnej.
Kiedy termin na złożenie PIT-28 będzie zachowany
Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
• wysłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, za poświadczeniem przedłożenia, do organu podatkowego lub do jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej;
• nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo złożone w polskim urzędzie konsularnym;
• złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku;
• złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego;
• złożone przez osobę aresztowaną w administracji aresztu śledczego.
Rozliczenie straty
O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.
Wskazana zasada rozliczeń nie ma zastosowania do strat:
• z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT, oraz
• ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.
Ulgi i odliczenia w zeznaniu
Podatnicy ryczałtu wykorzystane ulgi wykazują w PIT-28. Do zeznania tego trzeba dołączyć załączniki: PIT/D - przy ulgach mieszkaniowych, i PIT/O - przy pozostałych ulgach.
Część D PIT-28 przeznaczona jest na wykazanie odliczeń od przychodu:
• poz. 64 - straty z lat ubiegłych;
• poz. 65 - składki na ubezpieczenie społeczne;
• poz. 66 - składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone za granicą;
• poz. 67 - odliczenia od przychodu wykazane w załączniku PIT/O w części B: darowizny, ulga rehabilitacyjna, ulga internetowa;
• poz. 69 - ulga odsetkowa wykazana w części B.1. załącznika PIT/D (na zasadach praw nabytych);
• poz. 71 - odliczenia od przychodów wydatków mieszkaniowych wykazane w części B.3. załącznika PIT/D (na zasadach praw nabytych);
• poz. 72 - wydatki mieszkaniowe do odliczenia w roku podatkowym;
• poz. 73 - wydatki mieszkaniowe do odliczenia w latach następnych;
• poz. 74 - odliczenia ogółem.
Część H PIT-28 przeznaczona jest na wykazanie odliczeń od ryczałtu:
• poz. 103 - składka na ubezpieczenie zdrowotne;
• poz. 104 - składka zdrowotna zapłacona za granicą;
• poz. 105 - odliczenia od ryczałtu wykazane w części C załącznika PIT/O: ulga uczniowska (na zasadach praw nabytych); ulga, o której mowa w art. 27g ustawy o PIT - rozliczenie dochodów zagranicznych w Polsce;
• poz. 106 - odliczenia od ryczałtu z tytułu poniesienia wydatków mieszkaniowych wykazanych w części C.2. załącznika PIT/D (na zasadach praw nabytych);
• n poz. 107 - ulgi mieszkaniowe do odliczenia w roku podatkowym;
• poz. 108 - ulgi mieszkaniowe do odliczenia w latach następnych.
Słownik
I grupa inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a) całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo
b) znaczny stopień niepełnosprawności.
II grupa inwalidztwa - należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:
a) całkowitą niezdolność do pracy albo
b) umiarkowany stopień niepełnosprawności.
Ważne
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynikający z zeznania jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy, chyba że naczelnik urzędu skarbowego wyda decyzję, w której określi inną wysokość podatku
Ważne
Jeżeli przedmiotem darowizny są towary opodatkowane podatkiem od towarów i usług, za kwotę darowizny uważa się wartość towaru wraz z podatkiem od towarów i usług, w części przekraczającej kwotę podatku naliczonego, którą podatnik ma prawo odliczyć zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług z tytułu dokonania tej darowizny
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz. 930 z późn. zm.).
• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).