Dnia 11 maja 2010 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 119 § 3 kodeksu karnego skarbowego w zakresie, w jakim przewiduje dwuletni termin do wytoczenia powództwa o roszczenie przewidziane w art. 119 § 2 tej ustawy, liczony od daty uprawomocnienia się orzeczenia o przepadku przedmiotów, jest niezgodny z konstytucją.
Na podstawie umowy leasingu operacyjnego, skarżącej spółce PH PAXER przekazano samochód ciężarowy. Po zakończeniu umowy leasingu skarżąca spółka ten samochód nabyła od firmy leasingowej. Tymczasem sąd rejonowy w sprawie przeciwko zbywcy samochodu orzekł środek karny w postaci przepadku pojazdu. Skarżąca spółka będąc już właścicielem samochodu, nie została zawiadomiona o toczącym się postępowaniu i nie miała możliwości zgłoszenia interwencji. O orzeczeniu przepadku dowiedziała się, kiedy pracownicy urzędu skarbowego odebrali jej samochód. PH PAXER złożyła żądanie wyłączenia przedmiotowego samochodu spod egzekucji. Ponadto wniosła zażalenie na postanowienie urzędu skarbowego o umorzeniu postępowania w tej sprawie. Nie czekając na prawomocne rozstrzygnięcie zażalenia urząd skarbowy sprzedał samochód na licytacji. Sąd rejonowy oddalił powództwo z uwagi na fakt, że roszczenie zgodnie z art. 119 § 3 k.k.s. wygasło. Skarżąca wniosła apelację, która została oddalona.
Zdaniem skarżącej spółki, krótszy termin wygaśnięcia roszczeń dotyczących przedmiotów, co do których orzeczono przepadek w postępowaniu karnym skarbowym nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia. Nie gwarantuje również skutecznej ochrony podmiotom, które bez swojej winy nie mogły dochodzić własnych praw.
Rozpoznając zarzut naruszenia konstytucji, TK uznał, że zaskarżony przepis stwarza stan rzeczy, w którym osoba uprawniona nie może w pewnych, niezależnych od siebie sytuacjach skorzystać z przysługującego jej prawa dochodzenia roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, ze względu na krótki termin ustawowy. Do konstytucyjnej ochrony prawa majątkowego należy natomiast także ochrona możliwości realizacji tego prawa. Wobec tego Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zaskarżony przepis jest niezgodny z art. 64 ust. 1 Konstytucji.
Adam Kuchta