Dyrektor Izby Skarbowej stwierdził, że odwołanie podatnika od decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego zostało wniesione z uchybieniem terminu określonego w art. 223 § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej. Uzasadniając rozstrzygnięcie, organ odwoławczy stwierdził, że od decyzji organu pierwszej instancji stronie przysługuje prawo wniesienia odwołania w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Wskazał, że zaskarżona decyzja została wysłana do podatnika listem poleconym za potwierdzeniem odbioru w dniu 20 kwietnia 2007 r. Wobec nieobecności adresata w mieszkaniu w dniu 23 kwietnia 2007 r. stosownie do art. 150 § 1 pkt 1 ustawy - Ordynacja podatkowa przesyłka została pozostawiona na okres 14 dni do dyspozycji adresata w urzędzie pocztowym. Zawiadomienie o tym umieszczono w skrzynce pocztowej adresata. 25 kwietnia 2007 r. żona podatnika odebrała przedmiotową przesyłkę za pokwitowaniem własnoręcznym podpisem. 10 maja 2007 r. podatnik złożył odwołanie od decyzji. Organ odwoławczy uznał za bezsporne, że odwołanie to zostało wniesione po upływie ustawowego czternastodniowego terminu, który upłynął z dniem 9 maja 2007 r.
W skardze na powyższe postanowienie skierowanej do WSA skarżący wniósł o jego uchylenie i nadanie biegu sprawie. Wyjaśnił, że w okresie od 23 kwietnia 2007 r. do 9 maja 2007 r. przebywał poza miejscem zamieszkania. Podczas jego nieobecności żona odebrała przesyłkę poleconą z przedmiotową decyzją. Natychmiast po powrocie, w dniu 10 maja 2007 r., podatnik złożył w urzędzie skarbowym odwołanie od tej decyzji. Podatnik był pewny, że odwołanie składa w terminie, albowiem jego żona była przekonana, że decyzję odebrała 27 kwietnia 2007 r. Zdaniem podatnika w tej sytuacji należało uznać, że uchybienie terminowi do złożenia odwołania nastąpiło bez jego winy i w związku z tym jego odwołanie powinno być rozpatrzone.
WSA stwierdził, że skarga okazała się uzasadniona. Sąd uznał, że art. 150 Ordynacji podatkowej reguluje szczególny (zastępczy) tryb doręczenia pism. Znajduje on zastosowanie wyłącznie w przypadku niemożności doręczenia pisma w inny sposób. Oznacza to, że skorzystanie z art. 150 Ordynacji podatkowej powinna poprzedzać próba doręczenia pisma według zasad określonych w art. 148 § 1 lub art. 149 Ordynacji podatkowej. Uruchomienie zastępczego trybu doręczenia z art. 150 Ordynacji podatkowej wyłącza możliwość zastosowania innych, niż wskazany w tym przepisie, sposobów doręczenia pisma. Ordynacja podatkowa nie przewiduje bowiem wielokrotnego doręczenia tego samego pisma, i to w różnorakim trybie. Doręczenie dorosłemu domownikowi może nastąpić jedynie w mieszkaniu adresata, a nie w jakimkolwiek innym miejscu, np. w urzędzie pocztowym. Wydanie przesyłki dorosłemu domownikowi w innym miejscu niż mieszkanie adresata jest nieskuteczne. W efekcie nie powoduje rozpoczęcia biegu terminu do dokonania czynności procesowej wiążącej się z doręczeniem takiego pisma.
Jak wynika z dowodu doręczenia przedmiotowej przesyłki, z powodu niemożności doręczenia adresatowi, pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, przesyłkę pozostawiono na okres 14 dni do dyspozycji adresata w urzędzie pocztowym w dniu 23 kwietnia 2007 r. Natomiast w dniu 25 kwietnia 2007 r. przesyłkę wydano żonie adresata jako dorosłemu domownikowi, bez wskazania miejsca jej odbioru. Z uwagi na fakt pozostawienia przesyłki w urzędzie pocztowym do doręczenia nie mogło dojść w mieszkaniu adresata. Skuteczne doręczenie w sposób opisany w art. 149 Ordynacji podatkowej mogło nastąpić wyłącznie w mieszkaniu adresata. Odbioru przesyłki z urzędu pocztowego mógł dokonać tylko adresat lub osoba upoważniona, a nie dorosły domownik. Tym samym wydanie pisma żonie podatnika jako dorosłemu domownikowi, poza mieszkaniem adresata, nie rozpoczynało biegu terminu do złożenia odwołania od doręczonej w ten sposób decyzji. Dlatego też twierdzenie organu odwoławczego, że odebranie przesyłki przez żonę podatnika rodziło skutki prawne związane z jej doręczeniem, nie znajduje uzasadnienia.
Sprawa trafiła do NSA. Sąd uchylił jednak zaskarżony wyrok w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania WSA w Gliwicach. NSA stwierdził, że dla celów podatkowych przesyłka z urzędu pocztowego może być odebrana nie tylko przez adresata bądź osobę upoważnioną. Odebranie przesyłki adresowanej do męża przez żonę jest zdaniem NSA skuteczne w świetle obowiązujących przepisów Ordynacji podatkowej.
Wiesława Moczydłowska
ekspert w zakresie podatków i rachunkowości