Koniec okresu obowiązywania zerowej stawki VAT rodzi ogromne obawy ze strony tak wydawców, jak i księgarzy, którzy obawiają się konsekwencji wprowadzenia od stycznia 2011 r. 5-proc. stawki VAT, co skutkować będzie wzrostem i tak już drogich cen książek.
Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 17892) brak jest możliwości utrzymania przez Polskę stawki 0 proc. w odniesieniu do dostawy książek i czasopism specjalistycznych po 31 grudnia 2010 r. Dlatego też w projekcie zmian do ustawy o VAT przewiduje się, iż z dniem 1 stycznia 2011 r. dla książek i czasopism specjalistycznych będzie mieć zastosowanie najniższa, dopuszczalna przez Unię Europejską, stawka VAT w wysokości 5 proc.
Polska z chwilą wejścia do UE uzyskała czasową derogację w zakresie stawki 0 proc. do dostaw niektórych książek i specjalistycznych periodyków. Derogacja ta, obowiązująca początkowo do 31 grudnia 2007 r., została następnie w wyniku negocjacji przedłużona do 31 grudnia 2010 r.
Resort finansów podkreśla, iż w związku z wygasaniem z końcem bieżącego roku przyznanych derogacji w zakresie stawki 0 proc. minister finansów wystąpił do Komisji Europejskiej z prośbą o przygotowanie propozycji legislacyjnej, która umożliwiłaby stosowanie przez Polskę przedmiotowych derogacji również po 31 grudnia 2010 r.
W odpowiedzi na pismo ministra finansów Komisja Europejska przypomniała, iż w trakcie toczącej się na forum Rady UE w ostatnich latach debaty na temat obniżonych stawek VAT niektóre państwa członkowskie silnie sprzeciwiały się dalszemu przedłużaniu możliwości stosowania obniżonych stawek i podkreślały, że każda przyszła decyzja w sprawie obniżonych stawek VAT powinna ograniczać ich ogólny zakres (należy pamiętać, iż decyzje w sprawach podatkowych w Unii Europejskiej wymagają jednomyślności wszystkich państw członkowskich). Ponadto Komisja Europejska poinformowała, iż Rada UE w najbliższej przyszłości nie będzie powracać do kwestii obniżonych stawek VAT i jej zdaniem ewentualny nowy projekt legislacyjny w tej sprawie powinien raczej racjonalizować i upraszczać obecnie obowiązujące przepisy, a nie po raz kolejny rozszerzać ich zakres.
Zgodnie z zapisami dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej dostawa towarów i świadczenie usług podlegające VAT są opodatkowane według stawki podstawowej, natomiast państwa członkowskie mogą stosować obniżoną stawkę VAT w wysokości nie niższej niż 5 proc. w odniesieniu do towarów i usług wymienionych w załączniku III do dyrektywy. Załącznik ten przewiduje dla państw członkowskich możliwość stosowania obniżonej stawki VAT w odniesieniu m.in. do dostawy książek, dzienników i periodyków.
Adam Kuchta