Usługi kateringowe są coraz popularniejszą formą prowadzenia działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy działający w tej branży coraz częściej świadczą tego typu usługi również za granicą.
Rozważania na temat opodatkowania VAT kateringu warto zacząć od wyjaśniania podstawowych pojęć z nimi związanych. Opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Okres przejściowy
W zakresie świadczenia usług kateringowych obowiązują okresy przejściowe, umożliwiające stosowanie obniżonej stawki VAT. W okresie od dnia przystąpienia Polski do Unii Europejskiej do 31 grudnia 2007 r. obniżoną do wysokości 7 proc. stawkę podatku stosuje się do usług gastronomicznych związanych z podawaniem napojów (PKWiU ex 55.4) oraz usług stołówkowych i usług dostarczania posiłków dla odbiorców zewnętrznych (PKWiU ex 55.5), z wyłączeniem:
- sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2 proc. oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 proc.;
- sprzedaży kawy i herbaty (wraz z dodatkami), napojów bezalkoholowych gazowanych, wód mineralnych, a także sprzedaży w stanie nieprzetworzonym innych towarów opodatkowanych stawką 22-proc.
Oznacza to, że podatek należny od sprzedaży usług przygotowywania i dostarczania żywności dla odbiorców zewnętrznych trzeba naliczyć, z zachowaniem wymienionych wyłączeń, według stawki 7-proc. Dla towarów sprzedawanych w stanie nieprzetworzonym obowiązuje stawka właściwa dla danego towaru.
Katering za granicą
Polscy przedsiębiorcy często świadczą usługi kateringowe za granicą. W takich przypadkach trzeba dopełniać obowiązków podatkowych. Przedstawmy tę sytuację na przykładzie. Polski podatnik zamierza prowadzić katering (PKWiU 55.52.1), a terenem działania firmy będą Niemcy. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 tys. euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku (w 2007 roku limit ten wynosi 39,7 tys. zł).
Podstawowe znaczenie z punktu widzenia opodatkowania VAT ma określenie miejsca świadczenia usług.
GDZIE JEST MIEJSCE ŚWIADCZENIA
Miejscem świadczenia usług kateringu jest miejsce siedziby przedsiębiorcy świadczącego tę usługę.
W przypadku usług kateringowych, usługi te są opodatkowane w pierwszym rzędzie w kraju, w którym świadczący usługę posiada siedzibę, w której usługa jest wykonywana. Ponadto, jeżeli świadczący usługę dysponuje w innym kraju stałym miejscem prowadzenia działalności polegającej na świadczeniu usług i w tym miejscu wykonuje przedmiotową usługę, opodatkowanie następuje w miejscu (kraju), gdzie posiada to stałe miejsce. Dopiero w przypadku braku takiej siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności, miejscem świadczenia usług jest miejsce stałego zamieszkania usługodawcy, tj. w naszym przypadku Polska.
Zatem w przypadku świadczenia usług kateringu obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług będzie istniał w Polsce po przekroczeniu opodatkowanego obrotu osiągniętego w kraju (równowartość 10 tys. euro), jeżeli miejscem świadczenia usług będzie Polska. Natomiast, jeżeli świadczący usługę kateringu będzie wykonywał ją wyłącznie na terytorium Niemiec i będzie posiadał tam stałe miejsce prowadzenia działalności lub siedzibę, to miejscem jej opodatkowania będą Niemcy, a tym samym podatnik nie będzie miał obowiązku rejestracji w tym zakresie w Polsce.
WAŻNA LICZBA
39,7 tys. zł wynosi w 2007 roku roczny limit sprzedaży, po przekroczeniu którego należy zarejestrować się dla celów VAT
Odliczenie podatku
Stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT podatnikowi w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem przypadków, gdy usługi te zostały nabyte przez podatników świadczących usługi turystyki, jeżeli w skład usługi turystyki, wchodzą usługi noclegowe lub gastronomiczne albo jedne i drugie; nabycia gotowych posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób. Ograniczenie prawa do odliczenia VAT dotyczy zatem usług gastronomicznych.
W Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w dziale 55 Usługi hoteli i restauracji ustawodawca sklasyfikował pod symbolem PKWiU 55.3 - usługi gastronomiczne. Natomiast usługi stołówkowe i usługi dostarczania posiłków dla odbiorców zewnętrznych posiadają symbol PKWiU - 55.5. Klasyfikacja w dziale 55 - usługi hotelarskie i gastronomiczne wyróżnia obok usług gastronomicznych również usługi kateringowe - PKWiU 55.52.1. Oznacza to, że usługa kateringu jest sklasyfikowana w PKWiU nie jako usługa gastronomiczna, lecz jako usługa przygotowania i dostarczania posiłków. Tym samym z uwagi na odmienny charakter tych usług nie można uznać, że do usług kateringowych znajdzie zastosowanie ograniczenie w odliczaniu podatku naliczonego. W związku z tym przedsiębiorcy nabywający usługi kateringowe mają prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem jednak, że nabyte usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a wydatki poniesione w związku z ich nabyciem mogłyby być zaliczone przez wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów.
PRZYKŁAD
CZY REFAKTUROWAĆ KATERING
Podatnik zajmuje się usługami organizacji targów, w skład których wchodzą zakupione usługi kateringowe. Za organizację targów wystawia fakturę VAT ze stawką 22-proc. Jednocześnie oddzielnie wykazuje usługi kateringu, na które wystawia fakturę ze stawką 7-proc. Podatnik może dokonać tzw. refakturowania usług, ale musi pamiętać o zasadach, które obowiązują przy tego rodzaju wystawianiu faktur VAT. Po pierwsze, przedmiotem refakturowania muszą być usługi, z których nie korzysta, bądź korzysta w części nieobjętej refakturą podmiot, na którego wystawiona jest pierwotna faktura. Po drugie, sprzedaż (odsprzedaż) musi być dokonana po cenie zakupu, czyli bez naliczania marży, z tą sama stawką VAT (bądź zwolnieniem od podatku), która jest na fakturze pierwotnej. Odsprzedawana usługa zawsze jednak winna być opodatkowana stawką właściwą dla danej usługi. Ponadto należy posiadać umowy lub inne dokumenty, z których wynika obowiązek ponoszenia kosztów refakturowanych usług przez ostatecznego usługobiorcę, a refakturujący nie jest podmiotem bezpośrednio świadczącym usługę.
EWA MATYSZEWSKA
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 27 ust. 1, art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
- Par. 40 rozporządzenia ministra finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.).