Obowiązkiem biegłego rewidenta jest wydanie opinii o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i finansową, wynik finansowy oraz rentowność badanej jednostki. W celu wypełnienia tego obowiązku biegły jest zobowiązany do zaplanowania i przeprowadzenia badania w niezbędnym zakresie, stosując metody i techniki badania najlepiej odpowiadające rozmiarom i charakterowi działalności gospodarczej badanej jednostki.
Kierownik jednostki natomiast ponosi odpowiedzialność za prowadzenie rachunkowości zgodnie z przepisami prawa, dającą rzetelny i jasny obraz stanu jednostki i jej sytuacji finansowej oraz za sporządzenie rocznych sprawozdań finansowych. Kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Do obowiązków kierownictwa należy także opracowanie i wdrożenie szeroko rozumianej efektywnej kontroli wewnętrznej zabezpieczającej majątek przedsiębiorstwa oraz prawidłową bieżącą rejestrację danych.
System rachunkowości i kontroli wewnętrznej jest powszechnie zdefiniowany jako szereg czynności wykonywanych przez jednostkę, dzięki którym jednostka jest w stanie zebrać, sklasyfikować, przetworzyć oraz poprawnie zinterpretować dane finansowe. System rachunkowości i kontrola wewnętrzna obejmują między innymi racjonalną strukturę organizacyjną, systemy przetwarzania danych finansowych, efektywną kontrolę przyjmowania i wydawania posiadanych zasobów oraz wszystkie inne czynności mające wpływ na zmiany majątkowe przedsiębiorstwa.
Odnosząc wskazane zasady to podziału obowiązków między biegłym rewidentem a kierownikiem jednostki trzeba wskazać, że kierownik badanej jednostki powinien udostępnić biegłemu księgi rachunkowe oraz wszelkie inne dokumenty, a także udzielić wyczerpujących informacji i wyjaśnień niezbędnych dla sporządzenia raportu z badania i opinii. Natomiast obowiązkiem biegłego rewidenta jest samodzielna ocena posiadanej przez przedsiębiorstwo kontroli wewnętrznej, wykorzystanie jej zakresu przy realizacji badania oraz zasygnalizowanie kierownictwu jednostki występujących nieprawidłowości i ich wpływu na roczne sprawozdanie finansowe.
W wielu przypadkach na życzenie kierownictwa jednostki biegły uczestniczy także w opracowywaniu zasad i trybu funkcjonowania służb finansowych, wdrożeniu efektywnych modeli ekonomicznego sterowania lub w sporządzaniu analiz, raportów itp. Współpraca taka jest naturalnym element roli i funkcji biegłego rewidenta, racjonalnie wykorzystując jego wiedzę o badanej jednostce i szerokie doświadczenie zebrane przy obsłudze innych przedsiębiorstw. Świadczone usługi doradcze i bliska współpraca z przedsiębiorstwem nie mogą jednak naruszyć niezależności i obiektywności biegłego rewidenta jako bezstronnego i niezależnego opiniodawcy.
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica