W celu dostosowania polskiego prawa do przepisów prawa Unii Europejskiej nowelizacja zobowiązuje sądy polskie do uwzględnienia w postępowaniu karnym orzeczeń skazujących, wydanych w państwach członkowskich UE w związku z popełnieniem przez sprawcę przestępstwa. W nowelizacji wskazane są przy tym przypadki, w których takie uwzględnienie nie może nastąpić.
Powyższa zmiana będzie oznaczała, że fakt uprzedniego skazania w innym państwie członkowskim UE będzie odgrywał rolę m.in. przy ustaleniu sposobu życia przed popełnieniem przestępstwa, powrotu do przestępstwa (recydywy), ustaleniu warunkowego umorzenia postępowania karnego, czy zarządzeniu wykonania kary warunkowo zawieszonej.
Jednocześnie, zgodnie z nowelizacją, uprzednie skazanie w państwie członkowskim UE nie będzie miało zastosowania do instytucji wyroku łącznego, bowiem wyrokiem łącznym nie obejmie się orzeczeń skazujących wydanych w innych państwach członkowskich UE.
Ponadto, nowelizacja wprowadza w Kodeksie karnym przepis, zgodnie z którym w razie skazania przez sąd innego państwa członkowskiego UE, zatarcie skazania nastąpi zgodnie z prawem państwa, w którym to skazanie nastąpiło. Przepis ten wyklucza zatem możliwość stosowania instytucji zatarcia skazania względem orzeczeń skazujących zapadłych w innych państwach członkowskich. Dodatkowo, zgodnie z nowelizacją, w takim przypadku nie będzie miał zastosowania przepis Kodeksu karnego, który przewiduje dopuszczalność tylko jednoczesnego zatarcia wszystkich skazań.
W zakresie zmian w Kodeksie postępowania karnego, celem nowelizacji jest umożliwienie sądom polskim, orzekającym w przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania (ENA), wydanego w celu wykonania kary pozbawienia wolności, nie tylko określenia kwalifikacji prawnej czynu według prawa polskiego, ale również w pewnych sytuacjach wymiaru kary podlegającej wykonaniu.
Podsumowując, wejście w życie nowelizacji należy ocenić pozytywnie, gdyż dostosowuje ona polskie przepisy do przepisów UE (co Polska zobowiązana była wykonać do dnia 15 sierpnia 2010 r.). Z drugiej strony zaś, nowelizacja rozwiewa dotychczasowe wątpliwości, które powstały w praktyce w związku z wykonywaniem europejskiego nakazu aresztowania, ponieważ dookreśla, że sąd polski, orzekający w przedmiocie wykonania europejskiego nakazu aresztowania (ENA), może określić kwalifikację prawną czynu według prawa polskiego, jak również w pewnych sytuacjach wymiar kary podlegającej wykonaniu.
Patrycja Dzięgielewska
aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna