Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji oraz identyfikacji podatników i płatników z 29 lipca 2011 r. osoby, które są zwolnione z posiadania NIP, zostaną zidentyfikowane według numeru PESEL. Od 1 lipca 2011 r. działa również Centralny Rejestr Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników (CRP KEP), który skraca obieg informacji w urzędach skarbowych i usprawnia obsługę podatników.
Zmiany w ustawie znoszą także obowiązek aktualizowania danych w urzędzie skarbowym przez osoby fizyczne. Większość danych, poza np. numer konta i adresem zamieszkania, będzie aktualizowana automatycznie według zmian w rejestrze PESEL.
Zmniejszenie liczby podmiotów objętych NIP o osoby fizyczne przyspieszy nadawanie numeru identyfikacji podatkowej firmom. Od nowego roku będzie on nadawany następnego dnia roboczego po wpływie do naczelnika urzędu skarbowego poprawnego zgłoszenia identyfikacyjnego.
NIP w okresie przejściowym
Przepisy ustawy wchodzą w życie w dwóch terminach: z dniem 1 września 2011 r. oraz 1 stycznia 2012 r. Do końca 2011 r. osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, nadal będą mogły otrzymać NIP. - Okres przejściowy to pewne utrudnienie. Lepiej byłoby, gdyby zmiany wprowadzone były od razu, bez okresów przejściowych, które wprowadzają niepotrzebne zamieszanie. Z jednej strony NIP nie jest już wymagany, a z drugiej nadal można złożyć wniosek o jego nadanie dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności, co może być trudne do zrozumienia dla podatników - ocenia Małgorzata Miarka, Specjalista ds. Kadr i Płac z Centrum Finansowo-Księgowego Ekkom.
Wiele instytucji nie jest jeszcze dostosowanych do nowych przepisów i nadal posługuje się drukami zawierającymi miejsce na wpisanie NIP. Dotychczasowe formularze NIP zachowują ważność do czasu opublikowania rozporządzenia wykonawczego, w którym zostaną określone nowe wzory, jednak nie dłużej niż przez 9 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Mimo braku obowiązku podawania NIP przy wypełnianiu formularzy, wiele osób woli nie ryzykować i wpisuje również ten numer. - Wszystko zależy od pracownika urzędu. Czasem okazuje się, że w jednym urzędzie NIP jest wymagany, w innym nie, poza tym w obiegu są stare druki nakazujące wpisanie NIP. Mimo braku obowiązku podawania NIP, wielu klientów woli podać dodatkowy identyfikator, aby uniknąć problemu - tłumaczy Małgorzata Miarka.
Ustawa likwiduje również formularz NIP-3 o nadanie NIP, na którym wprowadzane były także aktualizacje danych rejestru NIP. Od stycznia 2012 r. zostanie od zastąpiony drukiem ZAP-3, na którym uzupełnione zostaną dane, które nie są zawarte w rejestrze PESEL, tj. adres zamieszkania, czy numer rachunku bankowego.
Dla kogo NIP?
Nowelizacja Ustawy o zasadach ewidencji oraz identyfikacji podatników i płatników określa, że z posiadania NIP zwolnione będą osoby fizyczne, nieprowadzące działalności gospodarczej oraz niebędące płatnikiem składek ubezpieczeniowych i podatku VAT.
Numer NIP będą musiały jednak posiadać osoby, które zdecydują się na legalne zatrudnienie na przykład niani albo ogrodnika na umowę-zlecenie. Odprowadzając składki ubezpieczeniowe swoich zleceniobiorców funkcjonują jako płatnik składek. O nadanie NIP nie będą już musiały występować osoby, które wynajmują innym mieszkanie.
Problem z identyfikacją podatkową mogą mieć również obcokrajowcy zatrudnieni w Polsce. Ich jedynym identyfikatorem jest paszport, którego ważność jest ograniczona. W większości przypadków, nie posiadają oni numeru PESEL, do którego wymagane jest zaświadczenie o zameldowaniu, a wkrótce nie będą mogli zostać zidentyfikowani na podstawie NIP.
Zmiana na plus?
Brak obowiązku posiadania NIP jest dużym ułatwieniem dla osób fizycznych, które nie będą musiały pamiętać kolejnego numeru identyfikacji oraz dla urzędów, które ograniczą biurokrację. Zmiany w ustawie skrócą również czas wydawania NIP przedsiębiorcom i pozwolą na aktualizację danych przez Internet. Z drugiej strony pierwsze miesiące po wejściu w życie ustawy powodują zamieszanie wynikające z niedostatecznego przygotowania instytucji do zmian. Jednak po kilku miesiącach przyzwyczajania się do nowej sytuacji, jest szansa na rzeczywiste ułatwienie życia podatnikom.
źródło: Ekkom