Pobór podatku
Podatek od czynności cywilnoprawnych od 2007 r. jako płatnicy pobierają tylko notariusze. Z obowiązku tego zostali zwolnieni nabywcy rzeczy do przerobu lub sprzedaży. Stracili oni bowiem status płatników pcc. Na notariuszy nałożono dodatkowy obowiązek (oprócz prowadzenia rejestru podatku, wpłacania pobranego podatku, składania deklaracji oraz odpisów aktów notarialnych dotyczących czynności stanowiących przedmiot opodatkowania), składania informacji o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom. Należy je składać za okresy miesięczne do organu podatkowego właściwego ze względu na siedzibę płatnika, jeśli jakiś podatek od czynności cywilnoprawnych został pobrany. Termin złożenia informacji mija 7. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek. Jest więc taki sam jak termin, w jakim należy wpłacić pobrany podatek. Notariusze informację tę muszą sporządzić według szczegółowych zasad. Są one określone w art. 16 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Tak więc:
Wpływy z podatku od czynności cywilnoprawnych są przekazywane:
1) od czynności cywilnoprawnych, których przedmiotem jest przeniesienie własności nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego i prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na miejsce położenia nieruchomości;
2) od umowy spółki - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której spółka ma siedzibę;
3) od czynności cywilnoprawnych, których przedmiotem jest przeniesienie własności rzeczy ruchomych i praw majątkowych, niewymienionych w pkt 1 - na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę nabywcy, a jeżeli:
a) jedynie zbywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w kraju - na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę zbywcy,
b) żadna ze stron nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w kraju - na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na miejsce dokonania czynności;
4) od umowy sprzedaży przedsiębiorstwa albo jego zorganizowanej części - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której znajduje się siedziba tego przedsiębiorstwa albo jego zorganizowana część;
5) od pozostałych czynności cywilnoprawnych - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której ma siedzibę właściwy miejscowo urząd skarbowy.
Informacja o kwocie podatku należnego poszczególnym gminom (nie określono jej wzoru) musi zawierać:
- liczbę porządkową,
- nazwę gminy, na której rachunek podatek ma zostać przekazany,
- łączną kwotę podatku należnego poszczególnym gminom,
- numery repertorium A, pod którymi wpisane są czynności cywilnoprawne, od których dokonania podatek jest należny poszczególnym gminom.
Po raz pierwszy notariusze przekażą informację do 7 lutego (oczywiście, jeżeli w styczniu zostanie pobrany pcc). Notariusze nie będą musieli składać kopii rejestrów podatku.
Notariusze jako płatnicy mają obowiązek pouczyć podatników o:
- skutkach przewidzianych w ustawie z 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (Dz.U. Nr 83, poz. 930 z późn.zm.) w razie podania nieprawdy lub zatajenia prawdy, przez co podatek narażony jest na uszczuplenie,
- przysługującym organowi podatkowemu prawie do określenia, podwyższenia lub obniżenia wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej,
- ciążącym na nich obowiązku zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, w przypadku określenia lub podwyższenia wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej przez organ podatkowy.
Pouczenia te zwykle stosowano w dotychczasowej praktyce. Obecnie zostały one zapisane w rozporządzeniu przywołanym na początku tekstu.
Od 1 stycznia 2007 r. zamiast PCC-1 i PCC-1/A obowiązuje PCC-3 i PCC-3/A. Obowiązuje również w nowej wersji PCC-2. Formularze te są dostępne na stronie internetowej Mk: www.mk.infor.pl
ZWROT PODATKU
W zakresie zwrotu podatku zmiany są niewielkie. Dotyczą przede wszystkim zwrotu podatku od umowy spółki. Nie będzie on zwracany, jeśli spółka (umowa spółki) zostanie rozwiązana. Zwrotu podatku nie będzie, gdy spółka zostanie rozwiązana w wyniku ostatecznej decyzji odmawiającej wydania koncesji na podjęcie działalności gospodarczej. Ponadto, tak jak dotychczas, podatek będzie zwracany, w sytuacjach gdy:
- zostały uchylone skutki prawne oświadczenia woli (nieważność względna), np. czynność podlegająca pcc była podjęta pod wpływem groźby i została uchylona,
- nie spełnił się warunek zawieszający, od którego uzależniono wykonanie czynności cywilnoprawnej, np. nabywca nie zapłaci w oznaczonym terminie określonej ceny za przedmiot czynności cywilnoprawnej i nie dojdzie ona do skutku, a podatek został zapłacony,
- podwyższenie kapitału spółki nie zostanie zarejestrowane lub zostanie zarejestrowane w wysokości niższej niż określona w uchwale - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym od podwyższenia kapitału ujawnionego w rejestrze przedsiębiorców,
- nie dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej.
Tak jak dotychczas zwrotu podatku będzie dokonywał organ podatkowy położony na terenie gminy, której podatek był dochodem. Jeśli obowiązek zapłaty był solidarny (obecnie jest to wyjątkowa sytuacja, określona w art. 5 ust. 2 ustawy o pcc), zwrot podatku otrzyma jeden z podatników. Pozostali zaś zostaną o tym powiadomieni. Możliwość uzyskania zwrotu podatku ulega przedawnieniu. Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od końca roku, w którym został zapłacony.
Podstawa prawna:
- art. 10-11 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629
- § 7-9 rozporządzenia z 18 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz.U. Nr 243, poz. 1764
- art. 16 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego - Dz.U. Nr 203, poz. 1966; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635
Ewa Leszczyńska
ekspert w zakresie podatków