Zgodnie z przepisami art. 19 rozporządzenia ministra finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków ich stosowania (Dz. U. Nr 212, poz. 1338, z późn. zm.) na okres przejściowy, tj. do końca 2012 r., został skrócony okres (do dwóch lat) obowiązkowego przechowywania kopii dokumentów kasowych sporządzanych przez kasę na nośniku papierowym. W związku z tym od początku 2013 r. okres ten został ponownie wydłużony do pięciu lat.
Powrót do poprzednich przepisów
Jak wyjaśnił wiceminister finansów Maciej Grabowski w odpowiedzi na interpelację poselską (nr 11855), wprowadzenie okresu przejściowego rozwiązane było z sygnalizowanymi przez podatników trudnościami technicznymi archiwizowania znacznej ilości rolek dokumentacji paragonowej oraz wprowadzeniem nowego rozwiązania konstrukcyjnego kas, umożliwiającego archiwizowanie kopii dokumentów kasowych na informatycznych nośnikach danych.
Okres przejściowy miał służyć podjęciu przez podatników stosownych działań dostosowawczych polegających na nabyciu kas z elektronicznym zapisem kopii dokumentów kasowych - dla podatników, dla których archiwizowanie dużej ilości rolek dokumentacji mogło być uciążliwe.
Regulacja ta nie miała więc charakteru stałego. Zgodnie z wyjaśnieniami MF paragon i jego kopia są dowodami dokumentującymi sprzedaż i kwoty podatku należnego, potwierdzającymi dokonanie konkretnej transakcji w określonym czasie. Postanowienia natomiast art. 112 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) stanowią, iż podatnicy obowiązani są do przechowywania ewidencji prowadzonej dla celów rozliczenia podatku oraz wszystkich dokumentów związanych z tym rozliczeniem do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego, tj. co do zasady w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.
Paragony trzeba przechowywać przez pięć lat
Stosowanie pięcioletniego okresu przechowywania dokumentów kasowych jest istotne z punktu widzenia zapewnienia kontroli prawidłowości ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego (czy też szerzej - prawidłowości rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług). Kopie paragonów dokumentujących sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej są jedynymi dowodami źródłowymi, w których zawarte są dane dotyczące konkretnej transakcji, takie jak: nazwa podatnika i jego numer identyfikacji podatkowej, data i czas przebiegu tej transakcji, nazwa towaru lub usługi, ilościowa i wartościowa rejestracja sprzedaży, kwoty podatków według poszczególnych stawek, łączna kwota podatku i kwota należności.
W oparciu o zawarte na kopii paragonu dane mogą być więc przeprowadzone działania kontrolne polegające na porównaniu w czasie szczegółowych danych o sprzedaży zawartych w dokumentacji paragonowej z danymi dotyczącymi zakupów i tzw. stanami magazynowymi towarów. Z analizy tego typu danych można wyciągnąć wnioski, czy wszystkie transakcje były rejestrowane, czy rejestracja na kasie odbywała się na bieżąco, czy transakcje zarejestrowane znajdują potwierdzenie w strukturze asortymentowej zakupów, czy danym towarom (usługom) przyporządkowano właściwe stawki podatku itp.
Problem nieczytelnych paragonów
Jeśli chodzi o kwestię możliwości wystąpienia braku czytelności paragonów, resort finansów stwierdza, iż przypadki takie mogą wystąpić u podatników stosujących kasy rejestrujące z kopią papierową, którzy nie korzystają z atestowanych gatunków papieru i/lub nie zapewniają prawidłowych warunków przechowywania.
Z analizy danych dotyczących nowo rejestrowanych kas, zawartych w ewidencji urzędów skarbowych, wynika, iż występuje w ostatnim okresie zdecydowana tendencja wzrostowa sprzedaży kas z elektronicznym zapisem kopii i oferta podażowa tych kas jest dostateczna.
W okresie od 1 stycznia 2011r. do 31 października 2012 r. udział tego typu kas w ogólnej liczbie nowo rejestrowanych kas wyniósł ok. 42%. W okresie II półrocza 2012 r. (stan na 31 października 2012 r.) stosunek nowo zarejestrowanych kas z elektronicznym zapisem kopii do ogólnej liczby nowo rejestrowanych kas w tym okresie wyniósł ok. 47%. Dla porównania w II półroczu 2011 r. stosunek ten wyniósł ok. 42%.
Zdaniem MF istnieją więc stosowne rozwiązania techniczne, a podatnicy mieli możliwość poczynić stosowne działania dostosowawcze w tym zakresie (tj. m.in. zapewnić prawidłowe warunki przechowywania kopii dokumentów kasowych sporządzonych na nośnikach papierowych lub nabyć kasę z elektronicznym zapisem kopii).
Resor finansów poinformował również, że nie przewiduje podjęcia prac legislacyjnych w zakresie wprowadzenia dwuletniego okresu przechowywania kopii dokumentów kasowych sporządzonych na nośnikach papierowych.